Friday, August 25, 2017

22. ತುಳು ಪಾತೆರೊ ೧೩- ಕೃದಂತ-ತದ್ಧಿತಾಂತ ಪ್ರಕರಣ

ತುಳು ಪಾತೆರೊ-ಭಾಗ ೨- ತುಳು ವ್ಯಾಕರಣ
¥ÀæPÀgÀt

11

PÀÈzÀAvÀ-vÀ¢ÞvÁAvÀ ¥ÀæPÀgÀt
Morphology

11.10 ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä-±À§Þ ¸ÀAAiÉÆÃd£É (morphemes & morphology)
11.20 PÀÈzÀAvÀ®Ä(DSÁåvÀ-¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä)
11.30 vÀļÀÄlÄ  Muï ¥ÀævÀåAiÀÄ zsÁvÀÄ
11.40 «¢ügÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä
11.50 ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä
11.60 ¸ÀA±ÀAiÀiÁxÀðgÀÆ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä
11.70 ¸ÀAzÉúÀ ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ
11.80 PÀÈvÀ-vÀ¢ÞvÀ(¨sÁªÀ)£ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä


¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä-±À§Þ ¸ÀAAiÉÆÃd£É
11.10 ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä ¸ÉÃgïÝ ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀÄzsÁvÀÄ®Ä JAZÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ¯ÁzÉ ªÁPÀågÀZÀ£Éqï vÉÆÃfzï §¦ð£À «ZÁgÀ vÉjzÀÄAqÀÄ zsÁvÀÄ ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ. EAa£À QæAiÀiÁ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä, DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä E¤à ¥ÀÅzÀgï ¥ÀqÉzÀļÀî. GzÁ: §gï zsÁvÀÄUï §gï+vï+J= §gÉÛ>§vÉÛ E¤à gÀÆ¥ÁAvÀgÀªÁ¦£ÀªÀůÁ GAqÀÄ. CAZÀ£É, §gï+MAzÀÄ+G¼Éî E¤à ªÀvÀðªÀiÁ£ÀzÀ ZÁ°Û gÀÆ¥ÉÇqÀÄ §gï zsÁvÀÄ G¼Àî zsÁvÀįɣÀ £ÀqÀÄmï MAzÀÄ E¤à ¥ÀævÀåAiÀÄ ªÀiÁdAzÉ MjAiÀÄÄAqÀÄ-CªÀåAiÀÄzÀ ¯ÉPÉÆÌ. DAiÉÄ §gÉÆAzÀÄ G¼Éî, F §gÉÆAzÀļÀî, D¼ï §gÉÆAzÀÄ G¼Àî¼ï, EvÁ墯Éqï MAzÀÄ CAZÀ£É MjzÀÄ¥ÀÅöà£ÀªÉ£ï vÀƪÉÇ°. MAzÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ PÀÆqÁ ¨sÀÆvÀPÁ¯ÉÆqÀÄ J¼Àå gÀÆ¥ÀzÀ "zÀÄ" ¥ÀævÀåAiÀĪÁ¦£À gÀÆ¥À GAqÀÄ. GzÁ: DAiÉÄ §vïÛ+zï EvÉÛ, §vïÛzï G¼Éî, §vïÛzï E¥Éà-¸Á¥ÉÃPÀëgÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ¯Á¦£À vÀƪÉÇ°.

11.11 £À£À ¥ÀæPÀÈw gÀÆ¥ÀzÀ ¥Áæw¥ÀzÀPÀ ±À§Þ®Ä (£ÁªÀÄgÀÆ¥ÀzÀªÀÅ) QæAiÀiÁ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä ¸ÉÃgïÝ ¸Á¢üvÀ±À§Þ®Ä D¥Á. Dl+UÁgÉ (ªÀiÁ¼ÀÄà£ÁAiÉÄ) E¤à ¸Á¢üvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ. Dqï=UÉƨïâ E¤à zsÁvÀÄqïÝ Dl E¤à £ÁªÀÄgÀÆ¥À ¥ÀqÉvïÛzï ªÀiÁ¼ÀÄà£ÁAiÉÄ E¤à CxÉÆðqÀÄ UÁgÉ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgïÝ Dw£ÀªÀÅ ±À§Þ- ¸Á¢üvÀgÀÆ¥ÀzÀªÀÅ. GzÁ: D¸ï zsÁvÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀªÀÅ (to be) G¼Àî zsÁvÀÄzÀ ¯ÉPÉÆÌ CxÀð«wÛ£ÀªÀÅ. C¬Ämï C¹ÛvÀé, D¹ÛPÀ(zÉêÉgÉ£ï £ÀA§Ä£ÁAiÉÄ), £Á¹ÛPÀ(£ÀA§A¢£ÁAiÉÄ), D¹ÛPÀå, ¸Àvï(that which is), ¸ÀvÀå, ¸ÀvÀé, C¸ÀvÀå, ¸ÀvÀåzsÀªÀÄð, ¸ÀvÀ夵ÀÖ, ¸ÀvÀåªÁPÀå E£ÀßUÀ ¸ÀvÀåzÀ ¥ÁvÉgÉÆ, ¸ÀvÀå¸ÀAzsÀ (¸ÀAzsÀ=dedicated)EvÁå¢ ¸Á¢üvÀ gÀÆ¥À®Ä ªÀÄÆ®zsÁvÀÄqïÝ zÀÄA§ÄqÀÄ, ¦gÁªÀÅqï ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgïÝ (prefixes,suffixes) Dw£ÀªÉ ªÁPÀågÀZÀ£Éqï ªÀÄÆ®zsÁvÀÄUï ¸ÀªÀÄAd¸ÀªÁ¢wÛ£À CxÉÆðqÀÄ CxÀð«¸ÁÛgÀ ¦£ÁàªÉÇAzÀÄ ¥ÉÇÃ¥Á.

11.12 EAVèÃµï ¨sÁµÉqï "Jane | was singing | until her boy+friend| call+ed | for her-E¤à ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ ing, ed, boy EvÁå¢ CPÀëgÀ ¥ÀÅAd®Ä ¸ÀévÀAvÀæ ±À§Þ®Ä CvÁÛAqÀ¯Á, sing, call, friend E¤à QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä £ÁªÀÄ¥ÀzÉÆPï ¸ÉÃgïÝ ¥ÀÇuÁðxÀð vÉj¥ÁªÁ. Play+ing, play+er, sing+ing, sing+er, walk+ing EvÁ墯Éqï ing, er E¤à£ÀªÀÅ «ÄvïÛqï vÉj¥Á¬Ä£À MAzÀÄ, UÁgÉ E¤à ¥ÀævÀåAiÀÄzÀAZÀ£É QæAiÀiÁ¥ÀzÀ £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀzÀ «ÄvïÛ ¥ÀvïÛzï ¸Á¢üvÀ gÀÆ¥ÀªÁ¦£À¬ÄPÀļÀÄ. EAzÉPÀļÉUï EAVèõïqï ¨sÁµÁ±Á¸ÉÆÛçqÀÄ morpheme EAzïzï¯Á, F «ZÁgÀzÀ CzsÀåAiÀÄ£ÉÆUÀÄ morphology EAzï¯Á ¥ÀuÉàgï. Player E¤à£À¬Ämï er E¤à£ÀªÀÅ ¸ÀA¥ÀÇtð ¥ÀzÀ, ¸ÀévÀAvÀæ ¥ÀzÀ (free morpheme). ¥ÀzÀ E£ÀßUÀ ªÁPÀåzÀ PÀ¤µÀÖ gÀÆ¥À EAzïzÉ vÉjAiÉÆqÀÄ. er E¤à£ÀªÀÅ a bound morpheme EAzïzï ¸ÀA¸ÀÌöÈvÉÆqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ E¤à ¥ÀÅzÀgï ¥ÀqÉvïÛzÀÄAqÀÄ. F ¥ÀævÀåAiÀÄ CxÀªÁ morpheme PÉêÀ® MAeÉ zsÀ餪ÉÄ (phoneme) Dzï¯Á E¥ÉÇà°. GzÁ: He went a+way -EAzÉmï way E¤à£ÀªÀÅ ¸ÀA¥ÀÇtð/ ¸ÀévÀAvÀæ¥ÀzÀ (free morpheme),  a+  E¤à£ÀªÀÅ ¥ÀævÀåAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ bound morpheme. C¬Ämï "J" zsÀ餪ÉÄ MAf ªÀiÁvÀæ GAqÀÄ. CxÀðªÀÅAqÀÄ C¬ÄPï, zÀÄA§Uï E¤à£Ávï, CAZÁzï  away E¤à ±À§ÞgÀZÀ£Éqï ¸Á¢=way, a = zÀÄA§Ä, ¸Á¢zÀ zÀÄA§Ä CxÀªÁ zÀÆgÀ ¥ÉÇÃAiÉÄ E¤à CxÀð vÉj¥ÁªÀÅAqÀÄ.

PÀÈzÀAvÀ®Ä(DSÁåvÀ-¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä)
11.20 QæAiÀiÁxÀðzÀ ªÀÄÆ® ¥ÀævÀåAiÀÄgÀ»vÀªÁzï zsÁvÀÄ E¤à ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥ÉÇqÀÄ E¥ÀÅöà£ÀªÁAqÀ, F zsÁvÀÄ®Ä ªÁPÀågÀZÉ£Éqï, °AUÀ, ªÀZÀ£À, PÁ®(«¨sÀQÛ PÀÆqÁ) vÉj¥ÁªÀÅ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ¯É£ï ¥ÀvïÛzï, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ªÁ¦£À GAqÀÄ. F zsÁvÀįÉUï ¥ÀvÀÄÛ£À ¥ÀævÀåAiÀįÉUï MlÄÖUÁzÀ CSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ E¤à ¥ÀÅzÀgï ¸À®ÄèAqÀÄ. PÉògÁd£À ¥ÀæPÁgÀ ¤µÉÃzsÀ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ zÉvïÛAqÀ, ¨ÉvïÛ MjAiÀÄĤ zsÁvÀÄ gÀÆ¥À£É. F ¸ÀÆvÀæ JAZÀ £ÀqÀ¥ÀÅAqÀÄ EAzïzï vÀƪÉÇqÀÄ. GzÁ: JPÀÄÌf, vÁAPÀÄf, zÉPÀÄÌf, ¥ÀgÀAPÀÄf, ¥À¿ÄÌf, CVÎf, MzÀUÀÄf, zÀAUÀÄf, ¤AUÀÄf, wgÀÄUÀÄf, JZÀÄÑf, vÀÄZÀÄÑf, §ZÀÄÑf, ¨ÉƼÀÄÑf, vÉÆÃdÄf, ªÀiÁdÄf, CAlÄf, PÀlÄÖf, zÀAlÄf, £ÁlÄf, ¥ÀÅlÄÖf, MqÀÄØf, PÀÆqÀÄf, GgÀÄqÀÄf, vÁqÀÄf, ¥ÁqÀÄf, NPÉÆtÄf, PÉÃtÄf, PÁtÄf, ¥ÀuïÚf, vÀPÉÆðtf, MvÀÄÛf, vÀÄvÀÄÛf, ¥ÀvÀÄÛf, PÀAqÀÄf, ¸ÀÄvÀÄÛf, HzÀÄf, NzÀÄf, ¥Ézïf, J£ÀÄßf, Gj¥ÀÅf, PÀqÉ¥ÀÅf, PÉÆ¥ÀÅðf, vÉÆqÀ¥ÀÅf, VqÀ¥ÀÅf, UÉÆgÉ¥ÀÅf, d¥ÀÅöàf, eÉ¥ÀÅöàf, ®¥ÀÅöàf,¯É¥ÀÅöàf, £ÉÆÃ¥ÀÅf, ¥À¥ÀÅðf, §°¥ÀÅf, ªÀÄÄV¥ÀÅf, «ÄÃ¥ÀÅf, ªÉÄÃ¥ÀÅf, ªÉÆÃ¥ÀÅf, ¯ÉÊ¥ÀÅf, UÉƧÄâf, PÉƬĥÀÅf, ¸ÉÊ¥ÀÅf,MAiÀÄÄàf, CzÀÄgÀÄf, CUÀgÀÄf,  ¥ÀUÀgÀÄf, KgÀÄf,PÀ¥ÀÅðf, VgÀÄàf, UÉÆÃgÀÄf, ¸ÉÃgÀÄf,vÀgÉ¥ÀÅf, ¥ÀjAiÀÄÄf, ¥ÁgÀÄf, ¥ÀÅqÀgÀÄf, CgÀ®Äf, GgÀÄ®Äf, PÀ®Äàf,UÉ®Äàf, ªÀiÁ¼ÀÄàf, w°ªÀÅf, ¥ÉÇ°ªÀÅf, gÉʸÀÄf,PÀqɸÀÄf -EAzÉPÀļÉqïÝ Gf, Gd E¤à ¤µÉÃzsÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä CUÀvïÛAqÀ, Mj¥ÀÅ£À zsÁvÀÄ CxÀªÁ PÀ¤µÀÖgÀÆ¥ÀzÀ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä EAzÉPÀļÉUï, PÁ®, ªÀZÀ£À,°AUÀ E¤à ¨ÉÃzsÉÆqÀÄ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÄÛ£À jÃwqï.

11.21  ¥ÀæxÀªÀÄ, ªÀÄzsÀåªÀÄ,GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ KPÀªÀZÀ£À, §ºÀĪÀZÀ£ÉƯÉqï DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä-EAzï ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ gÀÆ¥À®Ä.
1. ¥ÀæxÀªÀÄ - "(E)J" ¥ÀævÀåAiÀÄ- 9.20£ï vÀÆ¯É (KPÀªÀZÀ£ÀzÀªÀÅ)
2. ¥ÀæxÀªÀÄ - "Jgï" ¥ÀævÀåAiÀÄ - UÉÆ©âAiÉÄgï, £ÁrAiÉÄgï, £À°vÉgï, §Ä°vÉgï (§ºÀĪÀZÀ£À)
3. ªÀÄzsÀåªÀÄ - "(E)AiÀÄ" ¥ÀævÀåAiÀÄ-vÁAQAiÀÄ, zÉQÌAiÀÄ, ¥ÀgÀAQAiÀÄ, CVÎAiÀÄ, MzÀVAiÀÄ, PÉÆAiÀÄÛ, PÀ®Û EvÁå¢.
4. ªÀÄzsÀåªÀÄ - "Cgï", zÉÃjAiÉÄgï, ªÀiÁjAiÉÄgï, ¥ÀjAiÉÄgï, §vÉÛgï, ªÉÄ£ÉÛgï (§ºÀĪÀZÀ£À)
5. GvÀÛªÀÄ "(E)J£ï" [£ï ªÀiÁf¢£À £Á¹PÉÆÃZÁÑgÀ, KPÀªÀZÀ£À] zÉAVAiÉÄ,¥ÀjAiÉÄ,PÀ¯ÉÛ,§Ä¯ÉÛ.
6. GvÀÛªÀÄ "(E)AiÀÄ" N¢AiÀiÁ,UÉÆÃjAiÀiÁ,¥ÀwÛAiÀiÁ,d¦àAiÀiÁ,MwÛAiÀiÁ
EAzÉPÀļÉqï CAvÀå ¥ÀævÀåAiÀÄ J,Jgï,C,Cgï,J£ï,D E¤à£ÀªÉ£ï ªÀiÁvÀæ ¥ÀjUÀtÂ¥ÉÇqÀÄ.

11.22
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ KPÀªÀZÀ£ÀzÀ «ÄvïÛ ¥ÀÅ°èAUÀ gÀÆ¥À
¨sÀÆvÀPÁ®
ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®
¨sÀ«µÀvïPÁ®
PÉÆjAiÉÄ (E+J)
PÉÆgÀĥɠ (G)+J
PÉÆgÀÄªÉ (G)+J
£ÉjAiÉÄ (E+J)
£ÉgÀĥɠ  (G)+J
£ÉgÀÄªÉ (G)+J
£À°vÉ  (0)+J
£À®ÄàªÉ  (G)+J
£À¯Éà +J
¯É¦àAiÉÄ (0)+J
¯É¥ÀÅöàªÉ  (G)+J
¯É¥Éà +J

 ªÀÄÄ®à vÀƪÉÇ° ¨sÀÆvÀPÁ¯ÉÆqÀÄ zsÁvÀÄ PÉÆgï, £Égï, £À°, ¯É¥ÀÅöà£ÀUÀ, EPÁgÁUÀªÀÄ D¦£ÀªÀÅAqÀÄ. £À° zsÁvÀÄ EPÁgÀAvÀªÁzï, CAZÀ£É MjAiÀÄÄAqÀÄ. ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ¯ÉÆqÀÄ ªÀiÁvÁ zsÁvÀįÉUï GPÁgÁUÀªÀÄ ªÁ¥ÀÅAqÀÄ. ¨sÀ«µÀåvï PÁ¯ÉÆqÀÄ £Égï, PÉÆgï Uï GPÁgÀ, £À®Äà, ¯É¥ÀÅöà CAZÀ£É Mj¦£ÀªÉ£ï vÀƪÉÇ°. CAvÉÆåqÀÄ JPÁgÀ CAZÀ£É ªÀiÁdAzÉ GAqÀÄ.

11.23 PÉògÁd£À PÁ¯ÉÆqÉ PÉ®ªÀÅ ªÀåAd£ÁAvÀ zsÁvÀįÉUï ¸ÀégÁPÀëgÀ UÉÆÃrzï §vïÛzÁ. GzÁ: ªÀiÁ¿õï + ¥À + CA =ªÀiÁqï + G + ªï + CA Dw£ÀªÀÅ gÀqïدÁ vÉÆÃeÁzÉ G¼Àî. ªÀiÁ¿àA= ªÀiÁqÀĪÀA- ¨sÀ«µÀåwzï ¥ÀPÁgÉÆUÀÄ ªÀPÁgÁzÉñÀªÁw£ÀªÀÅ UÀªÀĤÃAiÀÄ. ªÀiÁ¿õï-ªÀiÁqï (¿PÁgÉÆUÀÄ qÀPÁgÁUÀªÀÄ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ ªÀiÁ¿õï zsÁvÀÄ PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ ¦gÀ GAvÀÄAqÀÄ. ªÀiÁqïUï GPÁgÀ ¥ÀvïÛzï ªÀiÁqÀÄ E¤à£ÀªÉ ªÀÄÆ®zsÁvÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ ¯ÉPÉÆÌ ªÀwð¸ÀÄ£ÀªÀÅ PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀiÁUÀðªÁAqÀ, vÀļÀÄlÄ ªÀiÁ¼ï zsÁvÀÄUÉ ¥ÀPÁgÀ (GPÁgÀzÀ ¥ÀUÀvÉUï) ¥ÀvïÛzï, ªÀiÁ¼ïà(=ªÀļïà) Dzï ¨sÀ«µÀvï PÁ®zÀ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ ªÀiÁ¼Éà E¤à gÀÆ¥ÀzsÁgÀuÉ ªÁ¦£ÀªÉ£É 9.35 qï vÉÆÃeÁzïAqï. ªÀiÁ¼ï ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÉÇUï ¥ÀÅ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀwÛ£À¥ÀUÀ, ªÀvÀðªÀiÁ£ÀPÁ®zÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ªÀiÁ¼ï+E¥ÀÅªÉ CxÀªÁ ªÀiÁ¼ÀÄàªÉ Dw£ÀªÀÅ vÀļÀĨsÁµÉzÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ (E£ÀßUÀ- ªÀvÀðªÀiÁ£ÀzÀ ~E¥É, ¨sÀ«µÀAwzÀ ~GªÉ E¤à ¥ÀævÀåAiÀįÉUï) C¥ÀªÁzÀ E¤à ¯ÉPÉÆÌ GAqÀÄ. F C¥ÀªÁzÀ ªÀiÁ¼ï E¤à ªÀåAd£ÁAvÀ zsÁvÀĪÀÅUï CvÁÛªÀAzÉ, VqÀ¥ï, §°¥ï, £À°¥ï, §Ä°¥ï, §Ä¼É¥ï,MAiÀÄÄà EvÁå¢ "¥ï" ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvïÛ¢£À PÀ¤µÀÖ QæAiÀiÁgÀÆ¥À®Ä ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ¯ÉÆqï E¥ÀÅöàªÉ Dzï, ¨sÀ«µÀAwqï, ¥É E¤à DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀiÁAvÉÆqÀÄ §¦ð£ÀªÉ£ï ¥ÀnÖqï vÉÆÃeÁzÀÄAqÀÄ.

11.24 EvÉÛ gɪÉgÉAqï ©æeɯÉgï vÉÆÃeÁ¢£À ªÀļÀÄàªÉ, ªÀļÉà, E¤à ªÀvÀðªÀiÁ£À ¨sÀ«µÀvï gÀÆ¥ÉÇ®Ä ¸ÀjAiÀiÁzÀļÀî. PÉÃuï, §Ægï- ªÀåAd£ÁAvÀ zsÁvÀįÉUï ¥À ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgÀAzÉ E¥ÀÅöà£À zÁªÀgÉ C¬ÄPÀļɣÀ ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀ«µÀåvÀ gÀÆ¥ÉÇ®Ä PÀæªÀĪÁzÀ PÉÃuÉà(PÉÃuÉâ), PÉÃtĪÉ, §ÆgÉé, §ÆgÀĪÉ- EAzïzÁ¦£À ¸ÁzsÀÄ. £ÀAvÀæzÀ ªÀÄÆf zsÁvÀÄ®Ä ¸ÀAiÀiï, ¥Àuï, ¥Àgï ªÀvÀðªÀiÁ£ÉÆqÀÄ ¸ÉÊ¥É, ¥ÀuÉà, ¥À¥Éð Dzï ¨sÀ«µÀåAwqï ¸ÉÊ¥É, ¥ÀtÄA¨É, ¥ÀgÀÄªÉ D¦£ÀªÉ£ï ¸ÀjAiÀiÁzÉ vÉÆÃeÁzÉgï. ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄmÉÆÖqÀÄ Dgï PÉÃtÂÝ£À ¯ÉPÉÆÌ vÉÆÃeÁzÉgï DvÉ.

11.25  "Dªï" ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ «µÀAiÀÄ ¦£ÁàzïAqï ¥ÀjZÉÑÃzÀ 9.40 mï. "vÀgï" zsÁvÀÄ vÀļÀÄlÄ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÉÇqÀÄ EfÓ. DAqÁ vÀ¥ÁðªÀÅ (PÀ£À¥ÁðªÀÅ) E¤à PÀ¤µÀÖ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÀÅAqÀÄ. vÀ¥ÁðAiÉÄ, vÀ¥Áð¥É, vÀ¥ÁðªÉ E¤à ¨sÀÆvÀ , ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀ«µÀvï gÀÆ¥À¯É EAzÉPï AiÉÆÃUÀå. §gÁàªÀÅ §gï zsÁvÀÄqï D¬Ä£ÀªÀÅ. EAzÉPÀļï¯Á §gÁàAiÉÄ, §gÁà¥É, §gÁàªÉ E¤à PÁ®gÀÆ¥À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ£É JqÉÝ. vÀÆ zsÁvÀÄqïÝ vÀÆAiÉÄ, vÀÆ¥É, vÀƪÉ, E¤à£À¬ÄPÀļÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÉ G¼Àî, CAZÀ£É ¥ÉÇà zsÁvÀÄqïÝ ¥ÉÇÃAiÉÄ, ¥ÉÇÃ¥É, ¥ÉÇÃzÉ E¤à gÀÆ¥À PÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥À¯ÉqïÝ ¥ÀUÀgÀÄzÀļÀî. vÀÆ¥ÁªÀÅ, ¥ÉÇÃ¥ÁªÀÅ E¤à Dªï ¥ÀævÀåAiÀÄ gÀqïØ zsÁvÀįÉUï¯Á ¸ÉÃgÀÄAqÀÄ. vÀÆ¥ÁAiÉÄ, vÀÆ¥Á¥É, vÀÆ¥ÁªÉ, CAZÀ£É ¥ÉÇÃ¥ÁAiÉÄ, ¥ÉÇÃ¥Á¥É, ¥ÉÇÃ¥ÁªÉ E¤à gÀÆ¥ÉÇ®Ä AiÉÆÃUÀå PÁ® ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvïÛzï, vÀÆ¥Á¥É, ¥ÉÇÃ¥Á¥É ¯Éqï CAvÀå JPÁgÉÆUÀÄ ªÉPÁgÀ DUÀªÀĪÁ¦£ÀªÀÅ. ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ AiÉÄqÉØ EAzïzÁAqÀ¯Á, ªÁåPÀgÀuÉÆqÀÄ QèµÀÖ. ªÁåPÀgÀt §gÀªÀtÂUÉqï CAZÀ£É ¸Á»vÀå §gÀªÀÅqï E¥ÀÅöà£ÀzÁªÀgÉ ¸ÀgÀ¼À¸ÀÆvÀæzÀ jÃwqï Dªï ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ PÀ¤µÀÖ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ¯ÉUï- KPÀ¸ÁéªÀÄåzÀ ¨sÀÆvÀPÁ®, ªÀvÀðªÀiÁ£À, ¨sÀ«µÀAw gÀÆ¥À¯É£ï ¤zÉÃð±À ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀÅ ¦æùÖ÷è ¥ÀtÂÛ£À¯ÉPÉÆÌ ¥ÁvÉjà£ÀPÀļɣÀ PÁAiÀÄð¨sÁgÀªÁzÀÄAqÀÄ.

11.26  ªÀÄÆf ¥ÀÅgÀĵÀ ªÀUÀð¯ÉUï ¥ÀvÀÄÛ£À ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ¯É£ï ¥ÀjZÉÑÃzsÀ 11.21 mï vÀÆAiÀÄ. EvÉÛ, AiÀiÁ£ï, F, DAiÉÄ(D¼ï) E¤à ªÀÄÆf ¥ÀÅgÀĵÀ ¸ÀÆZÀPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä ¸ÉÃgïÝ ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ §£ÀßUÀ GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀzÀ §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀįÁ, F , DAiÉÄ E¤à gÀqïØ ¥ÀÅgÀĵÀ ¸ÀÆZÀPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä §£ÀßUÀ, ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀzÀ §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀįÁ vÁUÀĪÁ.
GzÁ: DAiÉÄ, F, AiÀiÁ£ï vÉÃgïUï ¥ÉÇÃAiÀiÁ ( §vÁÛ, §vïÛzÁ). C¯ïÛqïÝ DAiÉÄ F¯Á  C¥ÀUÀ£É  ¦gÀ §vÀÛgï.
 ªÀÄÄ®à ¥ÉÇÃAiÀiÁ E¤à£ÀªÀÅ GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀzÀ §ºÀĪÀZÀ£À DSÁåvÀ gÀÆ¥ÀzÀ ~EAiÀiÁ(D), §vÀÛgï E¤à£ÀªÀÅ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀzÀ §ºÀĪÀZÀ£À ¸ÀÆZÀPÀ DSÁåvÀ gÀÆ¥À Cgï.

11.27 vÁ£ï, vÀAPÀļÀÄ ¸ÀgÀé£ÁªÀÄ ªÀÄzsÀåªÀÄ, ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ¯ÉUï «²µÀÖ CxÉÆðqÀÄ E¥ÀÅöà£À ¥ÀÅzÀgÀÄ®Ä. GzÁ: vÁ£ï MjAiÉÄ §vÀÛgÁ? vÀAPÀļɣÀ HgÉÆïÁAqï? ªÀÄÄ®à vÁ£ï, vÀAPÀļÀÄ ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀzÀ F, Fgï E¤à ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ¯É£ï ¥ÀUÀvÉUï, UËgÀªÀ¸ÀÆZÀPÀªÁzï ¥ÀtÂà£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ, DAiÉÄ/D¼ï vÀ£À PÉ®¸À ªÀiÁ¼ïÛzï ¥ÉÇÃAiÉÄ/¥ÉÇÃAiÀiÁ¼ï. DAiÉįÁ D¼ï¯Á vÀAPÀļɣÀ PÉ®¸À ªÀiÁ¼ïÛzï ¥ÉÇÃAiÉÄgï. DAiÉÄ,D¼ï CPÀļÀÄ E¤à ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ¯É£ï ªÁPÉÆåqÀÄ gÀqïØ ¸Àwð G¥ÀAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£À¬ÄPï §zÀ¯ÁzÀ vÁ£ï vÀAPÀļÀÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ gÀÆrüqÉ EwÛ£ÀªÀÅ.
»A¢Ã,vÀ«Ä¼ÀÄ,PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ EAa£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ®Ä G¼Àî-ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ¯ÉUï ¥ÀvÀÄÛ£À DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀįÉqï ªÀåvÁå¸À«fÓ.

11.28 £À£À ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀzÀ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀzÀ «ÄvïÛ KPÀ, §ºÀĪÀZÀ£À¯Éqï vÁUÀÄ£À DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä [EAzï, CªÀÅ, C¬ÄPÀļɣÀ «ÄvïÛ] JAZÀ E£ÀßUÀ-


¨sÀÆvÀPÁ®
ªÀvÀðªÀiÁ£À
¨sÀ«µÀvï
§gï
§vïÛAqï,§vÀÄÛAqÀÄ
§¥ÀÅðAqÀÄ
§gÀÄ,§gÀĪÀÅ
¥ÉÇ
¥ÉÇÃAqï,¥ÉÇÃAqÀÄ
¥ÉÇÃ¥ÀÅAqÀÄ
¥ÉÇêÀÅ,¥ÉÇÃ¥ÀÅ
¥Àgï
 ¥ÀgïAqï,¥ÀgïAqÀÄ
¥Àgï¥ÀÅAqÀÄ
¥ÀgÀÄ,¥ÀgÀĪÀÅ
¨sÁªÀgÀÆ¥ÀzsÁvÀÄ
PÉÆgï
 PÉÆwð£ÀªÀÅ
PÉƦð£ÀªÀÅ
PÉÆgÉgÁªÀÅ
 §gï
§vÉÆÛ
§¥Áð,§¥ÉÇð
§gÀĪÉÇ
 ¥ÉÇ
¥ÉÇAiÉÆÃ
¥ÉÇÃ¥Á,¥ÉÇêÉÇ
¥ÉÇêÉÇ
 ¥Àgï
¥ÀjAiÉÆ
¥Àgï¥Á,¥ÀgÉÆà
¥ÀgÀĪÉÇ
¨sÁªÀgÀÆ¥ÀzsÁvÀÄ
PÉÆgï
PÉÆwð£À¬ÄPÀļÀÄ
PÉƦð£À¬ÄPÀļÀÄ
PÉÆgÉgÁªÉÇ
EAzï, CªÀÅ E¤à ¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÀ KPÀªÀZÀ£À gÀÆ¥À®Ä. DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ EAqï,GAqÀÄ ¨sÀÆvÀPÁ¯ÉÆqÀÄ; ªÀvÀðªÀiÁ£ÉÆqÀÄ G,GªÀÅ ¨sÀ«µÀvïÛqï C¬ÄPÀļÀÄ,EAzÉPÀļÀÄ E¤à ¸ÀgÀé£ÁªÀÄ®Ä. §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ DSÁåvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä ¨sÀÆvÀPÁ¯ÉÆqÀÄ EAiÉÆ, ªÀvÀðªÀiÁ£ÉÆqÀÄ C¥Á, ¨sÀ«µÀåvïqï GªÉÇ EAzïzÁ¥À.

11.29 ¨sÀÆvÀgÀÆ¥ÀzÀ (preterite form) QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä ¥ÀjZÉÑÃzsÀ 9.80 qï vÀƯÉ. zsÁvÀÄ gÀÆ¥À®Ä ªÀåAd£ÁAvÀªÁzÀ ¸ÁªÀiÁ£Àå jÃwqï ~EAiÉÄ,~EvÉ E¤à ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÄÛªÁ vÀļÀÄlÄ. E£ÀßUÀ zsÁvÀÄgÀÆ¥À®Ä ªÀiÁdA¢£À¯ÉPÉÆÌ MjzÀļÀî. PÀ£ÀßqÀzÀ PÉ®ªÀÅ ¨sÀÆvÀgÀÆ¥À®Ä C¬ÄPÀļɣÀ zsÁvÀÄgÀÆ¥À¯ÉUï vÀÄ®£É ªÀiÁ¼ïÛAqÀ, vÀļÀÄvÀ ¨sÀÆvÀgÀÆ¥À®Ä wÃgÁ ¸ÀgÀ¼À E¤à «ZÁgÀ vÉjAiÀÄÄ. GzÁ: PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ PÉÆqÀÄ-PÉÆlÖ£ÀÄ, EqÀÄ-ElÖ£ÀÄ, §gÀÄ-§AzÀ£ÀÄ, ¨ÉÃ-¨ÉA¢vÀÄ, PÉƯï-PÉÆAzÀ£ÀÄ, EvÁå¢. C£ÀĪÁzÀgÀÆ¥ÉÇqÀÄ vÀļÀÄlÄ:- PÉÆgï-PÉÆjAiÉÄ-PÉÆvÉð; ¢Ã-¢ÃAiÉÄ-¢ÃvÉ; §gï-§gÉÛ>§vÉÛ; ¨ÉÃ-¨ÉÃAiÀiïÛAqï; PÉgï-PÉjAiÉÄ-PÉgÉ. EAiÉÄ, EvÉ, EAqï E¤à£À¬ÄPÀļÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä QæAiÀiÁzsÁvÀįɣï CAZÀ£É Mj¥ÁzÀļÀî. gÀPÁgÁAvÀ zsÁvÀÄ®Ä gÀqïØ gÀÆ¥À ¥Àqɦ£ÀªÀÅ vÀļÀÄlÄ E¥ÀÅöà£À jÃw£ï vÀƪÉÇ°. CAZÀ£É ¥Àuï,PÉÃuï zsÁvÀįÉUï EAiÉÄ, EvÉ, uÉØ E¤à ªÀÄÆf jÃw¯Á G¼Áî. GzÁ: ¥ÀtÂAiÉÆ,¥ÀuÉÛ,¥ÀAqÉ,PÉÃtÂAiÉÄ,PÉÃuÉ˚Û. PÉÃuÉØ E¤à ªÀÄÆf gÀÆ¥À®Ä gÀÆrüqÀļÀî- F ªÀÄÆf gÀÆ¥À¯Éqï uÉØ E¤à£ÀªÉ ¢Ad ¥ÀæZÁgÉÆrwÛ£ÀªÀÅ. PÀ¼ï>PÀuï (to steal) PÀArAiÉÄ E¤à uÉØ+EAiÉÄ gÀqïØ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgÀÄ£À jÃw¯Á GAqÀÄ. PÉƼï>PÉÆuï (to take) E¤à£ÀªÀÅ PÉÆuÉAiÉÄ, PÉÆuÉÆqÉ E¤à gÀqïÝ gÀÆ¥ÉÇqÀÄAqÀÄ. CAZÀ£É NPÉÆuï,vÀgÀPÉÆuï zsÁvÀÄ®Ä NPÉÆtÂAiÉÄ, vÀgÀPÉÆtÂAiÉÄ, NPÉÆAqÉ, vÀgÀPÉÆÌAqÉ E¤à gÀqïØ gÀÆ¥ÀzÀ¬ÄPÀļÀÄ.

vÀļÀÄlÄ  Muï ¥ÀævÀåAiÀÄ zsÁvÀÄ
11.30 vÀļÀÄlÄ £À£Á MAf ¥ÀævÀåAiÀÄ vÁUÀÄ£À jÃw£ï vÀƯÉ. EAzï Muï ¥ÀævÀåAiÀÄ. GzÁ: zÉPÉÆuï, ªÀļÉÆÛuï, w£ÉÆÃuï, PÉÃuÉÆuï, ¥ÀgÉÆÃuï, zÉÃgÉÆuï, ¥ÀÅUÀgÉÆuï, ¥ÀvÉÆuï PÁ®vÀæAiÉÆqÀÄ D¦£À gÀÆ¥ÉÇ£ÀÄ wgïÛzÀ ¥ÀnÖqï vÀƯÉ.
¸ÀgÀ¼À C£ÀÄ£Á¹PÀ Muï ¥ÀUÀgïÝ M£ï ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgÀÄ£À ¥ÁvÉgÉÆqï ªÀÄÄmÉÆÖqÀÄAqÀÄ. ¨sÀÆvÀgÀÆ¥ÀzÀ ªÀiÁ¼ÉÆÛAqÉ,wAzÉÆAqÉ,PÉÃuÉÆØAqÉ E¤à£À¬ÄPÀļÉqï ªÀiÁ¼ï,w£ï,PÉÃuï zsÁvÀÄ¯É£ï ¨sÀÆvÀgÀÆ¥ÀzÀ MAqÉ D¦£ÀªÉ£ï vÉj¥ÁªÀÅAqÀÄ. Muï ¥ÀævÀåAiÀÄ MAf zsÁvÀÄ gÀÆ¥ÀzÀªÀÅ Dzï¯Á ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ.

¨sÀÆvÀ
ªÀvÀðªÀiÁ£À
¨sÀ«µÀvï
zÉvÉÆAqÉ
zÉvÉÆuÉà(¨É)
zÉvÉÆtĪÉ
ªÀiÁ¼ÉÆÛAqÉ
ªÀiÁ¼ÉÆÛA¥É(¨É)
ªÀiÁ¼ÉÆÛtĪÉ
wAzÉÆAqÉ
w£ÉÆßA¥É(¨É)
w£ÉÆtĪÉ
PÉÃAqÉÆAqÉ
PÉÃuÉÆA¨É
PÉÃuÉÆtĪÉ
¥ÀgÉÆAqÉ
¥ÀgÉÆA¨É
¥ÀgÉÆtĪÉ
zÉÃgÉÆAqÉ
zÉÃgÉÆA¨É
zÉÃgÉÆtĪÉ
¥ÀÅUÀgÉÆAqÉ
¥ÀÅUÀgÉÆA¨É
¥ÀÅUÀgÉÆtĪÉ
¥ÀvÉÆÛAqÉ
¥ÀvÉÆÛA¨É
¥ÀvÉÆÛtĪÉ
.

11.31 vÀļÀÄlÄ Muï zsÁvÀĪÁAqÀ, PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ CªÀÅ E¢Ý. DAqÁ, G¼ï zsÁvÀÄ M¼ï gÀÆ¥À vÁ¼ÉÆA©£À «µÀAiÀÄ ¥ÀtÄàAqÀÄ PÉògÁd£À ¸ÀÆvÀæ 245. M¼ï>Muï,PÉüï>PÉÃuï,PÀ¼ï>PÀuï EvÁå¢ zsÁvÀįÉqï ¼ÀPÁgÀ> tPÁgÀªÁ¦£À jÃwqï, Muï zsÁvÀĪÁAqÁ E¤à ¸ÀAzÉúÀ §¥ÀÅðAqÀÄ. DAqÁ, ¸ÀAAiÀÄÄPÀÛ QæAiÀiÁ¥ÀzÀgÀZÀ£Éqï Muï ¥ÀævÀåAiÀÄ zsÁvÀÄzÀ ¯ÉPÉÆÌ, ¸ÀévÀAvÀæ gÀÆ¥ÀgÀZÀ£Éqï D¢zÀ zsÁvÀÄ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ gÀÆ¥À¥ÀvÀÄÛ£À PÀæªÀĪÀÅAqÀÄ. [¥ÀjZÉÑÃzsÀ 9.61 (3) £Éà CA±À vÀƪÉÇ°.] GzÁ: §vïÛzï+G¼Àî ªÀÄÄ®à §gï zsÁvÀÄUï ¨sÀÆvÀPÁ® ¥ÀævÀåAiÀÄ vï ¸ÉÃgïÝ §gïvïzï>§vïÛzï  D¦£À¬Ämï¯Á ¥Àgï+MAqÉ=¥Àgï zsÁvÀÄ ªÀÄÆ®gÀÆ¥À +Muï ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ¨sÀÆvÀPÁ®gÀÆ¥À MuÉØ =¥ÀgÉÆuÉØ E¤à£À¬Ämï¯Á ªÀåvÁå¸À vÉÆÃdÄAqÀÄ. PÉƼï zsÁvÀÄ vÀļÀÄlÄ Muï gÀÆ¥ÉÇqÀÄ vÀļÀÄlÄ gÀÆrü §vïÛ¢vïÛAqÁ, PÉƼï>PÉÆuï DvÀÄ. PÉÆuï zsÁvÀÄzÀ PÉÆ zÁAiÉÄUï ªÀiÁeÉÆqÀÄ E¤à «ZÁgÀ §ÄqÀÄAqÀ¯Á, ¨sÀÆvÀPÁ¯ÉÆqÀÄ PÉÆAqÉ EAzïzÁ¥ÀÅAqÀÄ. CxÀð«ZÁgÉÆqÀÄ- ¥ÀgÉÆuï, w£ÉÆuï, PÉÃuÉÆuï E¤à ¥ÀzÀ¯ÉUï PÀ£ÀßqÀ C£ÀĪÁzÀ PÀÄrzÀÄPÉƼï, wAzÀÄPÉƼï, PÉýPÉƼï -E¤à£À¬ÄPÀļÀÄ PÀÄrzÀÄPÉÆ, wAzÀÄPÉÆ, PÉýPÉÆ EAzïzï ¼ÀAvÀ zsÀ餪ÉÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁAqÀ¯Á, PÀÄrzÀÄ wAzÀÄ, PÉý EvÁå¢ ¨sÀÆvÀPÁ®zÀ gÀÆ¥ÉÇqÀļÀî. C¬ÄlvÀæ F C£ÀĪÁzÀ vÀļÀÄvÀ ¥ÀgÉÆÃuï-¥Àgï+Muï, w£ï+Muï, PÉÃuï+Muï E¤à ¥ÀzÀ¯ÉUï ¸Àj¸ÀªÀiÁ£À PÁ¯ÁxÀð PÉÆ¥ÀÅðeÁ.

11.32 £À£ÉÆAf «ZÁgÀ- G¼ï zsÁvÀÄ vÀļÀÄmï CAZÀ£É MjzÀÄAqÀÄ. G¼Éî, G¼Éîgï, G¼Àî, G¼Àîgï, G¼Éî˚, G¼Áî - E¤à [11.21 ¥ÀjZÉÑÃzsÉÆqÀÄ vÉÆÃeÁ¢£À] Df ¥ÀævÀåAiÀÄ gÀÆ¥À®Ä E¥Àà£ÀUÀ, PÁ®¥ÀævÀåAiÀÄ EAzÉPï MAeÉÃ. ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ®zÀªÀÅ. ¨sÀÆvÀ,¨sÀ«µÀvï gÀÆ¥À®Ä  F zsÁvÀÄUï ¥ÀvÀÄÛf. §zÀ¯Ázï, Egï zsÁvÀÄzÀ ¨sÀÆvÀgÀÆ¥À®Ä EvÉÛ, EvÉÛgï, EvÀÛ, EvÀÛgï, EvÉ˚Û, EvÁÛ E¤à£À¬ÄPÀļÀÄ. E¥ÀÅöàªÉ, E¥ÀÅöàªÉgï, E¥Àà,E¥Ààgï, E¥ÀÅöàªÉ˚, E¥ÀÅöàªÁ -F jÃwzÀ ¨sÀ«µÀvï PÁ®gÀÆ¥À ºÉÆAzÀÄAqÀÄ EgÀÄ zsÁvÀÄ. ªÀvÀðªÀiÁ£ÉÆqÀÄ EgÀÄ zsÁvÀÄUï G¼ï zsÁvÀÄ ¥ÀUÀgÀzï §¥ÀÅðAqÀÄ. CAZÁzï (is , are   E¤à auxilliary verb  zÀ ¯ÉPÉÆÌ)  G¼Àî zsÁvÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ¯ÉÆqÀÄ ¸ÀévÀAvÀæ gÀÆ¥ÀzÀ zsÁvÀÄ. PÉògÁeÉ PÉÆwð£À UÀzÁAiÀÄÄzÀÞzÀ GzÁºÀgÀuÉzÀ vÀļÀÄ C£ÀĪÁzÀ vÀƪÉÇ°:

F G¼ÀîqÀÄAqÀÄ gÁdå|
F G¼Àîqï ¥ÀlÖªÀÅAqÀÄ ¦Ã½UɪÀÅArAiÀiÁ|
F G¼ÀîqÀÄAqÀÄ ¨ÉÆPÀÄðqÉ|
FAiÀÄÄdÓAvÉ£ÀªÀÅ ªÀiÁvÁ (G¼Àî£Á)PÀtð| (AiÉÄqÉØ£Á)  

- ªÀÄÄ®à PÀ£ÀßqÀzÀAZÀ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ® gÀÆ¥ÉÇqÀÄAqÀÄ G¼ï zsÁvÀÄ.

F jÃwqï «ZÁgÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀUÀ Muï zsÁvÀįÁ CAzï ¥ÀævÀåAiÀįÁ CAzï. EAzï PÀ£ÀßqÀzÀ PÉƼï(PÉÆ) UÁªÀqï, G¼ï zsÁvÀÄ UÁªÀqï ¸Àj¸ÀªÀiÁ£ÀªÁ¢fÓ, gÀÆ¥ÉÇqÀÄ, zsÀé¤mï, CAZÀ£É CxÉÆðqÀÄ. vÀļÀÄlÄ EAzï MAf «²µÀÖ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ. ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzï ªÀiÁvÁ zsÁvÀįÉUï ¥ÀvïÛzï, MAeÉ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÁzï, «¢ügÀÆ¥ÉÇqÀÄ ªÀvÀðªÀiÁ£À PÁ¯ÉÆqÀÄ E¥ÀÅöà£À ¥ÀævÀåAiÀĪÁAqÀ, zÀÄA§Är¥ÀÅöà£À zsÁvÀÄ ¦£ÁàªÀÅ£À QæAiÉÄ£ï ¸ÁUÁ¬ÄAiÉÄ ¨sÀÆvÀPÁ® gÀÆ¥ÉÇqÀÄ, ¨ÉÆPÀ ¸ÁUÁªÀÅªÉ ¨sÀ«µÀvï PÁ®zÀ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ E¤à CxÀð PÉƦð£À ¸ÀévÀAvÀæ zsÁvÀįɣÀ jÃwqÉ GAqÀÄ E¤à «ZÁgÀ vÉjAiÉÆuÉÆqÀÄ.

11.33 Muï ¥ÀævÀåAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁxÀð, CªÀÅ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃjÝ£À ¥ÀæPÀÈw gÀÆ¥À¯ÉUï¯Á ¥ÀvÀÄÛ£À jÃwAiÀÄÄAqÀÄ. GzÁ: ªÀiÁ¼ÁàªÉÇuï(£ï), £ÉgÁàªÉÇAqÉ, UɯÁàªÉÇuÉâ, vÉPÁ̪ÉÇtĪÉ, ©PÁðªÉÇtÄªÉ EvÁå¢.

11.34  £À£À MAf E¥ÀÅöà£À ¥ÀævÀåAiÀÄ PÀqÉvÀªÁzï CvÁÛAqÀ¯Á, GqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀjZÉÑÃzsÀ 9.39 mï EAzÉmï «µÀAiÀÄzÀ «ÄvïÛ ZÀZÉð DvïAqï. EAzï ¨sÀ«µÀåAwzÀ PÀÈzÀAvÀ gÀÆ¥À. ¸ÀA±ÀAiÀiÁxÀðzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä gÀZÀ£É D¦£ÀªÉ£ï £À£À §jà£À 11.60 ¥ÀjZÉÑÃzsÉÆqÀÄ ¢Ad ¥ÀæAiÉÆÃUÀ vÉÆÃeÁªÀgÉ GAqÀÄ.

«¢ügÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä
11.40 «¢ügÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä-PÉ®¸À £ÀqÀªÉgÉUï, ªÀiÁ¼ÉàgÉUï DzÉñÀ PÉƦð£À CxÀðzÀ «ÄvïÛ zsÁvÀįÉUï ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvïÛzï D¦£À QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä,
¥ÀÅgÀĵÀ
°AUÀ
KPÀªÀZÀ£À
§ºÀĪÀZÀ£À

1.¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ
¥ÀÅ°èAUÀ
 Dqï (CqÀÄ)
Dqï
¹ÛçðAUÀ
 Dqï(Cqï)
Dqï
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ
 Cqï(Cqï)
Dqï
2.ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ

°AUÀ ¨ÉÃzsÀ«fÓ
G¯Á (MqÀÄ)
G¯ÉÃ(MqÀÄ)
3.GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ
GªÉ
GªÁ(GUÁ,GPÁ)

¥ÀævÀåAiÀÄ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ PÀÆqÁ DzÉñÀ PÉƦð£À CxÀð«wÛ£ÀªÉ DªÉÇqÀÄ. GzÁ: CAZÀ DªÉÇqÀÄ, F ¥ÉǪÉÇqÀÄ, DAiÉÄ §gÀqï, AiÀiÁ£ï ¥ÉÇêÉ, £ÀªÀÄ §PÁð, EAzÉPÀļÉqï Dqï, MqÀÄ, GªÉ, GUÁ(GPÁ) ¥ÀævÀåAiÀÄ gÀÆ¥ÀªÁ¥À. GzÁ:
¥Àuï,zÀÄr¥ÀÅ zsÁvÀįÉUï F ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä JAZÀ ¥ÀvÀÄÛªÁ EAzïzï wgïÛzÀ ¥ÀnÖqï vÉj¥ÁzïAqï.

zsÁvÀÄ
¥ÀÅgÀĵÀ,
°AUÀ
KPÀªÀZÀ£À
§ºÀĪÀZÀ£À


1.
¥Àuï
¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅ°èAUÀ
DAiÉÄ
¥Àuï+Cqï=¥Àtqï
CPÀļÀÄ
¥Àuï+Cqï=
¥Àtqï
¥ÀæxÀªÀÄ
¹ÛçðAUÀ
D¼ï
¥Àuï+Cqï=¥Àtqï
CPÀļÀÄ
¥Àuï+Cqï=
¥Àtqï
¥ÀæxÀªÀÄ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ
CªÀÅ
¥Àuï+Cqï=¥Àtqï
C¬ÄPÀļÀÄ
¥Àuï+Cqï=
¥Àtqï

ªÀÄzsÀåªÀÄ


F
¥Àuï+¯Á=
¥Àuï¯Á
¤PÀļÀÄ
¥Àuï+¯É=
¥Àuï¯É
F
¥Àu +MqÀÄ=
¥ÀuÉÆqÀÄ
¤PÀļÀÄ
¥Àuï+MqÀÄ=
¥ÀuÉÆqÀÄ
GvÀÛªÀÄ
AiÀiÁ£ï
¥Àuï+ªÉ=
¥ÀuÉé
JAPÀļÀÄ
¥Àuï+ªÁ=
¥ÀuÁé


£ÀªÀÄ
¥Àuï+PÁ=
¥ÀuÁÌ



2.
zÀÄr¥ÀÅ
¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅ°èAUÀ
DAiÉÄ
zÀÄr¥Àqï
CPÀļÀÄ
zÀÄr¥Àqï
¥ÀæxÀªÀÄ
¹ÛçðAUÀ
D¼ï
zÀÄr¥Àqï
CPÀļÀÄ
zÀÄr¥Àqï
¥ÀæxÀªÀÄ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ
CªÀÅ
zÀÄr¥Àqï
C¬ÄPÀļÀÄ
zÀÄr¥Àqï

ªÀÄzsÀåªÀÄ
F1
zÀÄr¥ÀÅ®
¤PÀļÀÄ
zÀÄr¥ÀůÉ
F2
zÀÄrªÉÇqÀÄ
¤PÀļÀÄ
zÀÄr¥ÉÇqÀÄ
GvÀÛªÀÄ
AiÀiÁ£ï
zÀÄr¥ÀŪÉ
JAPÀļÀÄ
zÀÄr¥ÀŪÁ


£ÀªÀÄ
zÀÄr¥ÀÅUÁ

¤µÉÃzsÀ gÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä
11.50 AiÀiÁ£ï D PÉ®¸À ªÀiÁ¼ÀàAiÉÄ. DAiÉÄ CqÉUï ¥ÉÇêÀAiÉÄ. F EqÉUï §gÀAiÀÄ. E¤à DUÀæºÀzÀ ¥ÁvÉgÉÆ®Ä ¤µÉÃzsÁxÀð vÉj¥ÁªÀ. QæAiÀiÁxÀðzÀ ªÀÄmïÖUï ¥ÀtÄàAqÀ, F ¤µÉÃzsÀgÀÆ¥À®Ä Erà ªÁPÀåzÀ vÁvÀàAiÀÄð£ÀÄ MAeÉà ±À¨ÉÆÞqÀÄ vÉj¥ÁªÀÅ£À¬ÄPÀļÀÄ EAzïzï vÉjªÉÇ°. GzÁ: £ÀA¨ÁAiÉÄ E¤à MAf¥ÀzÀ DAiÉÄ £ÀA§ÄeÉ, £ÀA§Ä£ÁAiÉÄ CvïÛ, £ÀA§AzÉ E¥ÀÅöà£ÁAiÉÄ, £ÀA§gÉ DªÀA¢¥ÀÅöà£ÁAiÉÄ EvÁ墯Éqï EfÓ, CvïÛ E¤à ¤µÉÃzsÁxÀð®Ä vÉjzï §¥Àð, DAiÉÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ £ÀA¨ï zsÁvÀÄUï ¥ÀvïÛzï §£ÀßUÀ ¨sÁµÉqï EAzï MAf ¸ÀgÀ¼À jÃw. vÀļÀÄlÄ ¤µÉÃzsÀ gÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä JAZÀ ¸ÀgÀ¼ÀªÁzÀļÀî EAzïzï vÀƯÉ:
¥ÀÅgÀĵÀ

KPÀªÀZÀ£À
§ºÀĪÀZÀ£À

1.¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅ°èAUÀ
 (DAiÉÄ) DAiÉÄ
(CPÀļÀÄ) Jgï
¹ÛçðAUÀ
 (D¼ï) DAiÀļï
(CPÀļÀÄ) Jgï
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ
 (CªÀÅ) CAzï
(C¬ÄPÀļÀÄ) CAiÀiÁ
2.ªÀÄzsÀåªÀÄ

°AUÀ ¨ÉÃzsÀ«fÓ
(F) DAiÀiÁ
(¤PÀļÀÄ) AiÀÄgï,Cgï
3.GvÀÛªÀÄ
(AiÀiÁ£ï) CAiÉÄ
(JAPÀļÀÄ) CAiÀiÁ
(£ÀªÀÄ) CAiÀiÁ


 F C¨sÁå¸ÉÆqÀÄ PÉÃuï, £ÀA¨ï E¤à gÀqïØ zsÁvÀįÉUï ¤µÉÃzsÀ gÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ vÁUÀÄ£À PÀæªÀÄ vÉjªÉÇ°.

zsÁvÀÄ
¥ÀÅgÀĵÀ,
°AUÀ
KPÀªÀZÀ£À
§ºÀĪÀZÀ£À



1.
PÉÃuï
¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅ°èAUÀ
DAiÉÄ
PÉÃuï+CAiÉÄ= PÉÃtAiÉÄ
CPÀļÀÄ
PÉÃuï+Cgï= PÉÃtAiÉÄgï
¥ÀæxÀªÀÄ
¹ÛçðAUÀ
D¼ï
PÉÃuï+CAiÀļï=
PÉÃtAiÀi ¼ï
CPÀļÀÄ
PÉÃuï+Cgï= PÉÃtAiÉÄgï
¥ÀæxÀªÀÄ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ
CªÀÅ
PÉÃuï+CAzï= PÉÃtAzï
C¬ÄPÀļÀÄ
PÉÃuï+CAiÉÆ= PÉÃtAiÉÆ
ªÀÄzsÀåªÀÄ
F
PÉÃuï+CAiÀÄ= PÉÃtAiÀÄ
¤PÀļÀÄ
PÉÃuï+Cgï= PÉÃtAiÉÄgï
 GvÀÛªÀÄ
AiÀiÁ£ï
PÉÃuï+CAiÉÄ= PÉÃtAiÉÄ
JAPÀļÀÄ
PÉÃuï+CAiÀÄ= PÉÃtAiÀÄ


2.
£ÀA¨ï
¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅ°èAUÀ
DAiÉÄ
£ÀA¨ÁAiÉÄ
CPÀļÀÄ
 £ÀA§AiÉÄgï
¥ÀæxÀªÀÄ
¹ÛçðAUÀ
D¼ï
£ÀA¨ÁAiÉļï
CPÀļÀÄ
£ÀA§AiÉÄgï
¥ÀæxÀªÀÄ
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ
CªÀÅ
£ÀA§Azï
C¬ÄPÀļÀÄ
£ÀA§AiÉÆ
ªÀÄzsÀåªÀÄ
F
£ÀA§AiÀÄ
¤PÀļÀÄ
£ÀA§AiÉÄgï
 GvÀÛªÀÄ
AiÀiÁ£ï
£ÀA§AiÉÄ
JAPÀļÀÄ
£ÀA§AiÀiÁ

¸ÀA±ÀAiÀiÁxÀð gÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä
zsÁvÀÄ
¥ÀÅgÀĵÀ,
°AUÀ
KPÀªÀZÀ£À
§ºÀĪÀZÀ£À



GqÀÄ
¥ÀæxÀªÀÄ,
¥ÀÅ°èAUÀ
DAiÉÄ
GqÀÄ+ªÉ
CPÀļÀÄ
GqÀÄ +ªÉgï
¥ÀæxÀªÀÄ,
¹ÛçðAUÀ
D¼ï
GqÀÄ+ªÁ¼ï
CPÀļÀÄ
GqÀÄ+ ªÉgï
¥ÀæxÀªÀÄ,
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ
CªÀÅ
GqÀÄ+ªÀÅ
C¬ÄPÀļÀÄ
GqÀÄ + ªÉÇ
*ªÀÄzsÀåªÀÄ
F
GqÀÄ+ªÀ
¤PÀļÀÄ
GqÀÄ +ªÀgï
*GvÀÛªÀÄ
AiÀiÁ£ï
GqÀÄ+ªÉ
JAPÀļÀÄ
GqÀÄ +ªÁ


£ÀªÀÄ
GqÀÄ +ªÁ
11.60 ¸ÀA±ÀAiÀiÁxÀð gÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä zsÁvÀįÉUï ¥ÀvÀÛzï ¨sÀ«µÀAwqï, QæAiÀiÁgÀÆ¥À gÀZÀ£É D¦£ÀªÀÅ GqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ¸ÀºÁAiÉÆqÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ, ªÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä PÀÆqÁ ¸ÉÃgÀÝ; JAZÀ EAzï «ÄvïÛzÀ ¥ÀnÖqï vÉj¥ÁzïAqï.
F ¥ÀjZÉÑÃzsÉÆqÀÄ ªÀiÁ¼ï,Uɯï,¸ÉÆïï E¤à ªÀÄÆf zsÁvÀįÉUï GqÀÄ+ªÀZÀ£À+°AUÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ vÁUïzï GAqÁ¦£À ¥ÀÇtðQæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä gÀavÀªÁ¦£ÀªÀÅ PÉ®ªÉ zsÁvÀįÉUï EAzïzï vÉjAiÉÆqÀÄ.

zsÁvÀÄ
¥ÀÅgÀĵÀ,
°AUÀ
KPÀªÀZÀ£À
§ºÀĪÀZÀ£À


ªÀiÁ¼ï
¥ÀæxÀªÀÄ,
¥ÀÅ°èAUÀ
DAiÉÄ
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÉ
CPÀļÀÄ
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÉgï
ªÀļÀÄÛqÀĪÉgï
¥ÀæxÀªÀÄ,
¹ÛçðAUÀ
D¼ï
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀÄ
ªÁ¼ï
CPÀļÀÄ
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÉgï
¥ÀæxÀªÀÄ,
£À¥ÀÅA¸ÀPÀ
CªÀÅ
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÀÅ
C¬ÄPÀļÀÄ
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÉÇ
ªÀÄzsÀåªÀÄ
F
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÀ
¤PÀļÀÄ
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÀgï
GvÀÛªÀÄ
AiÀiÁ£ï
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÉ
JAPÀļÀÄ
ªÀiÁ¼ÀÄÛqÀĪÁ



Uɯï
¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅ°èAUÀ
DAiÉÄ
Uɯï+
vï+GqÀÄªÉ =
UÉ®ÄÛqÀĪÉ
CPÀļÀÄ
Uɯï+vï+
GqÀÄ+ªÉgï=
UÉ®ÄÛqÀĪÉgï
¥ÀæxÀªÀÄ
¹ÛçðAUÀ
D¼ï
UÉ®ÄÛqÀĪÁ¼ï
CPÀļÀÄ
UÉ®ÄÛqÀĪÉgï
¥ÀæxÀªÀÄ
£À¥ÀÅA
CªÀÅ
UÉ®ÄÛqÀĪÀÅ
C¬ÄPÀļÀÄ
UÉ®ÄÛqÀĪÉÇ
ªÀÄzsÀåªÀÄ
F
UÉ®ÄÛqÀĪÀ
¤PÀļÀÄ
UÉ®ÄÛqÀĪÀgï
GvÀÛªÀÄ
AiÀiÁ£ï
UÉ®ÄÛqÀĪÀ
JAPÀļÀÄ
UÉ®ÄÛqÀĪÁ


¸ÉÆïï
¥ÀæxÀªÀÄ
¥ÀÅ°èAUÀ
DAiÉÄ
¸ÉÆïï+
vï+GqÀÄªÉ =
¸ÉÆîÄÛqÀĪÉ
CPÀļÀÄ
¸ÉÆïï+vï+GqÀĪÉgï=
¸ÉÆîÄÛqÀĪÉgï
¥ÀæxÀªÀÄ
¹ÛçðAUÀ
D¼ï
¸ÉÆîÄÛqÀÄ
ªÁ¼ï
CPÀļÀÄ
¸ÉÆîÄÛqÀĪÉgï
¥ÀæxÀªÀÄ
£À¥ÀÅA
CªÀÅ
¸ÉÆîÄÛqÀĪÀÅ
C¬ÄPÀļÀÄ
¸ÉÆîÄÛqÀĪÉÇ
ªÀÄzsÀåªÀÄ
F
¸ÉÆîÄÛqÀĪÀ
¤PÀļÀÄ
¸ÉÆîÄÛqÀĪÀgï
GvÀÛªÀÄ
AiÀiÁ£ï
¸ÉÆîÄÛqÀĪÉ
JAPÀļÀÄ
¸ÉÆîÄÛqÀĪÁ

GzÁ: ¸ÉÆïï UÉ®ªÀÅ K¥À¯Á ¸ÀA±ÀAiÀÄzÀªÀÅ. C¥ÀUÀ ¥ÁvÉjà£ÁAiÉÄ ¸ÀA±ÀAiÀÄ ¥ÀæPÀl ªÀiÁ¼ÀÄà£À jÃwAiÀÄÄAqÀÄ. CvÁÛªÀAzÉ D±ÀAiÀÄ, ¤zsÁðgÀzÀ CxÀðzÀ «ÄvïÛ¯Á F ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁ¦£ÀªÀÅ ±ÀPÀå.

¸ÀAzÉúÀ ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ
11.70  £À£À MAf ¸ÀAzÉúÀ ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ° E¤à£ÀªÀÅ. PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ CªÀ£ÀÄ £Á¼É §gÀĪÀ£ÀAvÉ E¤à£À¬ÄPï vÀļÀÄ C£ÀĪÁzÀ DAiÉÄ J¯Éè §gÀĪÉUÉ°. F UÉ° E¤à£ÀªÀÅ £Á¹PÉÆÃZÁÑgÀzÀ CªÀzsÀgÀuÉ ¥ÀvÉÆÛAzÀÄAqÀÄ, GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ¯É£À CAvÀå zsÀé¤vÀ ¯ÉPÉÆÌ. vÀļÀĪÉÇqÀÄ ¨ÁæuÉgÉ vÀļÀÄlÄ UÉ°vÀ §zÀ¯Ázï PÉgÉ° E¤à ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÀÅAqÀÄ. DAiÉÄ J¯Éè §gÀĪÉPÉgÉ° (§¥ÉðPÉgÉ°). F vÀgÀzÀ £Á¹PÉÆÃZÁÑgÀ ªÀÄÆ®zÁæ«qÀzÀªÀÅ E¤à£À wÃgÁ C£ÀĪÀiÁ£ÀPÀgÀ. PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ CAvÀÆ F ¥ÀæAiÉÆÃUÀ EfÓ E¤à£À¯ÉPÉÆÌ DvïAqï. PÉÆAPÀtÂqï "vÉÆ ¥Á¬Ä AiÉÄvÁÛ PÀA¬Ä", E¤à£À¬Ämï C£ÀÄ£Á¹PÀ £ÀPÁgÀ ¬ÄvÀ «Ävïqï GAvÀÄzÀÄ ±À§ÞzÀ CªÀzsÀgÀuÉ ªÀiÁvÀæ £Á¹PÉÆÃZÁÑgÀqÉ E¥ÀÅöàAqÀÄ. £À£À ªÀįÉAiÀiÁ¼À CAvÀÆ ¸ÀA¥ÀÇtð C£ÀÄ£Á¹PÀ-£Á¹PÉÆÃZÁÑgÀzÀ CªÀzsÀgÀuÉqÉ  EwÛ£À. PÉÃgÀ¼À ¥Át¤ EAzÉ£ï C£ÀÄ£Á¹PÀ Cw¥Àæ¸ÀgÀ EAzïzï ¥ÀuÉà. EAzÉ£ï vÀƪÀ£ÀUÀ, ¥À²ÑªÀÄ PÀgÁªÀ½zÀ PÉÆAPÀtÂ, vÀļÀÄ,ªÀÄ®AiÀiÁ¼À ¨sÁµÉ®Ä CAZÀ£É ¥ÁæPÀÝ PÀ£ÀßqÀ (zÀQëtPÀ£ÀßqÀzÀ ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ) £Á¹PÉÆÃZÁÑgÀzÀ CªÀzsÀgÀuÉ EwÛ£À  MAf ¨sÁµÉUï ¸ÀA§AzsÀ«wÛ£À¬ÄPÀļÀÄ. ªÀÄÆ®zÁæ«qÀzÀ ¥Àæ¨sÁªÉÇqÀÄ ªÀÄ®AiÀiÁ¼ÀA, PÀ£ÀßqÀ, vÀļÀÄ ¨sÁµÉ¯É£À PÉÊvÀ®Ý ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ «ÄvïÛqï, zÁæ«qÀ ¨sÁµÉzÀ ªÁåPÀgÀt jÃwqï ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄmÉÆÖqÀÄ gÀZÀ£É DAqÀ¯Á, DAiÉÄqïݯÁ ¥ÁæPÀÝ CªÀzsÀgÀuÉ ªÀiÁvÀæ PÀgÁªÀ½ ¨sÁµÉ¯Éqï MjzÀÄ¥ÀÅöà£À ¸ÁzsÀåvÉ GAqÀÄ. ¨sÁµÉ¯Éqï ¸ÁªÀiÁfPÀ CAvÀ¸ÀÄÛ (social stratification)zÀ ¯ÉPÉÆÌ ¥ÁvÉgÉÆzÀ CAvÀ¸ÀÄÛ®Ä EwÛ£ÀªÀÅ RgÉ. zÁAiÉÄV£ÀßUÀ ªÀiÁ£ÀªÀ£À §zïPï, ¸ÁªÀÄÆ»PÀ fêÀ£ÉÆUÀÄ ¥ÁvÉgÉÆ CUÀvÀå. CAZÁzÀ ¥ÁvÉgÉÆ D¤¢Aa ¸ÀÄgÀĪÁzï, §zÀ¯ÁªÀuÉ DªÉÇAzÀÄ §vïÛ¢¥ÉÇàqÀÄ. ° E¤à PÀÈvï¥ÀævÀåAiÀÄ vÀļÀÄlÄ ¸ÀzsÀå «²µÀÖ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ. EAzï CªÀåAiÀÄzÀ ¯ÉPÉÆÌ ªÀwð¥ÀÅ£ÀªÀÅ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀvÀ CAvÉÆåqÀÄ ¨ÉÃvÉ£É GAvÀĤ §gÀªÀtÂUÉ DAqÀ¯Á, ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄmÉÆÖqÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ GZÁÑgÀzÀ ¸ÀAUÀqÀ£É GZÁÑgÀ DªÉÇAzÀÄ ¥ÉÇÃ¥ÀÅAqÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ¯ÉPÉÆÌ.

PÀÈvÀ-vÀ¢ÞvÀ (¨sÁªÀ) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä
11.80 PÀÈvÀ-vÀ¢ÝvÀ gÀÆ¥À®Ä: -QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä zsÁvÀįÉqïÝ JAZÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÛzï gÀÆ¥À ¥ÀqÉ¥À EAzïzï FvÀ£Àl vÀÆAiÀiÁ. EvÉÛ QæAiÉÄ®Ä JAa£ÀªÀÅ EAzïzï ¥ÀuÉgÉUï ¸ÀgÀ¼ÀªÁ¢wÛ£À £ÁªÀÄgÀÆ¥À®Ä §zÀÞªÁªÉÇqÀÄ. GzÁ:

 DAiÉÄ ¨ÉÆÃqÁ¬Ä£Ávï ªÀiÁ¼ÉÛ, DAqÁ DAiÉÄ ªÀiÁ½Û£ÀªÀÅ KgÉUÁvÀæ?
 DAiÉÄ ¥ÀuÉà ¯ÉPÀÌzÁAw£À ¯ÉPÉÆÌ, DAqÀ DAiÉÄ ¥ÀtÂà£À¬Ämï ¸ÁgÁA±À zÁ£É?

ªÀÄÄ®à ªÀiÁ½Û£ÀªÀÅ, ¥ÀtÂठEvÁå¢®Ä QæAiÀiÁ£ÁªÀÄ gÀÆ¥ÀzÀªÀÅ. QæAiÀiÁzsÁvÀįÉUï CªÀÅ. G¤ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgïÝ, F ¥ÀzÀgÀZÀ£É D¦£À«Azïzï vÉjªÉÇ°. G¤ ¥ÀævÀåAiÀÄ vÀļÀÄlÄ KgÁ¼À ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ PÉÆñÀ¯Éqï. GzÁ: ¯É¥ÀÅöà zsÁvÀÄUï §¼É¥ÀŤ E¤à CxÀð, gÉʸï E£ÀßUÀ gÉʸÀĤ, ªÉÄgÉ E£ÀßUÀ ªÉÄgɪÀŤ EvÁå¢ CxÀð vÉj¥ÁªÀÅ£ÀªÀÅAqÀÄ. ¥Àæw zsÁvÀįÉqïÝ EAa£À ±À§Þ ¸ÀAUÀæºÀ ªÀiÁ¼ÉÆà°. GzÁ: N¢£ÀªÀÅ, NzÀĤ, NzÁàªÀŤ, wA¢¤, w¤ß£ÀªÀÅ, w¤à¤, w£ÁàªÀŤ, §¼É¥ÀŤ, §¼ÉªÀŤ, §Ä¼É¥ÁªÀŤ, PÁ¥ÀŤ, PÉÊ¥ÀŤ, £ÉAiÀÄÄà¤, ¸ÀAiÀÄÄठEvÁå¢ DAzï ¥ÀÇtð £ÁªÀÄgÀÆ¥À®Ä, NzÀÄ, wAr, §Ä¼É,PÁ¥ÀÅ,PÉÊvï,£ÉAiÀiï, ¸ÀAiÀiï(¸ÁªÀÅ) EvÁå¢ gÀÆ¥À ¥ÀqÉ¥Á. Lgï zsÁvÀÄ (¸ÉÊgï, to wait) LgÀĤ Dzï,LªÉÄð(E£ÀßUÀ PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ vÁ¼Éä) D¥ÀÅAqÀÄ. PÉAiÀiï (to do) zsÁvÀÄqïÝ PÉʪÉÄ(cultivation ) D¥ÀÅAqÀÄ. PÀÆqÀĤ-PÀÆl, £ÁqÀĤ-£ÁqÉß E¤à ¨sÁªÀ£ÁªÀÄgÀÆ¥À®Ä PÀÆqÁ D¥Á. «ÄAa£ÀªÀÅ-ªÉÄAZï,¹r¦£ÀªÀÅ-vÉr¯ï, PÀÄr¦£ÀªÀÅ (that which leaps) PÀÄzÀÄgÉ D¦£ÀªÀÅ. ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ £ÁªÀÄgÀÆ¥À®Ä-CAZÀ£É, PÀÄQ¯ï£ÀªÀÅ (PÉÆÃV¯É), PÉÆÃAQ¯ï, £À°¥ÀÅ£ÀªÀÅ-£À¬Ä¯ï GtÂà£ÀªÀÅ GtÄà, GA¥ÀÅ, £ÀÄ¥ÀÅöà, NqÀÄ£ÀªÀÅ(that which runs) NqÀ- EvÁå¢ ªÀ¸ÀÄۯɣÀ ¥ÀÅzÀgÀÄ®Ä GAqÁ¦¤ QæAiÀiÁzsÁvÀįɣÀ CxÀðzÀ «ÄvïÛqÉ EAzïzï vÉjªÉÇ°. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä ªÀÄÄRåªÁzÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä, F zsÁvÀįÉqïÝ ¥ÀÅmïÖzï §¦ð£ÀªÉ£ï, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉqï vÀƪÉÇ°. vÀļÀÄlÄ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä wÃgÁ «gÀ¼ÀªÁzÀļÀî. [C£ÀħAzsÀ 4G]. ¥ÁvÉgÉÆ §gÀªÀtÂUÉqï §wÛ£ÀªÀÅ EvÉÛEvÉÛ£É Dzï EAa£À ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ ¸ÀAUÀæºÀ EvÉÛ PÀ«Ää G¼ÀîqÀ¯Á, ±À§Þ ¸ÀAUÀæºÀªÁ¦£À ¸ÁzsÀå. ¨sÁµÉ E¤à£ÀªÀÅ KgÁAiÉÄ MjAiÀÄ£À ¸ÀévÀÛvïÛ. ¥ÁvÉjà£ÀPÀļɣÀ ¸ÀªÀÄÄzÁAiÀÄzÀ ¸ÀévÀÛªÀÅ. ¥ÁvÉjà£ÀPÀļÀÄ, CzsÀåAiÀÄ£ÀPÁgÉgï, PÀ®Äà£ÀPÀ¼ÉUï F vÀgÀzÀ ±À§Þ¸ÀAUÀæºÀ ªÀiÁ¼ÀàgÉ ¥ÉÇæÃvÁìºÀ PÉÆgÉÆqÀÄ. ±À§Þ ¨sÀAqÁgÀ ¢AeÉÆqÀÄ. CvÀåAvÀ ¸ÀÆPÀë÷ä UÀºÀ£À ªÁzÀ C©ü¥ÁæAiÀÄ,w¼ÀĪÀ½PÉ,¨sÁµÉqï, §gÀªÀtÂUÉqï C¨sÁå¸À ªÀÄÄSÉãÀ MzÀUÀzï §gÉÆÃqï. EAa£À PÀÈvÀ-vÀ¢ÞvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯É£ï (¨sÁªÀ£ÁªÀÄ) C£ÀħAzsÀ 4G-mï PÉÆvÀÄðAqÀÄ



vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ gÀZÀ£É
11.81 £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï QæAiÀiÁxÀðzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ±À§Þ®Ä ¸ÉÃgïÝ ¸Á¢üvÀªÁ¦£ÀªÀÅ vÀ¢ÞvÁAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä. GzÁ: PÀ¯ï+PÀÄlÄÖ(£ï) +DAiÉÄ =PÀ®ÄèPÀÄlÄÖ£ÁAiÉÄ > PÀ®ÄèPÀÄnÖUÉ EAzïzï PÀ¯ïèzÀ PÉ®¸À ªÀiÁ¼ÀÄà£ÁAiÉÄ E¤à CxÀðzÀ ¥ÀŸÀvï £ÁªÀÄ¥ÀzÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ. ªÀÄÄ®à ¸ÉÃgÀÄ£À J¼Àå ¥ÀævÀåAiÀÄ "EUÉ" E¤à£ÁªÁAqÀ, PÉ®ªÀÅ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï UÁgÉ, zÁgÉ, PÁgÉ E¤à ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÄÛªÁ. GzÁ:

¥ÀævÀåAiÀÄ
vÀ¢ÞvÀ£ÁªÀÄ®Ä
«¨sÀQÛ
ªÀAvÉ
UÀÄtªÀAvÉ, ¤ÃwªÀAvÉ, £ÁåAiÀĪÀAvÉ(¢) EvÁå¢. UÀÄt+E¥ÀÅöà£ÁAiÉÄ, ¤Ãw+ E¥ÀÅöà£ÁAiÉÄ,  £ÁåAiÀÄ+E¥ÀÅöà£Á¼ï
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ
C¯É,ªÉ
§®Äà+C¯É=§¯Éà¯É, ¥ÀgÉà+C¯É=¥ÀgÀà¯É, [ §®Äà£À UÀÄt E¥ÀÅöà£ÁAiÉÄ, ¥Àjà£À UÀÄt E¥ÀÅöà£ÁAiÉÄ], PÀ¼ÀĪÉ- PÀtÄÚ£À C¨sÁå¸À E¥ÀÅöà£ÁAiÉÄ
¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ
JUÀÎqÉ¢,¨ÁæuÉ¢,MPÉ̯ɢ,¸À¥À¼É¢,
(eÁw ªÀUÀð)
¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀĵÀ ¹ÛçðAUÀ
EUÉ,¥É
PÀ®ÄèPÀÄnÖUÉ,ªÀÄgÀ+PÉÆqÀ¥É,PÀ®ÄèPÀÄlÄÖ£ÁAiÉÄ,ªÀÄgÉÆ£ÀPÉÆqÀ¥ÀÅ£ÀªÀÅ(MAf ¥ÀQë)
¢éwÃAiÀiÁ
UÁgÉ,PÁgÉ,
zÁgÉ
UÀÄrUÁgÉ, ¸ÀªÀÄUÁgÉ, PÁdUÁgÉ,ªÀÄtÂUÁgÉ,
UÀÄPÁðgÉ, ¥Á¯ÁÝgÉ(E®è£ï vÀƦ£ÁAiÉÄ,
¥Á¯ï£ï ¥Àqɦ£ÁAiÉÄ) EvÁå¢
¢éwÃAiÀiÁ
Dj,J¹,
C¼É, Ew
NqÁj, PÉ®¹, ªÀÄrAiÀiÁ¼É, NqÀĪÀPÉ®¸À, PÉ®¸ÀzÀ(PËëgÀzÀ)DAiÉÄ, ªÀÄrvÀPÉ®¸ÀzÁAiÉÄ
NqÁjÛ, ªÀÄrªÁ½Û, PÁfUÁjÛ EvÁå¢, PÀ¸ÀħÄzÀPÀļÀÄ, ¥ÉÇuÉÆÓêÀÅ®Ä
µÀ¶×
µÀ¶× ¹ÛçðAUÀ

€
C£É
ªÀÄÆqÀÄ+£ÀªÀÅ®Ä > ªÀÄÆqÁ¬Ä, ¥ÀqÀÄà+£ÀªÀÅ®Ä > ¥ÀqÁجÄ, [§qÀPÁ¬Ä, vÉ£Á̬Ä,
¨ÉƼÀĪÁ¬Ä (MAf HgÀÄzÀ ¥ÀÅzÀgï), G¼Á¬Ä, ¦zÁ¬Ä, ¥À¯Á¬Ä, gÀqÁ¬Ä]..
MAeÉmï-MAd£É, ªÀÄÆeÉmï-ªÀÄÆd£É, ¥ÀvÉÛmï-¥ÀvÀÛ£É EvÁå¢
¸À¥ÀÛ«ÄÃ

UÀÄrUÁgÉ(§tÚzÀ PÉ®¸ÀzÁAiÉÄ), ¥Á¯ïzÁgÉ(MAf ¥Á¯ïUï ºÀPïÌ EwÛ£ÁAiÉÄ), UÀÄjPÁgÉ [>UÀÄPÀðgÉ] (E®èzÀ AiÀÄdªÀiÁ£É; UÀÄr(=E¯ïè) PÁgÉ E¤à ¥ÀzÀvÀ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ) EvÁå¢. F ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä ¥ÀvÀÄÛ£À ¸ÀAzÀ¨sÀð JªÀÅöé EAzïzï vÉjUÁ:

vÀ¢ÞvÀ ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ®Ä
11.82: UÀÄtªÁZÀPÀzÀ «ÄvïÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÛzï ¨sÁªÀ£ÁªÀÄ D¦£À jÃw PÀ£ÀßqÀzÁvï EeÁÓAqÀ¯Á vÀļÀÄlÄ EAa£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ®Ä G¼Àî.  GzÁ: ªÀįÁèAiÀÄ£À UÀÄt>ªÀįÁè¢UÉ, §qÀªÀ£À UÀÄt>§qÀ¥Àvï, ªÀiÁ£ÀªÀÄAiÀiÁð¢zÁAiÀÄ£À UÀÄt>ªÀiÁ£Á¢UÉ, C®à£À UÀÄt>C®àvÀ£À, ©¸Àð£À UÀÄt> ©¸Áð¢UÉ...EvÁå¢. £À£À PÀ¥ÀÅöà §tÚzÁ¼ï>PÀVð E¤à £ÁªÀÄ¥ÀzÀvÀ¯ÉPÉÆÌ PÀ¥ÀÅöà EwÛ£ÀªÀÅ>PÀUÉð¯ï; ¨ÉƼÀÄ¢wÛ£ÀªÀÅ>¨ÉƼÀà£É; vɼÀÄàzÀ UÀÄt>vɼÀÄ, vɼÀà£É; vÀtÂw£ÀªÀÅ>vÀA¥À£É, vÀA¥ÀÅ; ¨ÉZÀÑ EwÛ£ÀªÀÅ > ¨ÉZÀÑ£É, ¨ÉÃAPÉ...EvÁå¢. D¬ÄvÀ (beautiful)> D¬ÄvÀUÉ, [D¬ÄvÁ¦¤]; G£ÀßvÉÆqÀÄÝ> G£Àßw; CªÀ£Àw; ZÀvÀÄgÀqïÝ> ZÁvÀÄgÀå, ¸ÀÄAzÀgÀqïÝ>¸ËAzÀAiÀÄð.... D¦£ÀªÀÅ £À£À PÉ®ªÀÅ.




= 11 =
-ಬುಧಾನಂದ ಶಿವಳ್ಳಿ

No comments:

36.ಅನುಬಂಧ ೫; ತುಳು ಲಿಂಗ ವಚನ ಕಾಲ ಪ್ರತ್ಯಯಲು-ಕ್ರಿಯಾಪದಲು

ತುಳು ಪಾತೆರೊ ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- C£ÀħAzsÀ 5...