23. ತುಳು ಪಾತೆರೊ ೧೪- ಅವ್ಯಯ ಪ್ರಕರಣ

ತುಳು ಪಾತೆರೊ-ಭಾಗ ೨- ತುಳು ವ್ಯಾಕರಣ

¥ÀæPÀgÀt

12

CªÀåAiÀÄ ¥ÀæPÀgÀt

12.10 «ªÀgÀuÉ

12.20 CªÀåAiÀÄ «zsÁ£À(gÀZÀ£É)

12.30 ¢égÀÄQÛ CªÀåAiÀÄ®Ä

12.40 C¤²ÑvÁxÀð UÉ˚ ¥ÀævÀåAiÀÄ

12.50 ¸ÀA§AzsÀ¨ÉÆÃzsÀPÀ  CªÀåAiÀÄ®Ä

12.60 ¸ÀªÀiÄZÀÑAiÀÄ®Ä

12.70 ¨sÁªÁ©üªÀåQÛ

«ªÀgÀuÉ

12.10  ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀ®Ä «¨sÀQÛ, °AUÀ, ¥ÀÅgÀĵÀ, PÁ® ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä JªÀÅöé¯Á ¥ÀvÀÛAzÉ G¼Áî.

 DAiÉÄUï E¯ïè ¨ÉÆÃqÀÄ, EA¨É¼ÉUï¯Á E¯ïè ¨ÉÆÃqÀÄ, CPÀļÉUï¯Á E®Äè®Ä ¨ÉÆÃqÀÄ. DAiÉÄUï ªÀÄ¢ªÉÄ ¨ÉÆrÑUÉ;¨ÉÆrÑqÀ ¸À£Áå¹ D¥É£Á? J£ÀqÀ zÁ¯Á EfÓ; ¤£ÀqÀ ªÀiÁvÁ¯Á GAqÀÄ, D¼ï KvÉÆAf UÀnÖ ¥ÁvÉgÉÆà¼À¥Àà!

 - ªÀÄÄ®à ¨ÉÆÃqÀÄ, ¨ÉÆrÑ, EfÓ, GAqÀÄ, UÀnÖ, EvÁå¢®Ä ¸ÀévÀAvÀæ ¥ÀzÀ®Ä. ¥ÀzÀ E£ÀßUÀ ¥ÀæPÀÈw ¥ÀævÀåAiÀÄ gÀqïدÁ PÀÆqÀÄ£ÀªÉ EAzïzï PÉògÁeÉ(¸ÀÆvÀæ 34) ¥ÀuÉÛqÀ, QæAiÀiÁªÁZÀPÀªÀvÁÛA¢£À ¸À¥ÀÛ«Ä «¨sÀQÛ ¥ÀvÀÛA¢£À, CxÀð«wÛ£ÀAa£À¬ÄPÀļÀÄ °AUÀA(¸ÀÆvÀæ 71) EAzïzï¯Á CªÀåAiÀÄ °AUÀ E¤à£ÀªÀÅ MgÀÄA§ °AUÀ¯Éqï MAf EAzïzï¯Á (¸ÀÆvÀæ 87)¦£ÁàªÉ. ªÀÄÄ®à «¨sÀQÛ ¥ÀvÀÛA¢£À CxÀð«wÛ£À ¥ÀzÀ®Ä, ¹zÀÞgÀÆ¥ÀzÀ ±À§Þ®Ä CxÀªÁ ¥Áæw¥À¢PÀ®Ä E¤à CxÀð£É vÉÆÃfzï §¥ÀÅðAqÀÄ. «ÄvïÛ PÉÆwð£À ªÁPÀå¯Éqï ¨ÉÆÃqÀÄ E¤à ¥ÀzÀ °AUÀªÀZÀ£ÀzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgïÝ EfÓ: ªÀiÁvÁ ªÀZÀ£À °AUÀ¯Éqï ºÉZÀÄÑPÀ«Ää DªÀAzÉ Mj¥ÀÅAqÀÄ. CAZÁzï CªÀÅ ªÀiÁdA¢£ÀªÀÅ; gÀÆ¥ÁAvÀgÀªÁªÀA¢£ÀªÀÅ, ªÁPÀåzÀ ªÀÄÄSÁåxÀð vÉj¥ÁªÀÅ£ÀªÀÅ. ¨ÉÆrÑ-UÉ˚, ¨ÉÆrÑ-qÀ E¤à£ÀªÀÅ ¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÀzÀ®Ä UÉ˚, qÉ  E¤à£ÀªÀÅ PÀÆqÁ CªÀåAiÀÄzÀAZÉ£É ªÀwð¸ÀĪÁ. EAzÉPÀļÀÄ ªÁPÁåxÀð KvïªÀÄnÖUÉ ¸ÀàµÀÖ ªÀiÁ¼ÀÄàªÁ E£ÀßUÀ £ÁlPÀ (gÀAUÀªÀÄAl¥À)zÀ ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ  QæAiÀiÁ¥ÀzÀ zÁAvÉ£É CxÀð JZÁѪÀÅ£À GAqÀÄ.

 GzÁ; J¯Á, Kgï EA¨É? bÉ,bÉ ¤PÀļÉqï ¸ÀA¢ü? J¯Á, bÉ,bÉ -E¤à CªÀåAiÀÄ ¥ÁvÉgÉÆ®Ä gÀÆ¥À §zÀ¯ÁªÀuÉ DªÀAzÉ£É ªÁPÁåxÀð ¸ÀàµÀÖ vÉj¥ÁªÁ. ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ (ªÀiÁvÁ ¨sÁµÉ¯Éqï) EAa£À CªÀåAiÀÄ®Ä ¸ÉÃgÀÄݼÀî- PÀf¥ÀÅUï G¥ÀÅöà E¥ÀÅöà£À ¯ÉPÉÆÌ. ¥ÀjZÉÒÃzsÀ 11.32 mï PÉÆwð£À zÀÄAiÉÆÃðzsÀ£À£À  ¸ÀéUÀvÉÆqÀÄ(soliloque) qï, GAqÀÄ  E¤à CªÀåAiÀÄ®Ä, DAiÀÄ£À ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ MvïÛ-MvïÛzï §¦ð£ÀªÀÅ DAiÀÄ£À ªÀÄ£ÉÆÃUÀvÀ-C©ü¥ÁæAiÉÆ£À ¸ÀàµÀÖ ªÀiÁ¼ÀàgÉUÉ DzÀļÀî. EAzÉmï vÉjAiÉÆ° CªÀåAiÀįɣÀ ªÀĺÀvÀé.

CªÀåAiÀÄ «zsÁ£À-gÀZÀ£É

12.20 CªÀåAiÀÄ®Ä £Á£Á §UÉvÀªÀżÀî. PÉ® «zsÁ£É¯É£ï vÉÆÃeÁªÀÅ£À CUÀvÀå.

(1) ¸ÁªÀiÁ£Àå CªÀåAiÀÄ®Ä: QæAiÀiÁ £ÀqÀ¥ÀÅ£À jÃw£É vÉj¥ÁªÀÅ£ÀªÀÅ, QæAiÀiÁ«±ÉõÀtzÀ ¯ÉPÉÆÌ ªÀwð¸ÀĪÁ. GzÁ: ¥sÀPÀÌ£É, ¥ÉÇPÀÌqÉ, ªÀĤ¥ÀAzÉ, ¨ÉÃUÀ£É, ªÉįÉÆè£É, CAZÀ£É, EAZÀ£É,JAZÀ, £ÀAvÀæ, ¨ÉÆPÀ, ¨ÉvïÛ, £À£À, PÀÆqÉè, ¸ÀÄvÀÛ¯Á, ¨É¥Àà£É ..EvÁå¢.

(2) C£ÀÄPÀgÀt-CªÀåAiÀÄ®Ä: £À½îqï ¤Ãgï §Ä¸À§Ä¸À §vïÛAqï. §¸Àð ¥Àl¥Àl PÀÄqÀÄàAqÀÄ. zÉÆA§Ä gÀt gÀt PÁAiÀÄÄAqÀÄ. F jÃwqï §Ä¸ÀÄ §Ä¸ÀÄ, ¥Àl¥Àl, gÀtgÀt E¤à ¢égÀÄQÛ ¥ÀzÀ®Ä QæAiÉÄ £ÀqÀwÛ£À¥ÀUÀ CAZÀ£É ±À§Þ PÉÃAqïAqï E¤à CxÀð CvïÛ.  PÉÃtÂà£ÁAiÀÄUï CxÀ𠫸ÁÛgÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀÅ ¥ÁvÉjà£ÁAiÀÄ£À GzÉÝñÀ. CPÀļÀÄ zÁ£ÉÆà UÀĸÀÄUÀĸÀÄ ¥ÁvÉgÉÆAzÀÄ EvÉÛgï, E£ÀßUÀ CPÀļÀÄ ¥ÁvÉjÝ£À ±À§Þ®Ä DAiÀÄ£À PÉ©Pï §ÆjÝf E¤à CxÀðªÀvÁÛAzÉ, CPÀļÀÄ ¥ÁvÉjà£ÀªÀÅ UÀĸÀÄUÀĸÀÄ ±À§Þ ªÀiÁ¼ïÛAqï E¤à CxÀðªÀvïÛ. GzÁ: F ¢égÀÄQÛ¯ÉUï, C£ÀÄPÀgÀuÉ ¸ÀÆZÀPÀªÁzï ¨ÉÃvÉ gÀÆ¥ÀzÀ¬ÄPÀļÀÄ CxÀð PÉÆ¥ÀÅðeÁ. GzÁ: vÀÆ zsÀUÀzsÀUÀ ¥ÉÇvÀÄÛAqÀÄ, vÉr¯ï UÀÄqÀÄUÀÄqÀÄ DAqï, gÀ¥ÀgÀ¥À ºÁQAiÉÄ- E¤à£À¬ÄPÀļÉUï §zÀ¯Ázï vÀÆ UÀÄqÀÄUÀÄqÀÄ EAzïzï, vÉr¯ï gÀ¥ÀgÀ¥À ¥ÀÅqÁAqï, zsÀUÀzsÀUÀ ºÁQAiÉÄ E¤à£À¬ÄPÀļÀÄ CxÀð£É PÉÆ¥ÀÅðeÁ. F C£ÀÄPÀgÀtzÀ ±À§Þ®Ä DAiÀiÁAiÀÄ QæAiÉÄUï vÀPÀÌAw£ÀªÁzï C¬ÄPÀļɣÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ ªÀiÁ¼ÀàgÉ D¥ÀÅf. CAZÁzï C¬ÄPÀļÀÄ CªÀåAiÀÄ ¥ÀzÀ®Ä EAzïzï ¦£ÉÆqÀÄ.

(3) QæAiÀiÁxÀð CªÀåAiÀÄ®Ä: £À£À vÀÆ¯É F CªÀåAiÀÄ®Ä ªÁPÀåzÀ ªÀÄÄRå ¥ÁvÀæ zÉvÉÆA©£À jÃw£ï. QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä ªÁPÀåzÀ «ÄvïÛ ¥ÀqÉw£À C¢üPÁgÉÆ£ï CªÀåAiÀÄ®Ä ¥ÀqÉvÉÆÛAzÀÄ QæAiÀiÁxÀð vÉj¥ÁªÀÅ£ÀªÀÅ QæAiÀiÁxÀð CªÀåAiÀÄ®Ä. GzÁ: CªÀÅ JAPï ¨ÉÆÃqÀÄ. EAzÉPï UÉÆvÀÄÛ EfÓ, E¤à ªÁPÀå¯Éqï ¨ÉÆÃqÀÄ, EfÓ E¤à£ÀªÉ QæAiÉÄvÀÛ CxÀð PÉƦð£ÀAa£À, gÀÆ¥ÁAvÀgÀzÁAw£À, C½zÁAw£À CªÀåAiÀÄ®Ä EAiÀiÁgÀÄ, EAiÀiÁªÀÅ, AiÀiÁgÀÄ- E¤à CªÀåAiÀįÉUï PÀvÀÈð¸ÀÆZÀPÀ, PÀªÀÄðPÁgÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä PÀÆqÁ ¨ÉÆrÑ. CAZÀ£É CAzï (yes) E¤à CªÀåAiÀÄ CªÀzsÀgÀuÉzÀ «ÄvïÛ (accent) CxÀð ¥ÀUÀgÀÄ£À ¥ÁvÉgÉÆzÀ (£ÁlPÀzÀ ¸ÀA¨sÁµÀuÉ) ªÀÄmÉÆÖqÀÄ E¥ÀÅöà£ÀªÁAqÀ¯Á, MAeÉà ±À§Þ Er ¥ÁvÉgÉÆ£ÀÄ ¥ÀtÂà£Ávï ¸ÁªÀÄxÀåð«wÛ£ÀªÀÅ. PÁªÀåªÀÄAiÀÄ £ÁlPÉÆqÀAvÀÆ EAzÉvÀ ªÀĺÀvÀé C¥ÁgÀ. [GzÁºÀgÀuÉUÁzï E¨Éì£ï £ÁlPÀ Master builder zÀ ¸ÀA¨sÁµÀuɯɣï vÀƪÉÇ°].

(4) ¸ÀA§AzsÁxÀðzÀ CªÀåAiÀÄ®Ä:- ¨ÉvïÛ, ¨ÉÆPÀ, £À£À¯Á, CvÁÛªÀAzÉ, C¬ÄlvÀæ, C¬ÄmÁݪÀgÉ- EvÁå¢ ¥ÀzÀ¥ÀzÀvÀ £ÀqÀÄmï, ªÁPÀåªÁPÀå¯É£À £ÀqÀÄlÄ MAeÉPÉÆAeÉ£ï UÉÆÃr¥ÁªÀÅ£À ¥ÁvÉgÉÆzÀ ¸ÁªÀiÁVæ®Ä. F PÀÈwmï EAzÉPÀļɣÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¨ÉÆÃqÁ¬Ä£Ávï ªÀÄmïÖUï ªÀiÁ¼ÀÄÛzÀÄAqÀÄ.

(5) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ CªÀåAiÀÄ®Ä:- "CAiÀÄåAiÀÄå JAZÀ ¥ÉÇgÁèAqï”, “C§â§â ! JAa «avÀæ!”, “CAiÉÆå! CAiÀÄUÁ¬Ä£À UÀwAiÉÄ!” EvÁå¢ ¥ÀzÀ®Ä ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ ¸ÉÃgÀÄݼÀî; ¥ÀævÉåÃPÀ CxÀð«fÓ. gÀÆ¥À §zÀ¯ÁªÀA¢£À¬ÄPÀļÀÄ. ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ ¥ÀvïÛzï, ¥ÁvÉgÉÆqÀ¥Àà£É J¯Á! EAzÉPÀļÀÄ ªÀiÁdAzÉ G¼ÀîvÀÛ! CAzï ¥ÁvÉgÉÆ ªÀÄ£À¹ìqï GzÀ⫹£À ¨sÁªÀ GzÉæÃPÀ (stimulus) ªÀÄÆ®PÀ C©üªÀåPÀÛ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÉ C¬ÄvÀ ªÀÄÄRå PÉ®¸À EAzïzï vÉj¥ÁzÀÄAqÀÄ. ªÀÄ£À¹ìqï PÉÆÃ¥À, ¸ÀAvÉÆõÀ zÀÄBR, wgÀ¸ÁÌgÀ EvÁå¢ GzÉæÃPÀ®Ä ªÀÄÆqïÝ §£ÀßUÀ CªÉ£ï C¥ÀUÀ£É ¥ÀlPÀÌ£É C©üªÀåPÀÛ ªÀiÁ¼ÀàgÉ ¨ÉÃvÉ ¥ÀzÀ®Ä EvïÛAqÀ¯Á, ¸ÀÄ®¨sÀªÁzÀ wPÀÄÌ£À ºÀvÁågÀÄ®Ä EAa£À CªÀåAiÀÄ ¥ÀzÀ®Ä.

(6) PÀÈzÀAvÀ-CªÀåAiÀÄ®Ä:- DAiÉÄ §gÉÆAzÀÄ G¼Éî. DAiÉÄ £ÀqÀvÉÆÛAzÀÄ §vÉÛ. ªÀÄÄ®à- §gï+MAzÀÄ, £ÀqÀvïÛ+MAzÀÄ E¤à QæAiÀiÁ¥ÀzÀvÀ ¸Á¥ÉÃPÀë gÀÆ¥ÉǯÉqï MAzÀÄ E¤à ¥ÀævÀåAiÀÄ, °AUÀ ªÀZÀ£À ¨sÉÃzsÀzÁAvÉ, §zÀ¯ÁªÀuÉ zÁAw£À PÀÈvÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä DAqÀ¯Á, CªÀåAiÀÄzÀ ªÀUÀðzÀ¬ÄPÀļÀÄ. CAZÀ£É ªÀiÁ¼ïÛzï, vÀÆzï, ¥ÀvïÛzï E¤à C¥ÀÇtð QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä "zÀ" ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÉÆÛAzÀļÀî. EAzÉPÀļÀÄ °AUÀªÀZÀ£À ¨sÉÃzsÀzÁAvÉ ªÀwð¸ÀĪÁ. £À£À, AiÀiÁ£ï CAiÀÄ£ï vÀƪÀgÉ §vÉÛ E¤à ªÁPÀå¯Éqï "JgÉ", "CAzÉ" E¤à ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä °AUÀªÀZÀ£À ¨sÉÃzsÀzÁAvÉ G¼Àî. EAzÉmï gÀqïØ ¥Àj¨sÉÃzsÀ «¥ÀÅöà£ÀªÉ£ï vÉjAiÉÆA©£À ¸ÁzsÀÄ.

(i) KPÀ-PÀvÀÈðPÀ:- PÀvÀÈð MjAiÉÄ gÀqïØ PÉ®¸ÉÆ£ÀÄ KPÀPÁ¯ÉÆqÀÄ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀUÀ MAf PÉ®¸À C¥ÀÇtð, ¨ÉÆPÉÆAf ¥ÀÇtðgÀÆ¥À vÁ¼ÉÆqÀÄ. C¥ÀÇtð QæAiÀiÁ¥ÀzÀ¯ÉUï ¥ÀvÀÄÛ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ CªÀåAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀªÀÅ. GzÁ:-

DAiÉÄ ¥ÁvÉgïÝ ¥ÉÇÃAiÉÄ, Vr gÁ¥ÀÅzï ¥ÉÇÃAqÀÄ (ªÀÄÄVw£À PÉ®¸À). D¼ï vÀƪÉÇAzÀÄ ¥ÉÇÃ¥Á¼ï. F vÀƪÉÇAzÀÄ §¯Á (KPÀPÁ¯ÉÆqÀÄ £ÀqÀ¥ÀÅ£À PÀæªÀÄ) CPÀļÀÄ §gÀAzÉ ¥ÉÇÃAiÉÄgï/E¥Éàgï/¥ÉÇêÀAiÉÄgï. F §gÀAzÉ ¥ÉÇêÀqÀ. (¤µÉÃzsÀ gÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ CªÀåAiÀÄ CAzÉ.

CPÀļÀÄ  ¥ÉÇtÄÚ vÀƪÀgÉ §vÉÛgï/ §¥Éðgï/ §gÀĪÉgï (¥ÀæAiÉÆÃd£ÁxÀð ªÁzï)  JgÉ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ CªÀåAiÀÄ ¥ÀvïÛ¢¤.

(ii) ©ü£Àß PÀvÀÈðPÀ: EªÉðgï ªÀiÁ¼ÀÄà£À ¨ÉÃvÉ ¨ÉÃvÉ QæAiÉÄ®Ä KPÀPÁ¯ÉÆqÀÄ £ÀqÀ¥ÀÅ£ÀªÀÅ ¸ÁzsÀå CxÀªÁ ©ü£Àß PÁ®¯Éqï £ÀqÀ¥ÀÅ£À jÃw¯Á GAqÀÄ. CªÀåAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ PÀÈvï-¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä PÁ® ¨sÉÃzsÉÆqÁݪÀªÉgÉ ªÀåvÁå¸ÀªÁ¥À. GzÁ:-

(1) ¥ÀǪÀð(UÀvÀ) PÁ®zÀªÀÅ :-UÀÄgÀÄ PÀ¯Áà¬Ä£ÀzÁªÉgÉ ²µÉå PÀ¯ÉÛ. §¸ÉÆð §wÛ£ÀzÁªÀgÉ ¤® vÀA¥ÁAqï.

(2) KPÀPÁ®zÀªÀÅ- DAiÉÄ §vÉÆÛAzÀÄ E¥Àà£ÀUÀ AiÀiÁ£ï vÀÆAiÉÄ˚, DAiÀÄ£À vÀqÉw£À¥ÀUÀ ¥ÉmïÖ JAPï vÁUÀAqï.

(3) C¥ÀUÀ£É £ÀqÀwÛ£ÀªÀÅ: AiÀiÁ£ï PÉÃt£À¥À¯É DAiÉÄ £ÀÆzÀÄ gÀÆ¥Á¬Ä PÉÆAiÉÄð.

(4) ¥ÀPÁëxÀðzÀªÀÅ: DAiÉÄ §vÉÛqÀ AiÀiÁ£ï ¥ÉÇÃ¥É˚. F ¥ÀAqïqÀ DAiÉÄ PÉÃtĪÉ.

(5) ¨sÁªÁxÀðzÀªÀÅ: DAiÉÄ D¼É£ï ¥ÉÇÃgÉ(¥ÉÇêÀgÉ) ¥ÀuÉØ.  EA¨É£ï §gÀ ªÀiÁ¼ÉÆÛAqÉ. CPÀļÀÄ PÉÃuÉgÉ §ÄqÀAiÉÄgï.

(7) C£ÀĸÀUÀð CªÀåAiÀÄ®Ä:- ºÉÆðPÉ, ªÀåvÁå¸À, ªÀiÁ¼ÀÄà£À ¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥Àqɦ£À, CªÀ¢ü vÉÆÃeÁªÀÅ£À QæAiÉÄ¯É£ï ¸ÀA§AzsÀªÁzï, CAZÀ, ¯ÉPÉÆÌ, £ÉqïÝ, D£Àl (C¬Ä£Àl), D¦£Àl (CªÀÅ£Àl), ªÀÄÄlÖ DvÀæ N¸ÀÌgÀ, Dzï EvÁå¢ CªÀåAiÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä «¨sÀQۯɣÀAZÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï ¥ÀvÀÄÛªÁ. EAzÉPÀļÉUï C£ÀĸÀUÀð CªÀåAiÀÄ E£Éàgï. GzÁ:

µÀ¶Ö «¨sÀQÛgÀÆ¥ÉÇqÀÄ :

(1) ZÀAzÀæ+£À CAZÀ. Gt¹Uï G¥ÀÅöà+zÀ ¯ÉPÉÆÌ (ºÉÆðPÉ)

(2) PÀȵÉÚ §®gÁªÀÄ+£À+JqïÝ J¼ÁåAiÉÄ (ªÀåvÁå¸À)

(3) HgÀÝ ªÀÄÄlÖ, PÀvÀÛ¯É D¬Ä+£À+Cl=PÀvÀÛ¯É D¬Ä£Àl, ¥ÀůÁ妣À + Cl= ¥ÀůÁ妣Àl (CªÀ¢ü).

ZÀvÀÄy𠫨sÀQÛgÀÆ¥ÉÇqÀÄ :

(1) £ÀAPÁvÀæ DAiÉÄ §AUÀ §vÉÛ . (£ÀAPï+DvÀæ)

(2) DAiÀÄUï+N¸ÀÌgÀ PÉ®¸À EA¨É ªÀiÁ¼ÉÛ.

(3) ªÀÄUÀPï+Dzï C¥Éà ªÀiÁ¼ÀàA¢£À PÉ®¸À EfÓ.

EAzÉPÀļÉqï ¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥Àqɦ£À ¥Àqɦ£À QæAiÉÄ £ÀqÀ¥ÀÅ£ÀªÉ£ï vÀƪÉÇ°.

(8) CªÀzsÁgÀuÁxÀðzÀ CªÀåAiÀÄ:- ¥ÁPÀ ªÀ¸ÀÄÛ¯É£ï ¸ÀªÀÄÄzÁAiÉÆqÀÄ MAf ªÀ¸ÀÄÛ£À ¤²ÑvÀªÁzÀ vÉj¥ÁªÀÅ£À CªÀåAiÀÄ®Ä-GzÁ:- gÁªÀÄ£À E¯ïè EAzÉÃ, EA¨É£Éà PÀ¼ÀĪÉ. ªÀÄÄ®à "J" ¥ÀævÀåAiÀÄ ªÀiÁdAzÉ Mj¦£À CªÀåAiÀÄ.

¢égÀÄQÛ CªÀåAiÀÄ®Ä

12.30 ¢égÀÄQÛ CªÀåAiÀįÉqï ¥Àj¨sÉÃzsÀ®Ä-¢égÀÄQÛ¥ÀzÀ®Ä ¥ÁvÉgÉÆqÉÆ¥Àà GzÉæÃPÀ(stimulus)zÀ «ÄvïÛ §¦ð£À jÃwqï CxÀ𠫸ÁÛgÀªÁ¦£ÀªÉ£ï C£ÀÄPÀgÀt CªÀåAiÀįÉqï vÀÆAiÀiÁ. EvÉÛ PÉ®ªÉÇAf £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ, QæAiÀiÁ«±ÉõÀt CAZÀ£É, ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀzÀ®Ä gÀqïØgÀqÁØzÀ §¦ð£À jÃw£ï vÀƪÉÇqÀÄ- GzÁ:- ¸ÀÄgÀÄ ¸ÀÄgÀÄmï, PÀqÉ-PÀqÉPï, £ÀªÀĸÁÌgÀ,£ÀªÀĸÁÌgÀ ¸Áé«ÄÃ, £ÀqÀ¥ÀàAa CAa£ÀqÀ¥ÀÅ, EvÁå¢ ¢égÀÄQÛ ¥ÀzÀ®Ä GzÉéÃUÀ¥ÀÇjvÀªÁzÀļÀî E¤à £ÀªÉà ªÀÄÄRå ªÀÄÄ®à. EAzÉPÀļÉqï Jtä «zsÀ vÀƯÉ-

¥ÀæAiÉÆÃUÀ:-

(1)Cw±ÀAiÉÆqÀÄ:-¸ÀÄgÀĸÀÄgÀÄlÄ DAiÉÄ AiÉÄqÉØ EvÉÛvÀÛ!

(2)PÉÆÃ¥ÉÇqÀÄ:-J® J¯Á FAiÉÄ£Á D PÉ®¸À ªÀiÁ½Û£ÁAiÉÄ.

(3)vÀégÉmï:-GAvÀÄ GAvÀÄ, §vÉÛ §vÉÛ

(4)¸ÀA¨sÀæªÉÆqÀÄ:-¥ÉÇ° ¥ÉÇ°, §°AiÉÄÃAzÁæ!

(5)DvÀAPÉÆqÀÄ:-PÀ¼ÀĪÉ, PÀ¼ÀĪÉ, ¥ÀvïÛ¯É ¥ÀvïÛ¯É!

(6)¨sÁzÉqï:-£ÀgÀ¼ÉÆAzÀÄ £ÀgÀ¼ÉÆAzÀÄ EvÉÛ

(7)QæAiÀiÁ«±ÉõÀtgÀÆ¥ÉÇqÀÄ:-ªÉÄ®èªÉÄ®è §vÉÛ, ¸ÀgÀ¸ÀgÀ ¥ÉÇÃAiÉÄ

(8)¸ÀªÀð£ÁªÀÄzÀ«ÄvïÛ:- £ÀªÀÄ £ÀªÀÄ AiÉÄqÉØqï E¥ÉÇàqÀÄ, vÀ£Àß -vÀAPÀļɣÀ PÉ®¸À ªÀiÁ¼ÉÆàqÀÄ.... EvÁå¢

12.40 C¤²ÑvÁxÀðzÀ «ÄvïÛ CªÀzsÁgÀuÉzÀ ªÀÄÆ®PÀ  UÉ˚ (UÉÉ) ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgïÝQæAiÉÄ£ï vÉj¥ÁªÀÅ£À jÃwmï vÀļÀÄlÄ «²µÀÖ jÃwzÀªÀÅ. F UÉ˚ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ «µÀAiÀÄ ¥ÀjZÉÒÃzsÀ 11.80 qï PÉ®ªÀÅ «µÀAiÀÄ vÉj¥ÁzÀÄAqÀÄ. F ~UÉ˚ ¥ÀævÀåAiÀÄ CªÀåAiÀÄzÀAZÀ£Éà ªÀwð¸ÀÄ£ÀzÁzï CªÉ£ï CªÀåAiÀÄ ªÀUÉÆðUï ¸ÉÃgÁìªÀÅ£À AiÀÄÄPÀÛ. DAiÉÄ J¯Éè §gÀĪÉUÉ˚. D¼ï J®èAf §gÀĪÉǼÀÄUÉ˚. DAiÉÄ PÉÆÃqÉ §vÉÛUÉ˚. CªÀÅ K¥À §vïÛAqïUÉ˚ EvÁå¢®Ä QæAiÀiÁxÀðzÀ C¤²ÑvÉ£ï vÉÆÃeÁzï PÉƦð£ÀªÀÅ. EAzÉPï CªÀzsÁgÀuÉ ªÀÄÄRå.

¸ÀA§AzsÀ ¨ÉÆÃzsÀPÀ CªÀåAiÀÄ®Ä

12.50 ¸ÀA§AzsÀ ¨ÉÆÃzsÀPÀ CªÀåAiÀÄ®Ä(post-position):- QæAiÀiÁxÀð«±ÉõÀtªÁzï QæAiÀiÁ¥ÀzÀ¯É£À zÀÄA§ÄqÀÄ §¦ð£À CªÀåAiÀÄ®Ä: GzÁ- J£Àß JzÀÄgÀÄUï §gÉÆÃrÑ. zÀÄA§ÄUï £ÀqÀ¥ÀÅ. G¼Á¬Ä §®è, zÀÆgÀ ¥ÉÇî, DAiÀÄ£À ªÀÄÆ®PÀ vÉjAqï. DAiÀÄ£À «gÀÄzÀÞ(ªÁzï) ºÉýPÉ PÉÆAiÉÄð. C¬ÄvÀ C£ÀĸÁgÀ £ÀqÀvÉÆÛAzÉ. EAzÀvÀÛAzÉ ¨ÉÃvÉ E¢Ý J£ÀqÀ.  DAiÀÄ£À ¸ÀAUÀqÀ gÁªÉÄ §vÉÛ. F CªÀåAiÀÄ®Ä QæAiÉÄUï¯Á, ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ, £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï¯Á E¥ÀÅöà£À ¸ÀA§AzsÀ vÉj¥ÁªÀÅ£ÉqÁݪÀgÉ, EAzÉPÀļɣÀ ¸ÀA§AzsÀ¨sÉÆÃzsÀPÀ CªÀåAiÀÄ E£Éàgï. ¸ÁªÀÄ£ÀåªÁzï QæAiÀiÁ «±ÉõÀtzÀAa£À ªÀVÃðPÀgÀt EAzÉPÀļÉqï GAqÀÄ. GzÁ:-

(1) PÁ®ªÁZÀPÀ: ªÀÄÄzɯïØ, ¸ÀÄgÀÄlÄ, £ÀAvÀæ C¥ÀUÀ E¥ÀUÀ EvÁå¢

(2) ¸ÁÜ£ÀªÁZÀPÀ: ¦zÀ¬Ä, G¼À¬Ä,wgïÛ,«ÄvïÛ, PÉÊvÀ¯ï, ªÀÄÄlÖ EvÁå¢

(3) ¸ÁzsÀ£ÀªÁZÀPÀ: ªÀÄÄSÁAvÀgÀ, ªÀÄÆ®PÀ, ªÀÄÄSÉÃt, PÁgÀuÉÆqïÝ EvÁå¢

(4) C£ÀĸÀÆZÀPÀ: C£ÀĸÁgÀ, ¸Àj¸ÀªÀiÁ EvÁå¢

(5) ¥ÀæwªÁZÀPÀ: «gÉÆÃzsÀªÁzï, ¥ÀæwPÀÆ®ªÁzï EvÁå¢

(6) PÁgÀtªÁZÀPÀ: ºÉÆgÀvÁzï,«£ÀºÀ

(7) ¸ÀºÀZÀgÀ¸ÀÆZÀPÀ: dqÉmï, ¸ÀAUÀqÀ, ¸À»vÀ EvÁå¢

¸ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄ®Ä

12.60 ¸ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄ®Ä (conjuctions):-gÀqïØ ¥ÀzÀ, gÀqïØ ªÁPÀå¯É£ï UÉÆÃqÁ¥ÀÅ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÛA¢£ÀªÀÅ CªÀåAiÀÄ gÀÆ¥ÀzÀ ¸ÀªÀÄÄZÀÑAiÀÄ®Ä- GzÁ; gÁªÉÄ ¨ÉvïÛ ®PÀë÷äuÉ. F £Áqïqï vÀļÀĪÉgï G¼Éîgï, ¨ÉÆPÀ PÉÆAPÀtzÀPÀÄ®Ä G¼Éîgï; £À£À PÀ£ÀßrUÉgÁè G¼Éîgï. E¤ gÉʯï wPÀÄÌ; MAf ªÉÃ¼É gÉʯï vÀvïÛAqÀ, §¸ïìqï ¥ÉÇìÄ. dªÀ£É AiÉÄqÉØ, E£ÀßUÀ vÀƪÀgÉ ¥ÉÇ®Äð DvÉ-¨ÉvïÛ,¨ÉÆPïÌ, £À£À, PÀÆqÁ, DAqÁ,MAf ªÉüÉ, E£ÀßUÀ, CAZÁzï EvÁå¢ ¥ÀzÀ®Ä gÀqïØ ¥ÀzÀ ªÁPÀå¯É£ï UÉÆÃr¥ÁªÀţɣï vÀƪÉÇ°.

¨sÁªÀ C©üªÀåQÛ

12.70 ¨sÁªÀ C©üªÀåQÛ(interjections):-ªÀÄ£À¹ìzÀ ¨sÁªÀ GzÉæÃPÀ¯É£ï vÀPÀët vÉj¥ÁªÀÅ£À, C©üªÀåPÀÛ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀÅ. GzÁ: DºÁ! NºÉÆà EvÁå¢ D±ÀÑAiÀÄð ¸ÀÆZÀPÀ ²ªÀ ²ªÀ gÁªÀÄgÁªÀÄ E¤à ¢égÀÄQÛ®Ä, Kgï! E¤à ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä, ¸ÀvÀåUÀ! UÀÄtªÁZÀPÀ, N®Ä! E¤à QæAiÀiÁ«±ÉõÀt EvÁå¢.

                               

= 12 =

-ಬುಧಾನಂದ ಶಿವಳ್ಳಿ