18. ತುಳು ಪಾತೆರೊ ೦೯- ನಾಮ ಪ್ರಕರಣ

ತುಳು ಪಾತೆರೊ- ಭಾಗ ೨-ತುಳು ವ್ಯಾಕರಣ

¥ÀæPÀgÀt

7

£ÁªÀÄ ¥ÀæPÀgÀt

Nouns and Pronouns

7.10 «ªÀgÀuÉ

7.20 £ÁªÀÄ¥ÀzÀ

7.30 °AUÀ

7.40 ªÀZÀ£À

7.50 «¨sÀQÛ

7.60 «¨sÀQÛ ¥À®èl

7.70 ¸ÀªÀð £ÁªÀÄ

7.80 ¸ÀªÀð£ÁªÉÆUÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ

«ªÀgÀuÉ

7.10 PÀj£À ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ zÉò, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ªÀÄÆ®zÀ, zÁæ«qÀ ªÀÄÆ®zÀ, GzÀÄð,»AzÀƸÁÛ¤ CAZÀ£É ¥Á²ÑªÀiÁvÀå zÉñÉƯÉqïÝ §vïÛzï vÀļÀĪÉÇqÀÄ gÀÆrAiÀiÁzï GAw£À ¥ÁPÀ ±À§Þ¯É£ï vÀÆAiÀiÁ. F ±À§Þ¯Éqï ªÀ¸ÀÄÛ,PÁ®, ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ ±À§Þ®Ä ¸ÉÃgÀÄݼÀî. F ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ, ¥ÁætÂ,PÁ®,¨sÁªÀ EvÁ墯ɣÀ ¸ÀÆZÀ£É ªÀiÁ¼ÀÄà ¥ÀzÀ®Ä ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ JAa£À ¥ÁvÀæ ªÀ»¸ÀĪÁ, E¤à «µÀAiÀÄ vÉjAiÉÆqÀÄ. GzÁ: E¯ïè, ¥ÉvÉÆÛ, ¥ÉÃgï, ¥Àfgï, wAUÉÆüï, zÉêÉgï,gÁªÉÄ,LvÀ¥Éà,CgÀ¸ÁÛ£À,¸ÀÄAPÀ, vÉjUÉ, §æºÉä, ¥ÀwªÀÈvÉ E¤à ±À§Þ®Ä ¨ÉÃvÉ ¨ÉÃvÉ CxÀð vÉj¥Á«£À, ¥ÁætÂ, ªÀ¸ÀÄÛ, PÁ®,ªÀåQÛ, ¨sÁªÀ EvÁ墯ÉUï PÉÆwð£À ¥ÀÅzÀgÀÄ®Ä. £ÁªÀÄ E£ÀßUÀ ¥ÀÅzÀgï. MAf ªÀåQÛ£ï, ªÀåQÛ,¨sÁªÉÇ£ÀÄ MAf ¥ÀÅzÀgïqï ¥ÀtÂà£À vÉj¥ÁªÀÅ£À CUÀvÀåªÀÅAqÀÄ. ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ CAZÀ£É ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÁPÀå gÀZÀ£Éqï F ¥ÀÅzÀgÀÄ®Ä zÁ£É ªÀiÁ¼ÀÛ, C¬ÄPÀļÉUï zÁ£É DAqï E¤à «µÀAiÀÄ vÉj¥ÀªÀÅ£À¬ÄPï vÀPÀÌAw£À QæAiÀiÁ¥ÀzÀ¯É£ï ¸ÉÃgÁìzï ¥ÀtÂà£ÀªÀÅ ¥ÁvÉgÉÆzÀ PÉ®¸À. D ªÀ¸ÀÄÛ®Ä ªÀåQÛ®Ä JAZÀ G¼Àî, CxÀªÁ EvÁÛ E¤à UÀÄt¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀzÀ®Ä, QæAiÀiÁ¥ÀzÀ®Ä §ÄqïÝ ªÁPÀå gÀZÀ£Éqï Mj¢£À ±À§Þ®Ä £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä. ¸ÀªÉðgÉUï ¸ÀA§AzsÀ ¥ÀmïÖzï EwÛ£À £ÁªÀÄ¥ÀzÀzÀAZÀ£É ªÁPÀå¯ÉUï ¸ÉÃjÝ£À ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä, GzÁ: AiÀiÁ£ï, DAiÉÄ EvÁå¢¯É£ï §ÄqïÝ ªÁPÀå gÀZÀ£ÉUï ¨ÉÆPÀ vÉÆÃdÄ£À ¥ÀzÀ®Ä ªÀåQÛ, ªÀ¸ÀÄÛ, ¥ÁætÂ,PÁ®, ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä EAzïzï ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzï vÉjªÉÇqÀÄ.

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ

7.20  MAf ±À§ÞzÀ CxÀð, CxÀªÁ «ªÀgÀuÉ MAf ªÀåQÛ ,ªÀ¸ÀÄÛ, ¥ÁætÂ,PÁ®,¨sÁªÀ EvÁ墯ɣÀ ¥ÀÅzÀgïUï ¸ÀA§AzsÀ «wÛ£ÀªÁAqÀ, D ±À§Þ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ E¤à ¥ÀÅzÀgï ¥ÀqɪÀÅAqÀÄ. F £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯É£ï 5 jÃwqï «¨sÁUÀ ªÀiÁ¼ÀàgÉ D¥ÀÅAqÀÄ. C¬ÄPÀļɣÀ CxÀð¤zÉÃð±À£ÀzÀ «ÄvïÛqï:

(1) ªÀåQÛªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (proper noun)

(2) eÁwªÀUÀðªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ(collective noun)

(3) ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀUÀð¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (comman noun)

(4) ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (abstract noun) ¨ÉÆPÀ

(5) zÀȪÀå¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ (material noun ) E¤à «¨sÁUÉÆ®Ä D¥Á.

7.21 ªÀåQÛªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ E£ÀßUÀ, MAf ªÀåQÛUï PÉÆwð£À ¸ÀéAvÀ ¥ÀÅzÀgï. GzÁ: ºÀ£ÀĪÀÄAvÉ E£ÀßUÀ gÁªÀiÁAiÀÄt PÁ®zÀ ªÁ£ÀgÀ eÁwzÁAiÉÄ, DAiÀÄ£À ¸ÀéAvÀ ¥ÀÅzÀgï. ªÀåQÛ E¤à£ÀªÀÅ®Ä MAf d£ÀªÀiÁ¤ DªÉÇqÀÄ EAzïzï EfÓ. GzÁ: »ªÀiÁ®AiÀÄ E¤à£ÀªÀÅ MAf ªÀÄ®è ¥ÀªÀðvÀzÀ ¥ÀÅzÀgï. PÁªÉÃj E¤à£ÀªÀÅ MAf ¸ÀÄzÉvÀ ¥ÀÅzÀgï. F ¥ÀÅzÀgÀÄ®Ä DAiÀiÁAiÀi ªÀ¸ÀÄۯɣÀ UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁ¼ÀÄà£À ¯É¥ÀÅöà£À ¥ÀÅzÀgÀÄ®Ä. D ¥ÀÅzÀgï C¬ÄPÀļÉUï ¸ÀéAvÀ. GzÁ: ¸ÀvÀå¥Éà E¤à£ÁAiÉÄ

§fà ¸ÀļÀÄîUÁgÉ DzÀÄ¥ÀÅöà£À¯Á GAqÀÄ, DAqÀ¯Á DAiÀÄ£À C¥Éà CªÉÄä DAiÀÄUï ¸ÀvÀå¥Éà EAzïzï ¯ÉvÉÛgï. CªÀ£É ªÀiÁvÉgÁè ¯ÉvÉÆÛAzÀÄ §vÉÛgï. D ¥ÀÅzÀgï DAiÀÄUï GAvÀÄzï ¥ÉÇÃAqÀÄ. CAZÀ£É "PÀVð" E¤à ¥ÉÇtÄÚ PÀ¥ÀÅöà PÀVð DzÀļÁî¼ï EAzïzÁAqÀ C¼ÉUï CªÀÅ C£ÀéxÀð£ÁªÀĪÁªÀÅ. ªÀåQÛªÁZÀPÀ ¥ÀzÀ¯Éqï C£ÀéxÀð£ÁªÀĪÁªÉÇqÀÄ E¤à ¤AiÀĪÀÄ«fÓ.

7.22 eÁw-ªÀUÀð ¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä UÀÄA¥ÀÅ E¤à CxÀð vÉj¥ÁªÀÅ£À ªÀ¸ÀÄÛªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä. GzÁ: ¥ÉvÀÛzÀ ¥ÀÅAqÀÄ, PÉÊPÀAf®Ä, ¸ÉãÉ, ¥ÀzÁwzÀ¼À, ¥ÀŵÀàUÀÄZÀÑ, ¥ÀǪÀiÁ¯É EvÁå¢ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä CAiÀiÁ ªÀ¸ÀÄÛ, d£ÀªÀiÁ¤£À UÀÄA¥ÀÅUï E¥ÀÅöà£À eÁw-ªÀUÀð¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä.

7.23 ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀUÀð¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä ªÀ¸ÀÄÛ¯ÉUï, ¥Áæt¯ÉUï, d£ÀªÀiÁ¤ ªÀUÀðzÀPÀļÉUï E¥ÀÅöà£ÀªÀÅ ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀÅzÀgÀÄ®Ä. GzÁ: ¥ÉvÀÛ,£Á¬Ä, ¥ÀÅZÉÑ EvÁå¢®Ä ¥Áæt娀 DAqÀ¯Á, C¬ÄPÀļɣÀ ªÀUÀð ªÀiÁ¼ïÛAqÀ, MAf ¥ÉvÀÛzÀ eÁw, £À£ÉÆAf £Á¬ÄzÀ ¨ÉÆPÉÆAf ¥ÀÅZÉÑzÀ E¤à ¥ÀÅzÀgï£ï ¥ÀqÉ¥Á.  D£ÉUï ¸ÉÆAr®ÄAqÀÄ E¤à£À¬ÄmÁݪÀgÉ CªÀÅ MAf ¥ÀævÉåÃPÀ ¥ÀÅzÀgï ¥ÀqÉvÀÄzÀÄAqÀÄ. PÀmÉÆÖÃt E£ÀßUÀ J¼ÀåªÁªÀÅ, ªÀļÀîªÁªÀÅ £Á®AvÀ¸ïÛzÁªÀÅ. PÀ¯ïè, ªÀÄuïÚ, ¥ÉÇAiÉÄå, ¹ªÉÄAmïqïÝ PÀmïÖ¢£À¬ÄPï "PÀmÉÆÖÃt" E¤à ¥ÀÅzÀgÀÄAqÀÄ. PÀmÉÆÖÃtzÀ ©¯É KgÉÆAzÀÄAqÀÄ-E¤à£ÀªÀÅ® ªÀiÁvÁ PÀmÉÆÖÃt¯É£À ©¯É KgÉÆAzÀÄ GAqÀÄ, EAzïzï vÉj¥ÀÅAqÀÄ. EAzÉPÀļÀÄ ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀUÀð¸ÀÆZÀPÀ. MAf D£ÉUï gÁeÉÃAzÀæ E¤à ¥ÀÅzÀgï EvïÛAqÀ CªÀÅ C¬ÄvÀ ¸ÀéAvÀ ¥ÀÅzÀgï D¥ÀÅAqÀÄ.

7.24 ¨sÁªÀ¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä: ªÀ¸ÀÄۯɣÀ UÀÄtvÀ ¥ÀÅzÀgï. GzÁ: ªÀÄÄtÂÑzÀ SÁgÀ, ¥ÀÅtÂPÉzÀ ¥ÀŽ, ¥ÀŽ¥ÀÅ EvÁ墮Ä. SÁgÀ, ¥ÀŽ¥ÀÅ, ¥ÉÇgÀÄè  EAa£À £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä PÀuïÚUï vÀƪÀgÉ wPÀÌA¢£À gÀÄaPï ªÀÄ£À¹Uï vÉj¦£ÀªÀÅ.

7.25 zÀȪÀåªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä :-EAzÉPÀļÀÄ   ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀUÀð ¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä DAqÀ¯Á, «²µÀÖªÁ¢wÛ£À ªÀ¸ÀÄÛ¯É£ï ªÀUÀð JAa£ÀªÀÅ EAzïzï vÉj¥Á«£ÀªÀÅ. GzÁ: §AUÁgÀ,PÀ¨ÉÆð,EvÁå¢ zÀȪÀå¸ÀÆZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä.

°AUÀ

7.30  zÁæ«qÀ-vÀļÀĪÀ ¨sÁµÉ¯Éqï £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä °AUÀ, ªÀZÀ£À, «¨sÀQۯɣÀ PÁgÀuÉÆqïÝ ªÁPÀågÀZÀ£Éqï gÀÆ¥ÁAvÀgÀªÁ¦£À PÀæªÀĪÀÅAqÀÄ. GzÁ:

1. ¥ÉÇtÄÚªÀÄUÀ¼ï, DtäUÉ, PÉÊPÀAf®Ä. (°AUÀ gÀÆ¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä)

2. ¨Á¯É- ¨Á¯É®Ä, eÉÆÃPÀļÀÄ. (ªÀZÀ£ÀgÀÆ¥ÀzÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä)

3. ¨Á¯É£Éà ªÀiÁ£ÀªÀ£À ¦vÀÈ. (¨Á¯É£Éà ªÀiÁ£ÀªÀ£À -E¤à£ÀªÀÅ®Ä £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÄÛzÀļÁî).

7.31  vÀļÀĪÀ °AUÀ¨sÉÃzÀ¯É£À «ZÁgÀ vÉjUÁ. vÀļÀÄlÄ zÁæ«qÀzÀ ¯ÉPÉÆÌ£É ªÀÄÆf°AUÀ®Ä. PÉògÁeÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ °AUÀ¨sÉÃzÀ¯É£ï ¥ÀAqïzï £ÀAvÀgÀ PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ ªÀÄÆf°AUÀ®Ä EAzïzï ¥ÀtÂÛ£ÀªÀÅ «ªÉÃPÀ«wÛ£À ¥ÁvÉgÉÆ. zÁAiÉÄV£ÀßUÀ zÁæ«qÀzÀ ¸ÀgÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ ªÁåPÀgÀuÉÆqÀÄ °AUÀ¤µÀ̵Éð CvÀåAvÀ ¸ÀgÀ¼À ¸ÀÆvÀæzÀªÀÅ.

 "¥ÀÅgÀĵÀgÉ ¥ÀÅ°èAUÀA,  

¹ÛçÃAiÀÄgÉ ¹ÛçðAUÀA, «ÄPÀÄ̽zÀªÀÅ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ"

E¤à£À DAiÀÄ£À ¥ÁvÉgÉÆzÀ ¯ÉPÉÆÌ, §Ä¢ÞzÁAw£À ªÀiÁvÁ ªÀ¸ÀÄÛ®Ä £À¥ÀÅA¸ÀPÀ ªÀUÀðzÀªÀÅ vÀļÀĨsÁµÉqï EAzïzï vÉjªÉÇqÀÄ. Duï, ¥ÉÇuï UÀÄgÀÄvÀÄ ªÀiÁ¼ÀàgÉ DªÀA¢£ÀªÀÅ, §Ä¢ÞzÁAw£ÀªÀÅ ªÀiÁvÁ ¨sÁµÉqÁè ¢Ad.

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ, dªÀÄð£ï, ¥sÉæAZï ¨sÁµÉ¯Éqï F °AUÀ ¨sÉÃzÀ£Éà ¥ÁvÉgÉÆ PÀ¼ÀÄà£ÀPÀ¼ÉUï ¥ÀæAiÀiÁ¸ÀzÀ PÉ®¸À. DAiÀiÁAiÀÄ ¥ÀzÀ¯ÉUï PÉÆñÀ ¤tðAiÀÄ ªÀiÁ½Û£À, ¹ÛçÃ, ¥ÀÅ°èAUÀ¯É£ï £É£É¥ÀÅqÀÄ ¢ÃªÉÇA©£À CUÀvÀå F ¨sÁµÉ¯Éqï EvïÛAqÀ, vÀļÀĪÉÇqÀÄ F ±ÀæªÀÄ E¢Ý.

7.32 ¥ÀÅ°èAUÀ: ±À§ÞgÀÆ¥ÉÇqÀÄ DuïeÉêÀÅ E¤à CxÀðPÉÆjà£ÀªÀÅ, ¥ÀÅ°èAUÀ GzÁ: CgÀ¸ÀÄ, C¥ÀAiÉÄ, CgÀªÀvÉ, vÀUÉ, ¥ÀgÀ¨É, ¥À®AiÉÄ, ªÀÄzÀĪÀÄAiÉÄ, PÀ«, gÁªÉÄ, ¸À£Áå¹, ¹zÀݪÉÄä, ¥ÉjAiÀĪÉÄä EvÁå¢.

7.33 ¹ÛçðAUÀ: ±À§Þ¥ÀæAiÉÆÃUÉÆqÀÄ ¥ÉÇuïeÉÆêÀÅ E¤à CxÀð§¦ð£ÀªÉ ¹ÛçðAUÀ. GzÁ:  CgÀ¹(gÁtÂ), CªÀÄä(C¥Éà), PÀ«¬Äwæ, vÀAUÀr, ¥À°, ªÀĪÀiÁð¼ï, ªÀÄzÀĪÀiÁ¼ï, ¥ÀǪÀiÁgÀÄ£Á¼ï, gÀÄQätÂ, ¹ÃvÉ, ¹zÀÝ¥Éà (²zÀÝ¥Éà/wzÀÝ¥Éà), ¥ÉjAiÀÄ¥Éà, ¸À£Á幤  EvÁå¢.

7.34 Duï, ¥ÉÇuï ¨sÉÃzÀzÁAw£À §Ä¢Þ»Ã£À ªÀiÁvÁ ¥ÁætÂ, ªÀ¸ÀÄÛ®Ä £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀzÀ¬ÄPÀļÀÄ. GzÁ: E¯ï, ¦wÛ¯ï, PÀÄzÀÄgÉ, £Á¬Ä, PÀ¯Áßgï, ªÀÄgÀ, ªÉÆÃqÀ, UÁ½, ¥ÀǪÀÅ, PÀqÀ¯ï, ¨Éƽî, §AUÀgï,¨Á£ï,¸ÀÆjAiÉÄ,ZÀAzÉæ EvÁå¢ DAqÀ PÉ®ªÀÅ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ ªÀUÀðzÀ ¥ÀzÀ®Ä ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ gÀÆ¥À zÉvÉÆA©£ÀªÀÅ gÀÆrüqÀÄAqÀÄ. GzÁ: ¸ÀÆgÉå ªÀÄÆrAiÉÄ, ZÀAzÉæ PÀAwAiÉÄ E¤à£ÀªÀÅ®Ä EAzÉPÀļÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀgÀÆ¥ÀzÀªÀÅ. wAUÉƼï PÀAvïAqï E¤à ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ CªÉà ZÀAzÉæ £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ. EAa£À ¥ÀÅ°èAUÀ-£À¥ÀÅA¸ÀPÀ ¥ÀvÀÄÛ£À ±À§Þ®Ä ¥ÀÅ£ÀߥÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ EAzïzï ¥ÀÅzÀgï zÉvÉÆÛA¨Á. EAzÉ jÃwqï, ¹Ûçà £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ ¥ÀvÀÄÛ£À ±À§Þ®Ä G¼Àî. GzÁ: ®Që÷ä M°AiÉÆüï, PÀ¨Éw §vÁÛ¼ï E¤à£ÀªÀÅ®Ä ¥ÀÇtð ¹ÛçðAUÀgÀÆ¥À ¥ÀqÉzÀļÀî. ®Që÷ä M°AqÀ ¨ÉÃvÉ zÁ£É ¨ÉÆÃqÀÄ? PÀ¨Éw §vïÛAqï E¤à£ÀªÀÅ®Ä CªÉ ¥ÀzÀ®Ä £À¥ÀÅA¸ÀPÀªÁzÀļÀî. £À£À eÉÆÃPÀļÀÄ ¨Á¯É®Ä ¥ÁvÉjà£ÀªÁAqÀ¯Á, §Ä¢ÞªÀAvÉgÁAqÀ¯Á, §Ä¢ÞzÁAw£À¬ÄPÀļɣÀ ¸Á¯ïqï §vïÛzï, ¤vÀå £À¥ÀÅA¸ÀPÀªÁzï, ¹ÛçðAUÀ, ¥ÀÅ°èAUÀ ¨sÉÃzÀ ªÀfðvÀªÁzÀÄ¥ÀÅöà£ÀªÉ£ï UÀªÀĤ¸ÉÆqÀÄ. CAZÁAqÀ¯Á, EAa£À «Ä±Àæ °AUÉÆ®Ä ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzï zÁæ«qÀ ¨sÁµÉ¯Éqï CUÀvÀåzÁAw£À¬ÄPÀļÀÄ E¤à «ZÁgÀ ªÀÄ£ÀzÀmÁÖªÉÇqÀÄ. »A¢, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ, ¥sÉæAZï, dªÀÄð¤, ¨sÁµÉ¯Éqï ¥Àæw ±À§Þ JªÀÅöé °AUÀ E¤à£À¬ÄPï PÉÆñÉÆ£ÀÄ vÀƪÉÇqÁ¥ÀÅAqÀÄ. ±À§Þ (PÉÆñÀ) ¥ÀæPÀgÀuÉÆÃqÀÄ PÉÆjÛ£À GzÀÄð-»A¢ ±À§Þ¯Éqï £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÉÆ¯É vÉÆÃdÄeÁ.

ªÀZÀ£À

7.40 ªÀZÀ£À (number) E£ÀßUÀ ¸ÀASÉå. ªÀ¸ÀÄۯɣÀ MAf CxÀªÁ MAeÉqïÝ JaÑUÉ E¤à gÀqïØ ¨sÁUÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£À PÀæªÀĪÀÅAqÀÄ. ªÀÄÄRåªÁzï KPÀvÀézÀ UÀÄj ªÀiÁ£ÀªÀ ¸Àé¨sÁªÀd£Àå EAzïzÉ vÉj¥ÀÅAqÀÄ. MAf ªÀ¸ÀÄÛ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀzÀ KPÀªÀZÀ£À (singular)  EAzïzï¯Á MAeÉqïÝ JaÑUÉ EwÛ£ÀªÀÅ §ºÀĪÀZÀ£À (plural) EAzïzï¯Á ¥ÀuÉàgï. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¨sÁµÉqï ªÀiÁvÀæ MAf ªÀ¸ÀÄÛ KPÀªÀZÀ£À, gÀqïÝ ªÀ¸ÀÄÛ¯É£ï ¤zÉÃð±À ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀÅ GzÁ:  gÀqïØ PÀuï,PÉ©gÀqïØ EvÁå¢) ¢éªÀZÀ£À EAzïzï¯Á, gÀqïØqïÝ JaÑUÉ EwÛ£ÀªÀÅ ªÀiÁvÀæ §ºÀĪÀZÀ£À E¤à£ÀªÀůÁ ¥Àj¨sÉÃzÀªÀżÀî. PÀ£ÀßqÀ-vÀļÀÄlÄ, KPÀªÀZÀ£À, §ºÀĪÀZÀ£À gÀqÉØ EAiÀiÁgÀÄ. ¨sÁµÉzÀ ¸ÀgÀ¼ÀvÉUï ªÁåPÀgÀt£Éà PÁgÀt. ¸ÀgÀ¼ÀvÉ£É £ÀªÀÄä UÀÄjAiÀiÁªÉÇqÀÄ, C¥ÀUÀ ¨sÁµÉqï »vÀ-«ÄvÀ EvïÛzï, ¥ÁvÉgÉÆ §ºÀÄPÁ® ¨Á¼ÉgÉ ¸ÁzsÀå. KPÀªÀZÀ£À, §ºÀĪÀZÀ£À ¸ÀASÉå¯ÉUï ¥ÀævÉåÃPÀ ¸ÀAeÉÕ (¥ÀævÀåAiÀÄ) EvïÛAqÀ£É D ±À§Þ KPÀªÀZÀ£À CxÀªÁ §ºÀĪÀZÀ£À EAzïzï SÁwæAiÀiÁzï vÉjªÉÇ°. GzÁ: CgÀ¸ÀÄ ªÀÄUÉ E¤à£ÀªÀÅ MjAiÀÄ£À ¤zÉÃð±À ªÀiÁ¼ÀÄ¥ÀÅ£À KPÀªÀZÀ£À ¥ÀzÀ. CgÀ¸ÀÄ ªÀÄUÀ+£À+CPÀļÀÄ=CgÀ¸ÀÄ ªÀÄUÀ£ÀPÀļÀÄ E¤à §ºÀĪÀZÀ£À ¤zÉÃð±À£À ªÀiÁ¼ÀÄàAqÀÄ. KPÀªÀZÀ£ÉÆqÀÄ ªÀÄUÉ EwÛ£ÀªÀÅ EvïÛzï §ºÀĪÀZÀ£À PÀÆqÁ ¥ÀÅ°èAUÀªÁ¦£À jÃw£ï vÀƪÉÇqÀÄ.

7.41 CAZÀ£É ¹ÛçðAUÀgÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀzÀ CgÀ¸ÀÄ ªÀÄUÀ¼ï KPÀªÀZÀ£ÀªÁAqÀ, CgÀ¸ÀĪÀÄUÀ¼ï+£ï+CPÀļï=CgÀ¸ÀÄ ªÀÄUÀ¼ÀßPÀļÀÄ E¤à §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥À ¥ÀqÉ¥ÀÅAqÀÄ. EAzÉmï vÉÆÃdÄ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ ¹Ûçà °AUÀzÀªÀůÁ CAzï, §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀªÀůÁ CAzï E¤à «ZÁgÀ ¦£ÉÆqÀÄ. ªÀÄUÀ+C¼ï=ªÀÄUÀ¼ï E¤à ¹ÛçðAUÉÆUÀÄ CPÀļÀÄ ¸ÉÃgÉÝ §ºÀĪÀZÀ£ÀªÁªÀ£ÀUÀ, EAzÉ£ï vÀļÀÄlÄ, °AUÀ, ªÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä MnÖUÉ ¥ÀæPÀÈwzÀ «ÄvïÛ ¥ÀvÀÄÛªÁ. ¥ÀæPÀÈw E¤à£ÀªÀÅ ±À§ÞzÀ CvÀåAvÀ PÀ¤µÀÖ gÀÆ¥À; °AUÀ,ªÀZÀ£À,¥ÀævÀåAiÀÄzÁAw£ÀªÀÅ  EAzïzÀ¯Á vÉjAqÀ, C£ÁªÀ±ÀåPÀ C£ÀĪÀiÁ£ÉÆUÀÄ D¸ÀàzÀ«¥ÀÅöàf.

7.42 CAZÀ£ÉÃ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ¯Éqï ªÀZÀ£ÉÆ®Ä JAZÀ ªÀwð¸ÀĪÁ E¤à «ZÁgÀ ¸ÀjAiÀiÁzÀ w¼ÀĪÀ½PÉ ¨ÉÆÃqÀÄ. KPÀªÀZÀ£ÀzÀ ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥ÀzÀ ¥ÉvÀÛ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀzÀ G>CªÀÅ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgïÝ ¥ÉvÀÛ+G(CªÀÅ)=¥ÉvÉÆÛ E¤à KPÀªÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥À ºÉÆAzÀÄAqÀÄ. §ºÀĪÀZÀ£ÉÆqÀÄ ¥ÉvÉÆÛ+G(C®Ä) EAzïzÁ¥ÀÅAqÀÄ. ªÀÄÄ®à "~C®Ä" ¥ÀævÀåAiÀÄ §ºÀĪÀZÀ£À ¸ÀÆZÀPÀªÁzÀ PÀ¤µÀÖ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ "®Ä" ªÀiÁvÀæ ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ MjAiÀÄÄAqÀÄ. ¥ÀgÀAzï+G+®Ä=¥ÀgÀAzÀÄ®Ä E¤à §ºÀĪÀZÀªÁ¦¤ zÉò±À§ÞzÀ «ÄvïÛ. ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ±À§Þ-¥ÀzÀ E¤à£ÀªÉ KPÀªÀZÀ£À; C¬ÄPï ®Ä ¥ÀævÀåAiÀÄ(£À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀzÀªÀÅ) ¥ÀvÀÄÛf. CAZÁzÀ, ¸ÀgÀ¼À ¤ÃwzÀ vÀļÀÄ ªÁåPÀgÀuÉÆqÀÄ ¥ÀzÀ®Ä E£ÀßUÀ ¥ÀzÀ ±À§ÞzÀ §ºÀĪÀZÀ£ÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ.

7.43  vÀļÀÄlÄ §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ "PÀļÀÄ" ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzï ªÀÄ£ÀĵÀå ªÀUÉÆðUÀÄ ¥ÀvÀÄÛ£À ªÁrPÉ GAqÀÄ. GzÁ: CPÀļÀÄ, Dgï, ªÉÆPÀļÀÄ, ¤PÀļÀÄ, eÉÆÃPÀļÀÄ, UÀÄgÀÄPÀļÀÄ, ªÀÄUÀ¼É£ÀPÀļÀÄ, ªÀÄUÀ£ÀPÀļÀÄ EvÁå¢. PÀļÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ fêÀzÁAw £À¬ÄPÀļÉUï  ¥ÀvÀÄÛ£À  PÀæªÀÄ vÉÆÃdÄf. ¥ÀÇPÀļɣÀ E¤à ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ÉÝgï DAqÁ EAzÉmï ¸ÀÄUÀªÀÄvÉ EfÓ, ¸ÀégÀ¯Á°vÀå«fÓ.  ¥ÀÇ+G+®Ä=¥ÀǪÀÅ®Ä ¥ÀuÉgÉ ¸ÀÄ®¨sÀ. CxÀðzï ªÀÄmïÖUï ¥ÀÇPÀļÉqïÝ ¥ÉÇgÀÄè. PÀÄjPÀļÀÄ E¤à£ÀªÀÅ ªÀÄ£ÀĵÀå ªÀUÀðªÀvïÛ; CAZÁzï PÀÄj®Ä E¤à£ÀªÀÅ ¸ÀÄ®¨sÀªÁAqÀ¯Á, EPÁgÀ KPÀªÀZÀ£ÀÝ «ÄvïÛ "PÀļÀÄ" ¸ÉÃgÀÄ£À gÀÆr¯Á GAqÀÄ. CAZÀ£É, KPÀªÀZÀ£ÀzÀ CªÀÅ-C¬ÄPÀļÀÄ D¦£À £À¥ÀÅA¸ÀPÀ, §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆrzÉØ EwÛ£ÀªÀÅ. MAf «µÀAiÀÄ zÁ¤ E£ÀßUÀ, ¸À«ÄÃ¥ÀªÀwðAiÀiÁ¢wÛ£À PÀ£ÀßqÀzÀ "UÀ¼ÀÄ" ¥ÀævÀåAiÀÄ, F ¨sÁµÉzÀ «ÄvïÛ, C¬ÄmÁè ªÀZÀ£ÀzÀ «ÄvïÛ, ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃeÁ¢vïÛAqï. PÀ£ÀßqÀzÀ CAZÀ£É vÉ®ÄUÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀð«vïÛzïAqÀ, C¬ÄvÀ ¥Àæ¨sÁªÉÇqÀÄ, vÀļÀĪÀ ±À§Þ®Ä £À£À¯Á ¸ÀgÀ¼À gÀÆ¥ÉÇUÀÄ ¨ÉÊzÀĪÁ.

7.44 "PÀļÀÄ" ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgÀÄ£À¥ÀUÀ, £ÀPÁgÀ DUÀªÀĪÁ¦£ÀªÀÅ MAf jÃw. GzÁ: C¥Éà+CPÀļÀÄ-C¥Éà£À + CPÀļÀÄ= C¥Éà£ÀPÀļÀÄ, ªÀiÁªÀÄ + £ï + CPÀļÀÄ=ªÀiÁªÀÄ£ÀPÀļÀÄ, ªÀÄUÀ¼ï + £ï + CPÀļÀÄ = ªÀÄUÀ¼À£ÀPÀļÀÄ.  JPÁgÀ PÀÆqÁ DUÀªÀĪÁ¦£ÀªÀżÀî: ªÀiÁªÀÄ + J + £ï + PÀļÀÄ = ªÀiÁªÉÄ£ÀPÀļÀÄ, ªÀÄUÀ¼ï + J + £ï+ PÀļÀÄ = ªÀÄUÀ¼É£ÀPÀļÀÄ EvÁå¢, DAiÉÄ + PÀļÀÄ = DPÀļÀÄ >CPÀļÀÄ, D¼ï + PÀļÀÄ = DPÀļÀÄ > CPÀļÀÄ. F + £ï + PÀļÀÄ = F£ïPÀļÀÄ > EAPÀļÀÄ. ¤PÀļÀÄ D¦£À,AiÀiÁ£ï > JAPÀļÀÄ D¦£À ¸ÀªÀð£ÁªÀįÉqï §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥ÉÇ®Ä.

7.45  PÀļÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ¥ÀUÀvÉUï Dgï ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÛzï §¦ð£À ªÀÅAqÀÄ. GzÁ: F>Fgï; DAiÉÄ,D¼ï>Dgï; KgÁAiÉÄ>KgÁgï,Kgï; ªÀiÁªÉÄ>ªÀiÁªÉÄgï D¦£ÀªÀÅ UËgÀªÀ¸ÀÆZÀPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ §ºÀĪÀZÀ£À®Ä.

7.46  PÀ£ÀßqÀzÀ gÀÆ¥À ¢ÃWÀðvÀªÀÄ. GzÁ: CtÚA¢gÀÄ+UÀ¼ÀÄ E¤à£ÀªÀÅ®Ä CA¢gÀÄ+UÀ¼ÀÄ gÀqïØ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥ÉÇ£ÀÄ «¸ÁÛgÀ ªÀiÁ¼ÀÄàªÁ. vÁ¬Ä+CA¢gÀÄ+UÀ¼ÀÄ=vÁAiÀÄA¢gÀÄUÀ¼ÀÄ. vÁ¬ÄUÀ¼ÀÄ CxÀªÁ vÁAiÀÄA¢gÀÄ E¤à ±À§Þ®Ä CªÉ CxÀð PÉÆjAiÀÄgÉ ¸ÁªÀÄxÀåð «vïÛAqÀ¯Á, PÀ£ÀßqÀzÀ EAa£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ®Ä vÀļÀÄvÀ «ÄvïÛ ¥ÀjuÁªÀĪÁzÀļÀî. GzÁ: CuÉÚgï+£ï+CPÀļÀÄ=CuÉÚgï£ÀPÀļÀÄ, C¥Éàgï+£ï+PÀļÀÄ=C¥Éàgï£ÀPÀļÀÄ, ªÀiÁªÉÄgï+£ï+CPÀļÀÄ= ªÀiÁªÉÄgÀßPÀļÀÄ EvÁå¢. CAZÀ£É, £ÁªÀÅ+UÀ¼ÀÄ-> £ÀªÀÄ£ÀPÀļÀÄ, ¤ÃªÀÅUÀ¼ÀÄ->FgÉ£ÀPÀļÀÄ, eÉÆÃ+PÀļï+CqÀÄè= eÉÆÃPÀļÁqÀÄè, ¸Áé«ÄAiÉÆÃgÀÄUÀ¼ÀÄ-> ¸Áé«Ä¯ÁqÀÄè EvÁ墯Éqï UËgÀªÁxÀð gÀÆ¥À®Ä C£ÁªÀ±ÀåPÀ. EAa£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¯Éqï ±À§Þ «¸ÀÛgÀuÉzÀ ¥ÀæAiÀiÁ¸ÀzÁvï CxÀ𠫸ÀÛgÀuÉzÀ ªÀiË®å ¢AdÄf. ¨sÁµÉzÀ ¸ÀgÀ¼ÀvÉ Mj¥ÀÅf. Cw«£ÀAiÀÄA zsÀÆvÀð ®PÀëtA E¤à£À ¯ÉPÉÆÌ, ¥ÁæPÀÝ ¥ÁvÉgÉÆzÀ jªÁdÄ®Ä EvÉÛzÀ PÁ¯ÉÆqÀÄ ªÀdð.

7.47  vÀļÀÄvÀ ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ EAa£À CwUËgÀªÀzÀ ¥ÁvÉgÉÆ®Ä ªÀiÁfzï ¥ÉÇÃw£ÀªÀÅ EAzïzï ¥ÀuÉgÉ DªÀAzï. PÀ£ÀßqÀ D¼ÀgÀ¸ÉgÉ£À ZÁPÀjzÀPÀļÁzï PÀ£ÀßqÀzÀ jÃwqï ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ïÛzï, D ¥ÁvÉgÉÆzÀ bÁAiÉÄ £À£À¯Á E¥ÀÅöà£À ¸ÁzsÀå. DAqÁ, PÀ£ÀßqÀ-vÀ«Ä¼ÀÝ ¯ÉPÉÆÌ, ¤Ã ¨Á, ¤Ã ¥ÉÇà E¤à DzÀgÀzÁAw ¥ÀæAiÉÆÃUÉÆ®Ä vÀļÀĪÉÇqÀÄ wPÀÌAzï. F §®è, F ¥ÉÇïÁ, EAzïzï¯Á Fgï §¯Éè, Fgï ¥ÉÇÃ¯É E¤à£À¬ÄPï¯Á ¢Ad ªÀåvÁå¸À«fÓ. ¸ÀÄgÀÄvÀ ±À§Þ¯Éqï vÀÄaÑÃPÁgÀ EfÓ. PÀ£ÀßqÀzÀ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ¤ÃªÀÅ §¤ßj, ¤ÃªÀÅ ºÉÆÃVj E¤à ¥ÁvÉgÉÆzÀ CwUËgÀªÀªÁAqÀ, ¤Ã£ÀÄ ¨Á, ¤Ã£ÀÄ ºÉÆÃUÀÄ E¤à£ÀªÀÅ®Ä wgÀ¸ÁÌgÀzÀ ªÀÄlÖ vÉÆÃdÄAqÀÄ. PÀ£ÀßqÀzÀ ¥ÀjªÀvÀð£Éqï ¤ÃA ¥ÉÇà E¤à QæAiÀiÁzsÁvÀÄ ¤Ã£ÀÄ ºÉÆÃUÀÄ E¤à£Ávï ªÀiÁ¥ÁðmÁªÀgÉU ¯Á ¨sÁµÉzÀ C£ÀÄ£ÀAiÀÄ ¤ÃwAiÉÄà PÁgÀt. ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ vÀÄZÀÑ-GZÀÑ ¨sÁªÀ£É®Ä §gÉgÉUï DªÀAzï. EAVèõïqï he,she E¤à£ÀªÀÅ DAiÉÄ, D¼ï ¸ÀªÀð£ÁªÀÄUï ¸ÀªÀĪÁ¢vïÛzï, Kvï ªÀÄ®è UËgÀªÀzÁAiÉÄ, D¼ï D¢vïÛAqÀ¯Á, CªÉ ¥ÀzÀ ªÀiÁvÉgÉUï¯Á C£ÀéAiÀĪÁ¥ÀÅAqÀÄ. EAVèöqï thou E¤à ¥ÀzÀ F EAzïzï, you E£ÀßUÀ Fgï E¤à£ÀªÀÅ D¢mï PÁªÀå¯Éqï EvïÛAqÀ¯Á, EvÉÛ you E¤à£ÀªÀÅ F, Fgï- F gÀqïØ ¥ÀzÀ¯ÉUï KPÀgÀÆ¥ÀzÀ ±À§Þ. EAzÉmï vÉÆÃdÄAqÀÄ ¨sÁµÉzÀ ±ÉæõÀÖvÉ Mj¦¤ C¬ÄvÀ ¥ÀzÀ¥ÀæAiÉÆÃUÉÆqÀÄ. ªÉÄîÄ-QüÀÄ E¤à ªÀåvÁå¸À®Ä ªÀiÁeÉÆAzÀÄ ¥ÉÇæ£À CA±À®Ä.

7.48  ¸ÁgÁA±À: ~Dgï, ~®Ä, ~PÀļÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvïÛzï §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥À®Ä ªÀÄÆf °AUÀ¸ÀÆZÀPÀ ¥ÀzÀ¯Éqï GAqÁ¥À. PÀļÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀvÉUï C£ÀÄPÀÆ®zÁAw£ÀªÀÅ. CªÀ£É ªÀiÁvÁ °AUÀ¯ÉUï ¥ÀvÁÛªÀÅ£À ¸ÀjAiÀÄvïÛ. C¬ÄvÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ PÀ«ÄäAiÀiÁ¦£Ávï ¨sÁµÉzÀ zsÁnUï JqÉØ. d£ÀªÀiÁ¤ PÁ¯ÉÆUÀÄ vÀPÀÌAw£À PÉÆî PÀlÄÖ£ÁAiÉÄ DAqÀ, ¥ÁvÉgÉÆ PÀÆqÁ CªÉ jÃwqï PÁ®PÁ¯ÉÆUÀÄ ¸ÀgÀ¼ÀvÉzÀ ªÀiÁUÉÆðqÀÄ £ÀqÀ¥ÉÇqÀÄ. ¥Àj±ÀÄzÀÞvÉ EAzïzï UÀ滥ÀgÉ §°è. ¸ÀgÀ¼ÀvÉ, £Á¯Á¬ÄUï ±ÀæªÀÄzÁAw£ÀªÀÅ, CxÀð¦£ÁàªÀgÉ Qè¥ÀÛªÁ¢wÛ£ÀªÉ ¨sÁµÉzÀ ¸ÀÄUÀªÀÄvÉ, ¸ÀgÀ¼ÀvÉ EAzïzï vÉjªÉÇqÀÄ.

C¨sÁå¸À: PÉÆñÀ «¨sÁUÀzÀ ±À§Þ¯ÉUï Cgï,®Ä,PÀļÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÛzÀ «ÄvïÛ ¥ÀtÂÛ£À¯ÉPÉÆÌ GvÀÛªÀÄ jÃwzÀ §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥ÉÇ£ÀÄ vÉjªÉÇqÀÄ.

«¨sÀQÛ

7.50  «¨sÀQÛ CxÀªÁ PÁgÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä (cases) : FvÀ£Àl £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï °AUÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ªÀZÀ£À ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÄÛªÀ EAzïzï vÉjAiÀiÁ. MAf ªÁPÉÆåqÀÄ gÀqïØ ªÀÄÆf £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä QæAiÉÄUï ¸ÀA§AzsÀ«vïÛzï §£ÀßUÀ D £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä MAeÉ ¯ÉPÉÆÌ ªÀwð¸ÀÄeÁ. C¬ÄPÀļÉUï ¸ÁÜ£ÀzÀ ©¯ÉzÀ «ÄvïÛ PÉ®¸À ªÀiÁ¼ÀÄà£À £ÁªÀĸÀÆZÀPÀ, PÉ®¸À ¥ÀqÉvÉÆA©£À £ÁªÀĸÀÆZÀPÀ ¥ÀzÀ®Ä EvÁå¢ «AUÀqÀ£É ªÀiÁ¼ÀàgÉ D¥ÀÅAqÀÄ. QæAiÉÄzÀ PÀvÀðªÉ MjAiÀiÁAqÀ, PÉ®¸ÀzÀ ¥sÀ® C£ÀĨsÀ«¥ÀÅ£À £À£À MjAiÀiÁzï ªÁPÀågÀZÀ£Éqï §¦ð£À DAiÀiÁAiÀÄ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï «¨sÀQÛ E¤à ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgïÝ, ªÁPÀåzÀ CxÀ𠫪ÀgÀªÁzï vÉj¥ÁªÀgÉ «¨sÀQۯɣÀ «µÀAiÀÄ vÉjªÉÇqÀÄ. GzÁ: gÁªÉÄ, gÁªÀuÉ, ¹ÃvÉ §ÄqÁàAiÉÄ E¤à ªÁPÉÆåqÀÄ ªÀÄÆf £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä¼Àî. QæAiÀiÁ¥ÀzÀ ¥ÀÇtðªÁzÀÄAqÀÄ. DAqÀ¯Á ªÁPÀå CxÀðvÉj¥ÁªÀÅf. CªÉ ªÁPÉÆå£ÀÄ "gÁªÉÄ gÁªÀt+£À¯ïÛqïÝ ¹ÃvÉ£ï §ÄqÁàAiÉÄ " ¥ÀtÂà£ÀªÁAqÀ ªÁPÀåzÀ ¥ÀÇtð CxÀðPÉÆ¥ÀÅðAqÀÄ. ¸Éâð£À ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä £À¯ïÛqïÝ ¨ÉÆPÀ £À E¤à£À¬ÄPï ¥ÀævÉåÃPÀ CxÀð«wÛ£ÁzÁªÀgÉ D £Á¯ï ¥ÀzÀ®Ä CxÀðPÉÆ¥ÁðªÀÅ£À ±ÀQÛ ¥ÀqÉwÛzÁ EAzïzï vÉj¥ÀÅAqÀÄ. ªÁPÀåzÀ  CxÀð PÉƦð£À PÁAiÉÆðqÀÄ QæAiÀiÁ¥ÀzÀ "§ÄqÁàAiÉÄ" E¤à£À¬Ämï ¥ÁvÀæ ¢Ad DAqï D QæAiÉÄ£ï ªÀiÁ¼ÀÄà£ÁAiÉÄ "gÁªÉÄ" C¬ÄvÀ PÀvÀÈð(PÀvÀðªÉ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÁAiÉÄ). ¹ÃvÉ F QæAiÉÄqïÝ ¥ÀæAiÉÆÃd£À ¥ÀqÉwÛ£Á¼ï, PÀªÀÄðPÁgÉ¢(¥Àæw¥sÀ® wQÌ£Á¼ï) DAiÉƼÀÄ. F PÁAiÀÄðzÀ §ÄqÀÄUÀqÉ D¬Ä¤ gÁªÀtqïÝ. gÁªÀt£À¯ïÛqïÝ  DAiÉÄ C¥ÀzÁ£ÀPÁgÀPÉ DAiÉÄ. EAZÀ, £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä ªÁPÉÆåqÀÄ CxÀð vÉj¥ÁªÀgÉUÁzï ««zsÀgÀÆ¥ÀzÀ ¸ÁÜ£ÀªÀiÁ£ÉÆqÀÄ vÀPÀÌAw£À ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvïÛzï PÀvÀÈð, PÀªÀÄð,PÀgÀt, ¸ÀA¥ÀæzsÁ£À, C¥ÁzÁ£À, ¸ÀA§AzsÀ, C¢üPÀgÀt, ¸ÀA¨sÉÆÃzsÀ£Á E¤à Jtä vÀgÀvÀ PÁgÀPÀ gÀÆ¥À®Ä D¥Á. ¸ÀÄ®¨sÀªÁzï EAzÉPÀÄ¼É£ï ¥ÀæxÀªÀÄ, ¢éwÃAiÀÄ, vÀÈwÃAiÀÄ, ZÀvÀÄyð, ¥ÀAZÀ«Ä, µÀ¶×, ¸À¥ÀÛ«Ä ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£À E¤à «¨sÀQÛ®Ä EAzïzï¯Á ¯É¥ÀÅöàªÉgï. «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä JªÀÅöé, CPÀļÉUï EwÛ£À CxÀð PÀ£ÀßqÀ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ EvÁ墯ɣï wgïÛzÀ ¥ÀnÖqï vÉÆÃeÁzÀļÀî.

«¨sÀQÛPÁgÀPÀ	«¨sÀQÛ ¸ÀASÉå	vÀļÀĨsÁµÉzÀ  «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä	PÀ£ÀßqÀ¨sÁµÉzÀ  vÀvÀìªÀÄ«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä £ÁªÀÄgÀÆ¥À	vÀļÀÄlÄ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ
1 PÀvÀÈðPÁgÀPÀ	¥ÀæxÀªÀiÁ	C+C+E=CJ C+C+G=CM	G= gÁªÀÄ£ÀÄ, zÀ£ÀªÀÅ	gÁªÉÄ ¥ÉvÉÆÛ
2 PÀªÀÄðPÁgÀPÀ	¢éwÃAiÀÄ	C£ï(£ï)	C£ÀÄß= gÁªÀÄ£À£ÀÄß, zÀ£ÀªÀ£ÀÄß	gÁªÀÄ£ï, ¥ÉvÉÆÛ£ï
3 PÀgÀtPÁgÀPÀ	vÀÈwÃAiÀÄ	GqïÝ(MnÖUÉ) M¥Àà	EAzÀ= gÁªÀĤAzÀ MqÀ£É= zÀ£ÀzÉÆqÀ£É	gÁªÀÄqïÝ ¥ÉvÉÆÛzÉÆ¥Àà
4 ¸ÀA¥ÀæzÁ£À	ZÀvÀÄxÀð	Pï,Uï (DAiÀÄUï)  PÉÊ zsÁvÀÄ	UÉ,gÉ= gÁªÀĤUÉ EPÉ=zÀ£ÀPÉÌ	gÁªÀÄUï ¥ÉvÉÆÛUï(Pï)
5 C¥ÀzÁ£À	¥ÀAZÀ«Ä	C¯ïÛqïØ ,DvÀæ	CvÀÛtÂA= gÁªÀÄ£ÀvÀÛtÂA zɸɬÄA= zÀ£ÀzÀ zɸɬÄA	gÁªÀÄ£À¯ïÛqïØ ¥ÉvÉÆÛqÁÝvÀæ
6 ¸ÀA§AzsÀ	µÀ¶×	C£É,zÀ,vÀ	C£À=gÁªÀÄ£À CzÀ=zÀ£ÀzÀ	gÁªÀÄ£À ¥ÉvÉÆÛzÀ,ªÀÄgÀvÀ
7 C¢üPÀgÀt	¸À¥ÀÛ«Ä	mï,qï (C¬Ämï)qÀÄ	C°è= gÁªÀÄ£À°è, zÀ£ÀzÀ°è	gÁªÀÄqÀ, ¥ÉvÉÆÛqÀ(qÀÄ)
8 ¸ÀA¨sÉÆÃzsÀ£À	-	D,£ÉÃ	£ÉÃ=gÁªÀÄ£Éà ªÉÃ=zÀ£ÀªÉÃ	gÁªÀiÁ ¥ÉvÉÆÛ£ÉÃ

7.51 F wgïÛzÀ GzÁºÀgÀuÉ®Ä «¨sÀQÛ «µÀAiÉÆqÀÄ JaÑ£À w¼ÀĪÀ½PÉ PÉÆgÉgÉ ¸ÁzsÀå. GzÁ:

1. gÁªÀiï+CAiÉÄ ¹Ãvï+J£À ¥Àw (gÁªÉÄ ¹ÃvÉ£À ¥Àw). gÁªÉÄ-PÀvÀÈðPÁgÀPÉ.

2. gÁªÀiï+CAiÉÄ gÁªÀt+C£ï PÉjAiÉÄ (gÁªÉÄ gÁªÀt£ï PÉjAiÉÄ). gÁªÀt£ï-PÀªÀÄðPÁgÀPÉ.

3. gÁªÀiï +CAiÉÄ ¨Áuï + CªÀÅ + qïÝ (gÁªÉÄ ¨ÁuÉÆqïÝ gÁªÀt£ï PÉjAiÉÄ). ¨ÁuÉÆqïÝ-  PÀgÀtPÁgÀPÀ.

4. gÁªÉÄ ¹ÃvÉUï+CvÀæ(¹ÃvÉUÁvÀæ) gÁªÀt£ï PÉjAiÉÄ. ¹ÃvÉUÁvÀæ-¸ÀA¥ÀæzÁ£ÀPÁgÀPÀ.

   gÁªÉÄ ¹ÃvÉUï+Dzï PÁqÀÄUÀÄqÉØ ¸ÀÄwÛAiÉÄ. ¹ÃvÉUÁzï-¸ÀA¥ÀæzÁ£ÀPÁgÀPÀ.

5. gÁªÉÄ ¹ÃvÉ£ï gÁªÀt£À¯ïÛqïÝ(gÁªÀt£À®àqïÝ) §ÄqÁàAiÉÄ. C¯ïÛqïÝ-C¥ÀzÁ£ÀPÁgÀPÀ.

   gÁªÉÄ gÁªÀuÉ ªÀiÁ½Û£À C¥ÀgÁzsÀzÀ zɸÉqïÝ,DAiÀÄ£ï PÉjAiÉÄ. zɸÉqïÝ- C¥ÀzÁ£ÀPÁgÀPÀ.

6. gÁªÉÄ «©üõÀt+C£À CuÉÚ gÁªÀt£ï PÉjAiÉÄ. «©üõÀt£À- ¸ÀA§AzsÀPÁgÀPÀ.

೭. gÁªÉÄ gÁªÀt£À ®APÉ+mï(qï) ®APÉqï PÉjAiÉÄ. ®APÉqï-C¢üPÀgÀtPÁgÀPÀ

೮. gÁªÀiÁ, FAiÉÄ J£À ¸ÀªÀð¸Àé EAzÉ ºÀ£ÀĪÀÄAvÉ. gÁªÀiÁ-¸ÀA¨sÉÆÃzsÀ£ÀPÁgÀPÀ.

7.52 °AUÀ ªÀZÀ£À¯ÉUï ¥ÀvÀÄÛ£À «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä (case endings) :

«¨sÀQÛ®Ä	ªÀZÀ£À	¥ÀÅ°èAUÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ	¹ÛçðAUÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ	£À¥ÀÅA¸ÀPÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ
1.  ¥ÀæxÀªÀi	KPÀ ªÀZÀ£À	~CE,gÁªÉÄ	J,G ¹ÃvÉ,¹ÃvÀÄ	C+G ¨ÁuÉÆ
	§ºÀÄ ªÀZÀ£À	~Jgï, gÁªÉÄgï	Jgï,CPÀļÀÄ ¹ÃvÉgï, ¹ÃvÉ£ÀPÀļÀÄ	C+G+®Ä ¨ÁuÉÆ®Ä
2. ¢éwAiÀÄ	KPÀ	~C£ï gÁªÀÄ£ï	C£ï,J£ï  ¹ÃvÉ£ï	M£ï ¨ÁuÉÆ£ï
	§ºÀÄ	~JgÉ£ï gÁªÉÄgÉ£ï	JgÉ£ï, CPÀÄ¼É£ï ¹ÃvÉgÉ£ï, ¹ÃvÉ£ÀPÀļɣï	~M¯É£ï ¨ÁuÉƯɣï
3. vÀÈwAiÀÄ	KPÀ	~CqïÝ gÁªÀÄqïÝ	~JqïÝ, GqïÝ ¹ÃvÉqïÝ	~MqïÝ ¨ÁuÉÆqïÝ
	§ºÀÄ	~JgÉqïÝ gÁªÉÄgÉqïÝ	~CPÀ¼ÉqïÝ ¹ÃvÉ£ÀPÀ¼ÉqïÝ	~M¯ÉqïÝ ¨ÁuÉƯÉqïÝ
4. ZÀvÀÄxÀð	KPÀ	~CUï gÁªÀÄUï	. JUï,GUÀÄ ¹ÃvÉUï, ¹ÃvÀÄUÀÄ	~MUÀÄ ¨ÁuÉÆUÀÄ
	§ºÀÄ	~JgÉUï gÁªÉÄgÉUï	~CPÀļÉUï ¹ÃvÉ£ÀPÀļÉUï	~M¯ÉUï ¨ÁuÉƯÉUï
5. ¥ÀAZÀ«Ä	KPÀ	~£ï+ C¯ïÛqïÝ gÁªÀÄ£À¯ïÛqïØ	~£ï+ C¯ïÛqïÝ ¹ÃvÉ£À¯ïÛqïÝ	zÀ+ C¯ïÛqïÝ ¨Át zÀ¯ïÛqïØ
	§ºÀÄ	~JgÉ+ C¯ïÛqïÝ gÁªÉÄgÀ¯ïÛqïÝ	CPÀļɣÀ¯ïÛqïÝ ¹ÃvÉ£ÀPÀļɣÀ¯ïÛqïÝ	M¯ï+ C¯ïÛqïØ ¨ÁuÉÆ ®¯ïÛqïÝ
6. µÀ¶Ö	KPÀ	~C£À gÁªÀÄ£À	~J£À,G£À ¹ÃvÉ£À,¹ÃvÀÄ£À	~zÀ ¨ÁtzÀ
	§ºÀÄ	~JgÉ£À gÁªÉÄgÉ£À	~CPÀļɣÀ ¹ÃvÉ£ÀPÀļɣÀ	~M¯É£À ¨ÁuÉƯɣÀ
7. ¸À¥ÀÛ«Ä	KPÀ	~CqÀ gÁªÀÄqÀ	~JqÀ,GqÀ ¹ÃvÉqÀ, ¹ÃvÀÄqÀ	~MqÀÄ ¨ÁuÉÆqÀÄ
	§ºÀÄ	~JgÀqÀ gÁªÉÄgÀqÀ	~CPÀļÉqÀ ¹ÃvÉ£ÀPÀ¼ÉqÀ	~M¯Éqï ¨ÁuÉƯÉqï
8. ¸ÀA¨ÉÆÃzsÀ£À	KPÀ	~D gÁªÀiÁ	~D,M,N ¹ÃvÁ,¹ÃvÉÆ, ¹ÃvÉÆÃ	M£É,M£Éà ¨ÁuÉÆ£É ¨ÁuÉÆ£ÉÃ
	§ºÀÄ	~JgÉ,JgÉà gÁªÀÄgÉ, gÁªÀÄgÉÃ	£ÀPÀļÉ,£ÀPÀļÉà ¹ÃvÉ£ÀPÀÄ¼É ¹ÃvÉ£ÀPÀļÉÃ	M¯É,M¯Éà ¨ÁuÉÆ¯É ¨ÁuÉƯÉÃ

ªÀåQÛªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ®Ä §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀvÀÄÛ¤ UËgÀªÁxÀðªÁzï. gÁªÀÄ,¹ÃvÉ ¥ÀÅzÀgÀÝPÀļÀÄ EªÉðgï EªÉðgï EvÉÛgÀØ, «ÄvïÛzÀ (CPÀļÀÄ) ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÀAAiÉÆÃd£ÉAiÀiÁ¥ÀÅAqÀÄ.

£À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÉÆqÀÄ §ºÀĪÀZÀ£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ zÁæ«qÀzÀ ®PÀëtªÀvïÛ. DAqÀ¯Á MAeÉqïÝ JaÑUÉzÀ ¸ÀASÉå£À ¸ÀÆZÀPÀªÁzÀ §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ vÀļÀÄlÄ ªÀiÁ¼ÉÆà°.

¸ÁgÁA±À: ªÀiÁvÁ «¨sÀQÛ gÀÆ¥À®Ä vÀļÀÄmï ¥ÀvÀÄÛªÁ. ¥ÀæxÀªÀÄ «¨sÀQÛzÀ gÁªÉÄ, JPÁgÀ ¥ÀvÀÄÛªÀqÁݪÀgÉ, ¥ÀæPÀÈw gÀÆ¥ÀªÀvïÛAzïzÉà vÉjªÉÇqÀÄ. ªÀåQÛªÁZÀPÀ ¹ÛçðAUÀ ±À§Þ®Ä EPÁgÁAvÀªÁ¦¤ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ vÀvÀìªÀÄ,vÀzÀãªÀ gÀÆ¥ÉÇ®Ä. GzÁ: ®Që÷ä>®PÀÄ«Ä,®aä, EvÁå¢®Ä zÉò ±À§Þ®Ä G ¥ÀævÀåAiÀÄ CxÀªÁ "J" ¥ÀævÀåAiÀÄ ºÉÆAzÀĪÁ. GzÁ: ¹ÃvÉ (¹ÃvÁ)-¹ÃvÀÄ,¹ÃvÉ D¦£À¯ÉPÉÆÌ-¥ÀÅ°èAUÉÆUÀÄ JPÁgÀ ¥ÀvÀÄÛ£À jÃwqï ¹ÛçðAUÉÆUÀÄ GPÁgÀ ¥ÀvÀÄÛ£ÀªÀÅ «¨sÀQÛzÀ zɸÉmï. N®Ä GPÁgÀ ¥ÀvÀÄÛ£À GZÀÑgÉÆUÀÄ vÉÆAzÀgÉ D¦£ÀªÀÅ®Ä,«¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ. ¥ÀæPÀÈw gÀÆ¥ÉÇqÀÄ ¹Ûçà °AUÀ ¥ÀzÀ MjAiÀÄÄAqÀÄ. GzÁ: ¸ÀgÉÆÃd, gÀªÀiÁ, £ÁgÁAiÀÄt EvÁå¢

C¨sÁå¸À: «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä ¨sÁµÉzÀ ªÀÄÄRå CA±À®Ä. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ¥ÀzÀ¯ÉUï «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀįɣï vÁUÀzï ±À§ÞzÀ gÀÆ¥ÁAvÀgÀ ªÁ¦£ÀªÉ£ï vÀƪÉÇqÀÄ.

«¨sÀQÛ ¥À®èl

7.60 «¨sÀQÛ ¥À®èlzÀ jÃw zÁæ«qÀ ¨sÁµÉ¯Éqï GAqÀÄ. PÁgÀt ¥ÁvÉgÉÆ zÀÄA§Ä, ªÁåPÀgÀt £ÀAvÀæ. ¥ÁvÉgÉÆ KvÉÆà ªÀµÀðzÀ CªÀ¢üqï ¸ÀgÀ¼ÀgÀÆ¥ÉÇqÀÄ, ªÉÃUÀ¸ÁzsÀ£É ªÀiÁ¼ÉÆÛAzÀÄ §£ÀßUÀ C¤ªÁAiÀÄðªÁzï ¥ÀævÀåAiÀÄzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÉÆqÀÄ PÉ®ªÀÅ ªÀiÁ¥ÁðmÁzï, CªÉà gÀÆrqï MjAiÀÄÄAqÀÄ. °¦ ¸Á»vÀå E¥ÀÅöà£À PÀ£ÀßqÀ ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ PÀÆqÁ «¨sÀQÛ ¥À®èlzÀ bÁAiÉÄ vÉÆÃfzï §£ÀßUÀ, ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄmÉÆÖqÀÄ, ¥ÁæzÉòPÀ GZÁÑgÀ  zÁn¯Éqï MAvÉ MAvÉ ªÀåvÁå¸À«wÛ£À, vÀļÀÄ ¨sÁµÉqï EAa£À «¨sÀQÛ ¥À®èlªÁ¦£ÀªÀÅ ¸ÀA¨sÀªÀ¤ÃAiÀÄ.

7.61  ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥ÉÇqÉ E¥ÀÅöàAqÀÄ E¤à£ÀªÀÅ zÁæ«qÀ ¨ÁµÉzÀ jÃw EAzïzï C©ü¥ÁæAiÀÄ ¥ÀmÉÆAzÀÄ G¼Éîgï. PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ gÁªÀÄA, vÀ«Ä¼ïØ gÁªÀÄ£ï DzÀÄ¥ÀÅöà£ÀªÀÅ ¥ÀæPÀÈw gÀÆ¥À EAzïzï vÉjzÀÄ¥ÀÅöà£À ¸ÀªÀÄAd¸ÀªÀvïÛ. gÁªÀÄA ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÉÆqÀÄ, C£ÀÄ£Á¹PÀ ªÀåAd£ÁAvÀ ¥ÀzÀ ¥ÀŸÀUÀ£ÀßqÉÆqÀÄ CªÉ ¥ÀzÀ gÁªÀÄ£ï D¦£À ¥ÀUÀvÉUï, gÁªÀÄ£ÀÄ E¤à G ¸ÀégÀ ¸ÉÃgïÝ ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥À£Éà DzÀÄAqÁ? ¸ÀégÀ ¸Éâð£ÀªÉ ªÀÄÄRå PÁgÀtªÁAqÀ  GPÁgÀ£É zÁAiÉÄUï ¸ÉÃgÉÆqÀÄ, CPÁgÀ ¸ÉÃgïÝ §vïÛAqÀ¯Á ªÀåAd£ÀzÀ QèµÀÖvÉ vÀ¥ÀÅöà£À ¸ÁzsÀåvÉ EvïÛAqï. ¨Á§Ä E¤à £ÁªÀÄ¥ÀzÀ GPÁgÀAvÀªÁzï ¥ÀæPÀÈwgÀÆ¥ÉÇqÉ GAqÀÄ E¤à w¼ÀĪÀ½PÉ §gÀĪÀÅ. DAqÀ¯Á, ¨Á§Ä §vÉÛ E¤à£ÀªÀÅ®Ä ¨Á¨É §vÉÛ E¤à ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¯Á £ÀqÀvïÛzÀÄAqÀÄ vÀļÀÄlÄ. ¨Á§Ä+G ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃgïÝ §£ÀßUÀ¯Á ¨Á§Ä EAzïzÉ Mj¥ÀÅ£ÀªÉ£ï UÀªÀĤ¸ÉÆqÀÄ. ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ¯Á °AUÀ¥ÀævÀåAiÀįÁ MlÄÖ MlÄÖUÀÄ ¥ÀvÀÄÛ£ÀzÁªÀgÉ, MAf ¥ÀævÀåAiÀÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁ¦£À ¸ÀgÀ¼ÀvÉUï C£ÀÄPÀÆ®ªÀiÁUÀðªÁªÀÅ. CAZÁzï, gÁªÀÄ+J E¤à gÁªÉÄ ±À¨ÉÆÞqÀÄ ¥ÀÅ°èAUÀ gÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ JPÁgÀ ¥ÀvÀÄÛ£ÀªÀÅ®Ä ¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛzÀ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÄÛ£ÀªÀÅ C£ÁªÀ±ÀåPÀ EAzïzÉ ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄmÉÆÖqÀÄ ªÀiÁfzï ¥ÉÇæ£ÀªÀÅ ¸ÁzsÀå. EAzÉ£ï ¨sÁµÁ «eÁ÷Õ£ÀzÀ jÃwqï £ÀÆå£À ¥ÀævÀåAiÀÄ zero morpheme EAzïzï ¥ÀuÉÆð.

7.62  gÁªÉÄ §vÉÛ, gÀªÀiÁ §vÁÛ¯ï F ¥Áæ¸À §zÀÞªÁ¢wÛ£À QæAiÀiÁ¥ÀzÀ gÀÆ¥À®Ä °AUÀ¸ÀÆZÀPÀªÁzï gÁªÉÄ ¥ÀÅ°èAUï EAzïzÁè,¥ÀæxÀªÀiÁ «¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀzÀªÀÅ EAzïzï UÉÆÃZÀgÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ. CAZÀ£É gÀªÀiÁ E¤à£ÀªÀÅ®Ä ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¹Ûçà °AUÀ gÀÆ¥À ªÀiÁdAzÉ C¬ÄPï C£ÀÄUÀÄtªÁ¢wÛ£À §vïÛ+D¼ï E¤à QæAiÀiÁ¥ÀzÀlvÀæ gÀªÀiÁ ¹ÛçðAUÀ EAzïzï¯Á,¥ÀæxÀªÀi «¨sÀQÛ EAzïzï¯Á ¸ÀàµÀÖ vÉj¥ÀÅAqÀÄ. EAzÉmÁè ±ÀÆ£Àå¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ªÀĺÀvÀéªÀÅAqÀÄ. ¸ÀgÀ¼ÀvÉzÀ ¸ÁzsÀ£Éqï, CxÀð ¸ÀàµÀÖªÁzï PÀ¤µÀÖ zsÀ餪ÉįÉqï ¥ÀzÀgÀZÀ£É ªÁ¦£ÀªÀÅ ¨sÁµÉzÀ ¤Ãw.

CAZÀ£É PÀªÀįÁ PÀ£ÀvÁÛ¼ï, ¹ÃvÀÄ £ÉÃf £ÀqÉÆà¼ï, dAiÀÄPÉøÀj §vÉÛ, ®PÀÄë÷ät §vÀÛ¼ï, gÀÄPÀÄät ¥ÉÇÃAiÀļï E¤à ¥ÀæAiÉÆÃUÀ®Ä EPÁgÀAvÀ ¥ÀÅzÀgï¯É£À  «ÄvïÛ ºÀȸÀé gÀÆ¥ÉÇqÀļÀî. EAzÉPÀļÉUï PÁgÀt ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ EPÁgÁAvÀ ±À§Þ®Ä. CAZÀ£É MjAiÀÄÄ£À gÀÆrüAiÀiÁvïAqï. PÀ£ÀßqÀzÀ £ÁV ¹ÛçðAUÀzÀ ¥ÀÅzÀgï vÀļÀÄlÄ £ÁUÀÄ D¦£À¯Á GAqÀÄ. ¸ÁªÀiÁ£Àå jÃwzÀ ¸ÀÆvÀæ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ ¹Ûçà °AUÀªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ GPÁgÀ ¥ÀæxÀªÀÄ «¨sÀQÛqï ¥ÀvÀÄÛ£ÀªÀÅ, ¥ÀÅ°èAUÀ ªÀåQÛªÁZÀPÀzÀ CPÁgÁAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ JPÁgÀ ¥ÀvÀÄÛ£ÀªÀÅ. CAZÀ£É GPÁgÁAvÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯Éqï GPÁgÀ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁ¦£À jÃwqï ±ÀÆ£Àå¥ÀævÀåAiÀÄzÀ ¤ÃwAiÉÄ ®PïÌzï vÉÆÃdÄAqÀÄ.

7.63 «¨sÀQÛ ¥À®èl vÀļÀÄmï  DªÀAzÉ E¢Ý. ¥À®èlªÁ¬Ä£À¥ÀUÀ CxÀð ªÀåvÁå¸À ªÁ¦£ÀªÉ£ï ªÀÄzÀ¥ÀgÉ §°è. GzÁ:

1. ¢éwÃAiÀiÁ > ZÀvÀÄyð :

   DAiÉÄ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgïß ¸ÉÃjAiÉÄ.>DAiÉÄ ªÀÄAUÀ¼ÀÆgïÎ ¸ÉÃjAiÉÄ.

2. vÀÈwÃAiÀiÁ > ¸À¥ÀÛ«Ä :

   DAiÉÄ ¨Á¬ÄqïÝ ¥ÀAqÉ. > DAiÉÄ ¨Á¬Äqï(mï) ¥ÀAqÉ.

   DAiÉÄ PÀuïÚqïÝ vÀÆAiÉÄ. > DAiÉÄ PÀuïÚqï(mï) vÀÆAiÉÄ.

3. vÀÈwÃAiÀiÁ> ¥ÀAZÀ«Ä:

   DAiÉÄ ¦°qïÝ ¥ÉÇÃr¥ÀŪÉ. > DAiÉÄ ¦°vÀ zɸÉqïÝ ¥ÉÇÃr¥ÀŪɠ

   [DAiÉÄ ¦°Uï(Pï) ¥ÉÇÃrªÉ-¸ÀܽÃAiÀÄ gÀÆ¥À]

4. µÀ¶×>ZÀvÀÄyð:

   E®èzÀ AiÀÄdªÀiÁ£É. >E®èUï AiÀÄdªÀiÁ£É.

5. ¸À¥ÀÛ«Ä > ZÀvÀÄyð:

   ¸ÀÄzÉmï §ÆgÉå > ¸ÀÄzÉPï §ÆgÉå.

«ÄvïÛ PÉÆjÛ£À GzÁºÀgÀuɯÉqï vÀÈwÃAiÀÄ-¥ÀAZÀ«Ä «¨sÀQÛgÀÆ¥ÉǯÉqï CxÀð ªÀåvÀåAiÀÄ«fÓ.  ¥ÀAZÀ«Ä «¨sÀQÛqï MAf ±À§Þ JaÑUÉ DAqÀ¯Á vÀÈwÃAiÀiÁzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀzÁvï ¸ÀgÀ¼ÀªÀvïÛ. PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ ¸ÀªÉÄÃvÀ ¥ÀAZÀ«Ä «¨sÀQÛ vÀÈwÃAiÀÄzÁvï ¸ÀgÀ¼ÀzÁAvÉ E¥ÀÅöà£À GzÁºÀgÀuÉ vÀƪÉÇ°:

ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ: ªÀ£ÀzÀvÀÛtÂA §AzÀA (¥ÀAZÀ«Ä). ªÀ£À¢A §AzÀA (vÀÈwÃAiÀÄ)

¥ÀŸÀUÀ£ÀßqÀ: ºÀÄ°AiÀÄ zɸɬÄAzÀ ºÉzÀjzÀ£ÀÄ(¥ÀAZÀ«Ä). ºÀÄ°¬ÄAzÀ ºÉzÀjzÀ£ÀÄ.

vÀÈwÃAiÀÄzÀ EA,EAzÀ E¤à CAvÀå gÀÆ¥À®Ä ¥ÀAZÀ«ÄqÁè vÉÆÃfzï §¦ð£ÀqÁݪÀgÉ,¥ÀAZÀ«Ä «¨sÀQÛzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀ PÀ«Ää ªÀiÁ¼ÀàgÉ ¸ÁzsÀå.vÀļÀÄlÄ PÀÆqÁ q Ý E¤à ¥ÀævÀåAiÀÄ vÀÈwÃAiÀÄ, ¥ÀAZÀ«Ä¯Éqï ¸ÀªÀĪÁzÀļÀî. vÀÈwÃAiÀiÁ «¨sÀQÛzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀ wÃgÁ ¸ÀgÀ¼À.

¸ÁgÁA±À: «¨sÀQÛ ¥À®èlªÁ¦£À jÃwqï ¨sÁµÉqï CxÀðzÀ ¸ËPÀAiÀÄð JaѸÁªÀgÉ DªÉÇqÀÄ. «²µÀÖ CxÀðvÉj¥ÁªÀgÉ ªÀiÁvÀæ «¨sÀQÛ ¥À®èlªÁªÉÇqÀÄ. GzÁ: E¯ïèzÀ AiÀÄdªÀiÁ£É E¤à£ÀªÀÅ®Ä DAiÉÄ SÁAiÀÄA AiÀÄdªÀiÁ£É.E®èUï AiÀÄdªÀÄ£É E£ÀßUÀ ¤dªÁ¢wÛ£À AiÀÄdªÀiÁ£É E¥ÀàA¢£À¥ÀUÀ £À£ÀMj E®èzÀ AiÀÄdªÀiÁ£À£À PÁAiÀÄ𠤪ÁðºÀPÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀAiÉÄ.

¸ÀªÀð£ÁªÀÄ

7.70  ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä (pronouns) £ÁªÀÄ¥ÀzÀvÀ ¥ÀUÀvÉUÁzï, CªÉ CxÀð PÉÆ¥ÁðªÀÅ£ÀªÀÅ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä. GzÁ: gÁªÉÄ zÀ±ÀgÀxÀ£À ªÀÄUÉ, DAiÉÄ PÁqïUï ¥ÉÇêÉÇq , DAiÀÄUï ¥ÀlÖ wPÀÌgÉ §°è EAzÀ¼ï PÉÊPÉìÄ. gÁªÉÄ E¤à ªÀåQÛªÁZÀPÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀvÀ §zÀ¯Ázï "DAiÉÄ", DAiÀÄUï E¤à£ÀªÀÅ gÁªÀÄUï C£ÀéAiÀĪÁ¢wÛ£À ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä. EAzÉPÀļɣÀ gÁªÀÄUï C£ÀéAiÀÄ ªÁ¢wÛ£À ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä. EAzÉPÀļɣÀ gÁªÀÄUï CvÁÛªÀAzÉ ¨ÉÃ˚vÉ KgÉUï ¨ÉÆÃqÁAqÀ¯Á G¥ÀAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ÀàgÉ ¸ÁzsÀå. GzÁ: gÁªÀÄqÉÆ¥Àà ®PÀë÷äuɯÁ PÁqïUï ¥ÉÇÃAiÉÄ, CPÀ¼É£À MlÄÖUÀÄ ¹ÃvɯÁ ¥ÉÇÃAiÀiÁ¼ï, E¤à£ÀªÀÅ®Ä CPÀ¼É£À E¤à ¥ÀzÀ gÁªÀÄUï¯Á, ®PÀë÷ätUï¯Á C£ÀéAiÀĪÁ¦£À ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ. £ÁªÀÄ¥ÀzÀ¯ÉUï §zÀ¯Ázï MAf ¸ÁªÀiÁ£Àå ¥ÀzÀvÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÉÆqÀÄ CxÀð PÉÆ¥ÁðªÀÅ£ÀªÉà ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ- ¸ÀªÉÃðµÁA £ÁªÀÄ EAzïzï ¥ÀuÉàgï.

7.71 ¸ÀªÀð£ÁªÀįÉUï L£ï ªÀÄÄRå «¨sÁUÀ®Ä-C¬ÄPÀļÀÄ AiÉĪÉÇéªÀÅ E£ÀßUÀ:

(1) ¥ÀÅgÀĵÀªÁZÀPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä (personal pronouns): EAzÉmï ªÀÄÆf ªÀUÀð®Ä GzÁ:

(C) GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ (first person )- AiÀiÁ£ï(K£ï), JAPÀļÀÄ, vÁ£ï, £ÀªÀÄ, vÀAPÀļÀÄ.

(D) ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ (second person)- F, Fgï (¤Ãgï-¥ÀgÀvï ¥ÀæAiÉÆÃUÀ); vÁ£ï, EAPÀļÀÄ ¤APÀļÀÄ(¤PÀļÀÄ), vÀAPÀļÀÄ

(E) C£Àå ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ (third person )- DAiÉÄ, D¼ï, CPÀļÀÄ, Dgï, ªÉÄÃgï, vÁ£ï, ªÉÆPÀļÀÄ, ªÉÆüï, EA¨É, EA¨ÉPÀļÀÄ, CªÀÅ, C¬ÄPÀļÀÄ,EAzï(PÀ£ÀßqÀzÀ EªÀÅ),EAzÉPÀļÀÄ.

vÁ£ï,vÀAPÀļÀÄ UËgÀªÁxÀðªÁzï ªÀÄÆfªÀUÀð ¥ÀÅgÀĵÀªÁZÀPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀįÉUï ¸ÀªÀiÁ£ÀªÁzÀ ¥ÀæAiÉÆÃUÀªÁ¦£ÀªÁzÀļÀî. JAPÀļÀÄ E¤à C¬Ämï ¥ÁvÉjà£ÁAiÉÄ vÀ£À£ï §ÄqïÝ ¨ÁQzÀPÀļÉUï C£Àé¬Ä¸Ázï ¥ÀtÂà£ÀªÁªÀÅ. CAqÁ,£ÀªÀÄ E¤à ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ vÀ£À£ï ¸ÉÃgÁìzï vÉj¥ÁªÉ EAzïzï CxÀðPÉÆ¥ÀÅðAqÀÄ. GzÁ:

1. JAPÀļÀÄ ¥ÉÇÃ¥Á (we go). 2. £ÀªÀÄ ¥ÉÇìÄ(let us go).

KPÀªÀZÀ£À	§ºÀĪÀZÀ£À
EA¨É,ªÉÆüï,EAzï, DAiÉÄ, D¼ï,CªÀÅ	ªÉÄÃgï,ªÉÆPÀļÀÄ,EA¨Égï,EAzÉPÀļÀÄ-ªÀÄÄmÉÆÖrwÛ£ÀªÀÅ CPÀļÀÄ,Dgï,C¬ÄPÀļÀÄ-zÀÆgÉÆqÀÄ EwÛ£ÀªÀÅ.

JAPÀļÀÄ- £ÀªÀÄ E¤à ¥Àj¨sÉÃzsÀ EAVèÃµï ¨sÁµÉqï EfÓ.

vÀļÀÄlÄ JAPÀļÀÄ- ¥ÀævÉåÃPÀ (exclusive) §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥ÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ ªÁAqÀ, £ÀªÀÄ- vÀ£Àß ¸À»vÀ (inclusive) E¤à CxÀðzÀ §ºÀĪÀZÀ£À gÀÆ¥ÀªÁzÀÄAqÀÄ.

(2) ¤²ÑAiÀiÁxÀð ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä(demonstrative pronouns): ªÀåQÛ, ªÀåQۯɣï vÉÆÃeÁ¥Àzï ¥ÀtÂà£ÀªÀÅ, ¤±ÀÑAiÀiÁxÀð ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä. GzÁ: «ÄvïÛzÀ ¥ÀnÖ vÀƯÉ.

(3) C¤²ÑAiÀiÁxÀð ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä (indefinite pronouns) ªÀåQÛ, ªÀåQۯɣï vÉÆÃeÁªÀAzÉ,CxÀªÁ GzÉÝñÀ ªÀiÁ¼ÀàAzÉ ¥ÀtÂà ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä C¤²ÑAiÀiÁxÀðzÀªÀÅ. GzÁ:

KPÀªÀZÀ£À	§ºÀĪÀZÀ£À
KgÁAiÉÄDAqÀ¯Á, KgÁ¼ÀAqÀ¯Á	KgÁPÀļÁAqÀ¯Á
JªÁéAqÀ¯Á	JªÀÅöéPÀļÁAqÀ¯Á, M¬ÄPÀļÁAqÀ¯Á
PÉ®ªÀÅ	PÉ®ªÉgï

(4) ¸ÀA§AzsÀ¸ÀÆZÀPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä (relative pronouns) EAzï ¥ÁvÉjà£ÁAiÀÄUï ¸ÀA§AzsÀ«wÛ£ÀªÀvïÛ. ªÁPÀågÀZÀ£Éqï C¤²ÑAiÀiÁxÀð ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ïÛzï CªÀ£Éà ¤zÉÃð±À£À ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀÅ C¬ÄPÀļɣÀ ¸ÀA§AzsÀ¸ÀÆZÀPÀ ªÀUÀð £ÁªÀÄ®Ä. GzÁ:

KPÀªÀZÀ£À	§ºÀĪÀZÀ£À
KgÁAiÉÄ£ÉÆÃ-DAiÉÄ       KgÁ¼ÉÆ-D¼ï	KgÀPÀļÉÆ-CPÀļÀÄ KgÉÆ-Dgï (UËgÀªÀ¸ÀÆZÀPÀ)
JªÉǪï-CªÀÅ	M¬ÄPÀļÁ-C¬ÄPÀļÀÄ

 (5) ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä (interrogative pronouns)

KPÀªÀZÀ£À	§ºÀĪÀZÀ£À
KgÁAiÉÄ,KgÁ¼ï	KgÁgï,Kgï,KgÀPÀļÀÄ
JªÀÅöé,ªÁ	M¬ÄPÀļÀÄ,MªÉéPÀļÀÄ
zÁ£É,zÁAiÉÄ,zÁzÀªÀÅ	zÁAiÀÄÛPÀļÀÄ
zÁAiÀÄÛªÀÅ

¥Àæ±ÁßxÀðPÀªÁzï ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀÅ. GzÁ: «ÄvïÛzÀ ¥ÀnÖ vÀƯÉ.

7.72  £ÁªÀÄ-QæAiÀiÁ «±ÉõÀuÉÆqÀÄ ¸ÁÜ£À,PÁ®,jÃw,¥ÀjªÀiÁt ¸ÀÆZÀPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä §¥Àð.C¬ÄPÀļɣÀ «µÀAiÀÄ  £ÁªÀÄ-QæAiÀiÁ«±ÉõÀt ¥ÀæPÀgÀuÉƯÉqï vÀƪÉÇ°. GzÁ: CAa£À,EAa£À,JAa£À,MAvÉ,¢Ad, ¸Àé®à, ªÀĸïÛ,J£ÀߪÀÅ, ¤£ÀߪÀÅ, DAiÀÄ£ÀªÀÅ, D¯É£ÀªÀÅ, C¬ÄvÀªÀÅ, ¤PÀļɣÀªÀÅ, KgÉ£ÀªÀÅ EvÁ墮Ä.

£ÁªÀÄ¥ÀzÀ «±ÉõÀt (adjective) gÀÆ¥ÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ®Ä- E¤, EAZÀ. CAZÀ, JAZÀ, EAa, CAa, D¤,EvÉÛ, C¥ÀUÀ, EqÉ,CqÉ, N¯ÁAqÀ¯Á, MªÉÄð,zÀÄA§Ä, ¦gÀ, PÉÊvÀ¯ï, ªÀÄÄlÖ,zÀÆgÀ, wgïÛ, «ÄvïÛ,G¼Á¬Ä, ¦zÁ¬Ä, ¸ÀÄvÀÄÛ, K¥ÁAqÀ¯Á, K¥À, MgÀ,PÀÄqÀ, PÀqɸÀ, vÉA§ÄqÀ, vÀA§qÀè, ªÀÄÆ®Ä, N®Ä, M®à, ªÀÄÄ®à, MqÉ, MAa, JAZÁAqÀ¯Á, MlÄÖUï, ¨ÉÃUÀ,ªÉÄ®è,¤zÀÄ¥À, ¸ÀvÀð, NgÉ, PÀAvÀ£É ...EvÁå¢®Ä ¸ÀgÀé£ÁªÀÄzÀ jÃwqÉ ªÀwð¸ÀĪÁ. F ¥ÀæPÀgÀt £ÁªÀÄ¥ÀzÀ,C¬ÄvÀ gÀÆ¥ÀzÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀįÉUï ¹Ã«ÄvÀªÁzï £ÀAvÀæzÀ ¥ÀæPÀgÀuÉƯÉqï «ÄvïÛ PÉÆwð£À¬ÄPÀļɣÀ ªÀVÃðPÀgÀt ¥ÀæAiÉÆÃUÀ¯É£ï ¥ÀtgÉUÀÄAqÀÄ.

¸ÀªÀð£ÁªÉÆUÀÄ «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ

7.80  ¸ÀªÀð£ÁªÀįÉUï «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¥ÀvÀÄÛ£À jÃw£ï F wgïÛ ¥ÀnÖqï PÉÆgÀÄzÀÄAqÀÄ. GvÀÛªÀÄ, ªÀÄzsÀåªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀįÉqï °AUÀ¨sÉÃzsÀ«fÓ, DAqÁ C£Àå ¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ (third person) ¸ÀgÀé£ÁªÀÄ, ¥ÀÅ°èAUÀ, ¹ÛçðAUÀ, £À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ ¨sÉÃzÀ«wÛ£ÀªÀÅ.

¥ÀæxÀªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀ ¹ÛçðAUÀ- KPÀªÀZÀ£À «¨sÀQÛ®Ä D¼ï,Dgï,D¼É£À, DgÉ£À, D¼ÉqïÝ, CgÉqïÝ, D¼ÉUï, CgÉUï, D¼É£À®ÛqïÝ, D¼É£À, DgÉ£À, D¼Éqï, DgÉqï, C¼É£Á? DgÁ?

§ºÀĪÀZÀ£À «¨sÀQÛ¯Éqï-¥ÀÅ°èAUÀ §ºÀĪÀZÀ£ÀzÀ gÀÆ¥ÉÇ¯É §¥Áð, «ÄvïÛqï PÉÆwð¯ÉPÉÆÌ.

£À¥ÀÅA¸ÀPÀ °AUÀ«¨sÀQÛ®Ä- ¥ÀÅgÀĵÀzÀ vÁ£ï,vÀ£Àß,EvÁå¢ «¨sÀQÛ gÀÆ¥À¯É£ï DAiÉÄ vÀ£À PÉ®¸À ªÀiÁ¼ïÛzï ¥ÉÇÃAiÉÄ. vÀ£À=DAiÀÄ£À.

«¨sÀQÛ ªÀUÀð®Ä cases	ªÀZÀ£À	GvÀÛªÀÄ  ¥ÀÅgÀĵÀ	ªÀÄzsÀåªÀÄ  ¥ÀÅgÀĵÀ	¥ÀæxÀªÀÄ  ¥ÀÅgÀĵÀ
1. ¥ÀæxÀªÀÄ	KPÀ	K£ï	F ,Fgï	DAiÉÄ,vÁ£ï, Dgï
	§ºÀÄ	JAPÀļÀÄ,£ÀªÀÄ	FgÉ£ÀPÀļÀÄ, EAPÀļÀÄ, vÀAPÀļÀÄ	CPÀļÀÄ, CgÉ£ÀPÀļÀÄ
2. ¢éwÃAiÀÄ	KPÀ	J£À£ï	E£ïß,¤£À£ï FgÉ£À	DAiÀÄ£ï,vÀ£À£ï DgÉ£ï
	¨ ºÀÄ	JAPÀļɣÀ, £ÀªÀÄ£ï	FgÉ£ÀPÀļɣÀ, EAPÀļɣÀ, vÀAPÀļɣÀ	CPÀļɣï, CgÉ£ÀPÀļɣï
3. vÀÈwÃAiÀÄ	KPÀ	J£ÀqïÝ	E£ÀqïÝ,¤£ÀqïÝ, FgÉÃqï	DAiÀÄqïÝ, vÀ£ÀqïÝ
	§ºÀÄ	JAPÀļÉqïÝ, £ÀªÀÄqïÝ	EAPÀļÉÃqïÝ, FgÉ£ÀPÀļÉqïÝ, vÀAPÀļÉqïØ	CPÀļÉqïÝ, DgÉqïÝ, CgÉ£ÀPÀļÉqïÝ
4. ZÀvÀÄyð	KPÀ	JAPï	EAPï,¤PïÌ,FgÉUï	DAiÀÄUï,vÀAPï
	¨ ºÀÄ	JAPÀ¼ÉUï, £ÀAPï	EAPÀļÉUï, FgÉ£ÀPÀļÉUï vÀAPÀļÉUï	CPÀļÉUï, CgÉUï, CgÉ£ÀPÀļÉUï
5. ¥ÀAZÀ«Ä	KPÀ	J£À¯ qïÝ	EAPÀļÀ®ÛqïÝ, ¤£Àß®ÛqïÝ, FgÉ£À®ÛqïÝ	DAiÀÄ£À®ÛqïÝ vÀ£À®ÛqïÝ
	§ºÀÄ	JAPÀļÀ®ÛqïÝ, £ÀªÀÄ ®ÛqïÝ	EAPÀļÀ®ÛqïÝ, FgÉ£À®ÛqïÝ vÀAPÀļÀ®ÛqïÝ	CPÀÄ¼É £À®ÛqïÝ CgÉ£À, CgÉ£ÀPÀļɣÀ
6.  µÀ¶×	KPÀ	J£Àß, J£À	E£Àß,¤£Àß,EgÉ£À	vÀ£Àß,CAiÀÄ£À
	¨ ºÀÄ	JAPÉî£À, £ÀªÀĪÀÅ	EAPÀļɣÀ, FgÉ£ÀPÀļɣÀ, vÀAPÀļɣÀ	CgÉ£À, CPÀļɣÀ, CgÉ£ÀPÀļɣÀ
7. ¸À¥ÀÛ«Ä	KPÀ	J£ÀqÀ	E£ÀqÀ, ¤£ÀqÀ, FgÉqÀ	DAiÀÄqÀ, vÀ£Àqï,
	§ºÀÄ	JAPÉèqÀ, £ÀªÀÄqÀ	EAPÀļÉqÀ, FgÉ£ÀPÀļÉqÀ vÀAPÀļÉqÀ	CPÀļÉqï, CgÉqï, CgÉ£ÀPÀļÉqï
8. ¸ÀA¨sÉÆÃzsÀ£Á	KPÀ	AiÀiÁ£Á	FAiÀiÁ,FgÁ	vÁ£ÉÆ, DAiÉÄ£Á
	¨ ºÀÄ	JAPÀļÁ, £ÀªÀÄ£Á	EAPÀļÁ, EgÉ£ÀPÀļÁ,   vÀAPÀļÁ	CPÀļÁ, DgÁ, CgÉ£ÀPÀļÁ

* UËgÀªÀgÀÆ¥ÀzÀ ¸ÀA¨sÉÆÃzsÀ£ÁxÉÆðqÀÄ: " vÁ£ï vÀAPÀļÀÄ N®ÄÛqïÝ §vÀÛgï?"

KPÀªÀZÀ£À	§ºÀĪÀZÀ£À
EAzï, CªÀÅ, EAzÉ£ï, CªÉ£ï, EAzÉqïÝ, CªÉqïÝ, EAzÉPï, C¬ÄPï, EAzÉvÀ®ÛqïÝ C¬ÄvÀ, EAzÉvÀ, C¬Ämï, EAzÉmï, EAzÉÃ,CªÉÃ	EAzÉPÀļÀÄ, C¬ÄPÀļÀÄ, EAzÉPÀļɣÀ, C¬ÄPÀļɣÀ, EAzÉPÀļÉqïÝ, C¬ÄPÀļÉqïÝ, EAzÉPÀļÀ¯ïÛqïÝ, C¬ÄPÀļÀ¯Û-qÝ, EAzÉPÀļÉq , C¬ÄPÀļÉq , EAzÉPÀļÉ, C¬ÄPÀļÉ

 7.81 ¥Àæ±ÁßxÀðPÀ ¸ÀªÀð£ÁªÀÄ zÁ£É E¤à £À¬ÄPï ¥ÀvÀÄÛ£À «¨sÀQÛ ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä (1) zÁ£É (2) zÁvÀªÉ£ï (3) zÁAiÉÄqïÝ (4) zÁAiÉÄUï (5)zÁAiÉÄUÁvÀ (6)zÁ¬ÄvÀªÀÅ (7) zÁAiÉÄqï,zÁAiÉÄUï ¨ÉÆPÀ (8) zÁ£ÉÆà PÀæªÀĪÁzï ¥ÀæxÀªÀÄ «¨sÀQÛqïÝ- ¸ÀA¨sÉÆÃzsÀ£Á «¨sÀQÛ ªÀÄÄlÖzÀ 8 ¥ÀæAiÉÆÃUÀ®Ä. ¥ÁæzÉòPÀ gÀÆ¥À ¨sÉÃzsÀ¯É£ï vÉjAiÉÆqÀÄ. ªÀÄÆ®jÃwqï ªÀåvÀåAiÀÄ wÃgÁ C®à EAzïzï UÀ滥ÉÇ°.

  

=7=

-ಬುಧಾನಂದ ಶಿವಳ್ಳಿ

17. ತುಳು ಪಾತೆರೊ ೦೮ - ಶಬ್ಧ ಪ್ರಕರಣ (ಕೋಶ)

ತುಳು ಪಾತೆರೊ: ಭಾಗ ೨- ವ್ಯಾಕರಣ

¥ÀæPÀgÀt

6

±À§Þ ¥ÀæPÀgÀt (PÉÆñÀ)

Lexicon

6.10 «ªÀgÀuÉ

6.20 PÉÆñÀ

6.30 vÀļÀÄ zÉò ¥ÀzÀ®Ä

6.40 ¥ÁæPÀÈvÀ , ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀ®Ä ;  ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ vÀzÀãªÀ gÀÆ¥À®Ä

6.50 zÁæ«qÀ ¥ÀzÀ®Ä

6.60 »AzÀƸÁÛ¤, GzÀÄð ±À§Þ®Ä

6.70 ¨ÉÃvÉ ¨sÁµÉzÀªÀÅ

«ªÀgÀuÉ

6.10  ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄÄRå GzÉÝñÀ CxÀ𠦣ÁàªÀÅ£ÀªÀÅ. PÉ®ªÀÅ CPÀëgÀ-zsÀ餪ÉįÉU  MlÄÖUÀÆqÁz , MAf ¥ÀzÀ gÀZÀ£É ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀůÁ, CAZÀ£É PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀ¯É£À eÉÆÃr¥Àz  ªÁPÀå ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀůÁ ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄÄSÁåA±À EAz z  £ÀªÀÄ CPÀëgÀ ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ vÀÆAiÀÄ. ¥ÀæwAiÉÆAf ¥ÀzÉÆP  CxÀð ¸ÁªÀÄxÀð«vÀÛAqÀ£É, CxÀ𠦣ÁàªÀÅAqÀÄ. F ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ ¥ÀzÀgÀZÀ£ÉzÀ CxÀð ¸ÁªÀÄxÀð JAZÀ ¥ÀqɪÀgÉ D¥ÀÅAqÀÄ E¤à «µÀAiÉÆ£ vÉj¥Áz , ¥ÁvÉgÉÆzÀ Er ªÁPÀåzÀ CxÀð gÀZÀ£É£  £À£À §¦ð£À ªÁPÀågÀZÀ£É (syntax) ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ (16.ªÁPÀå ¥ÀæPÀgÀt vÀƪÉÇ°) vÉj¥ÁªÀgÉUÀÄAqÀÄ.

±À§Þ CxÀªÁ ¥ÀzÀ ¥ÁvÉgÉÆzÀ D¹Û. MAf ªÀ¸ÀÄÛU  MAf QæAiÉÄP Ì PÀ«ÄäAiÀiÁAqÀ MAf ¤¢ðµÀÖ CxÀð«¥ÉÇàqÀÄ. D CxÀð ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ ªÁPÀå gÀZÀ£Éq  ¸ÀªÀÄ¥ÀPÀð jÃwq vÉjz  §gÉÆqÀÄ. ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ ¸ÀªÀÄ¥ÀPÀð CxÀð PÉÆ¥ÀðªÀÅ£À ¥ÀzÀ EfÓqÀ, ¸À«ÄÃ¥ÀzÀ, ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ C£Àå ¨sÁµÉ¯Éq Ý, gÀÆrq EwÛ£À ¸ÀjAiÀiÁzÀ CxÀð PÉƦð£À ¥ÀzÀ¯É£  G¥ÀAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£À PÀæªÀÄ ªÀiÁvÁ ¨sÁµÉ¯ÉqÀ¯Á GAqÀÄ. £ÀªÀÄ ±À§ÞªÀÅöåvÀàwÛ ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ vÀƬģÀ¯ÉPÉÆÌ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀªÀÄÈzÀÞ ¨sÁµÉ Dz EvÀÛAqÀ¯Á, ¥ÁæPÀÈvÀ-zÁæ«qÀ ¨sÁµÉ¯Éq Ý KvÉÆà G¥ÀAiÉÆÃUÀ«wÛ£À ¥ÀzÀ¯É£ ¹éÃPÁgÀ ªÀiÁ¼ Ûz , ¸Á»vÀå UÀæAxÀ¯Éq  G¥ÀAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ½Û£À «µÀAiÀÄ vÉjzÀļÀî. EAVèõ  MAf «¥ÀÅ® ¨sÁµÉ. DAqÀ, ªÀÄÆ®¨sÁµÉqï QæAiÀiÁzsÁvÀįÉqïÝ  ªÀÄÆ®±À§Þ¯ÉqïÝ EAVèõ  ¥ÀqÉwÛ£À ±À§Þ®Ä ¢Ad. F ªÀÄÆ®zsÁvÀÄ, ±À§Þ¯Éq Ý £À£À KvÉÆà ±À§Þ gÀZÀ£É ªÀiÁ½ÛÛ£ÀªÀÅ D ¨sÁµÉzÀ C©üªÀÈ¢ÞU  PÁgÀt EAz z  vÉjªÉÇ°.

 GzÁ: ¯Áån£ÀÝ ªÀÄÆ®zsÁvÀÄ de-capere (=to take from) E¤à£À¬Äm EAVèõÀÝ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀªÁAqÀ deceive E¤à£ÀªÀÅ; ªÀÅöåvÀàwÛ ¤ÃwzÀ ¥ÀæPÁgÀ C¬Äq Ý deceiver, deceivableness ,deceivably -Dz £ÁªÀÄgÀÆ¥ÀzÀ deceit, deceitfulness, deceitful, deceipt, deception  EvÁå¢ CxÀ𠫸ÁÛgÀzÀ ¥ÀzÀ®Ä gÀZÀ£ÉAiÀiÁAiÀÄ.

 CAZÀ£É ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¨sÀÆ zsÁvÀÄq Ý (CxÀð =D¦¤): ¨sÀªÀ, ¨sÀªÀ£À, ¨sÀ«vÀªÀå, ¨sÀ«µÀå, ¨sÀªÀå, ¨sÁªÀ, ¨sÁªÀ£Á, ¨sÁ«vÀ, ¨sÁ«£À, ¨sÁªÀÅPÀ, ¨sÀÆvÀ, C£ÀĨsÀªÀ, ¥ÀgÁ¨sÀªÀ, ¥Àæ¨sÀªÀ, ¥Àæ¨sÁªÀ,«¨sÀªÀ,«¨sÁªÀ, «¨sÀ«£Á, ªÉʨsÀªÀ, ¸ÀA¨sÀªÀ, ¸ÀA¨sÁªÀ£À, ¸ÀA¨sÁ«vÀ EvÁå¢.

6.11  PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ zÁæ«qÀ zsÁvÀÄ PÉÊ E¤à£À¬Äm , PÉÊ QæAiÀiÁgÀÆ¥ÀªÁz , PÉ®¸À, PÉ®¹UÀ, PÉ®¸ÀUÁgÀ, PÉ®¸ÀUÀ¼Àî, UÉʪÉÄ EvÁå¢ ±À§ÞgÀZÀ£É D¥ÀÅAqÀÄ. CAZÀ£É vÀļÀÄlÄ ¨É£  zsÁvÀÄq Ý: ¨É£ÉÛ, ¨ÉA¢AiÉÄ, ¨É£Éå, ¨É£Éà, ¨É£ÀÄà, ¨É£Áàl, ¨É¤ß EvÁå¢ zÉò ±À§Ý®Ä vÀAiÀiÁgÁzÀļÀî. «eÁÕ£ÀzÀ wêÀæ UÀwm ¥ÀŸÀ ¥ÀÅzÀgÀÄ®Ä CUÀvÀåªÁzÀļÀî. CªÉ£  ¸ÀªÀÄ¥ÀPÀðªÁ¢wÛ£À jÃwq , £ÀªÀÄ, ¨sÁµÉ¯Éq (ªÀÄÄRåªÁz prefix-suffix ¥ÀævÀåAiÀÄzÁAvÉ) ¦£ÁàªÀgÉ PÀµÀÖ«vÛ z , ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ±À§Þ¨sÀAqÁgÉÆqÀÄ, CxÀð PÉƦ𣠠¥ÀzÀ¯É£  zÉvÉÆA©£À CUÀvÀåªÀÅAqÀÄ. EAZÀ CxÀð ¸ÁªÀÄxÀð ¥ÀzÀ¯É£  ¨ÉÃvÉ ¨sÁµÉ¯Éq Ý zÉvÉÆAzÀÄ £ÀªÀÄ ±À§Þ ¨sÀAqÁgÀ «¸ÁÛgÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÉ PÉÆñÀ gÀZÀ£É EAz z  ¥ÀuÉàg .

PÉÆñÀ

6.20 ¨sÁµÉq  C£ÀUÀvÀå ¦æAiÀÄvɪÁªÀq , «ÃgÀªÀÄrªÀAwPÉ (ultra-purism)DªÀq ,E¥ÉàgÉUÁªÀAz . ¨sÁµÁ±Á¸ÀÛçdÕgÉÆj ¥ÀuÉÛg : "Language is not a substance of finished work,but action. It is the ever-repeated labour of mind to utilize articulated sounds to express thoughts."

F ±ÀvÀªÀiÁ£ÉÆqÀÄ dUÀv ÛzÀ d£ÀªÀiÁ¤ ¸ÀA¥ÀPÀð JZÉÆÑAzÀÄ ¥ÉǪÉÇAzÀÄAqÀÄ. AiÀÄÄzÀÞzÀ PÀgÁ¼À ©üÃwzÀ £ÀqÀÄlÄ ±ÁAwzÀ ªÀÄAzÀªÀiÁgÀÄvÀ ©ÃeÉÆAzÀÄAqÀÄ. DyðPÀ ¸ÀªÀiÁfPÀ CªÀåªÀ¸ÉÜzÀ £ÀqÀÄlÄ gÁdQÃAiÀÄz KgÀÄ¥ÉÃgÀÄ,zÁAzÀ¯É £ÀqÀvÉÆAzÉà GAqÀÄ. §qÀ¥Àv Û ¹ÜgÀªÁ¦£À ¥ÉÇÃrUÉ ªÀiÁdAzÉ GAqÀÄ. EAa£À PÁ¯ÉÆqÀÄ ¥ÀŸÀ¥ÀŸÀ ±À§Þ®Ä ¥ÀÅm Ö z ¨ÉÊzÁ. GzÁ: third world, fourth estate, fifth column  EvÁå¢. EAz ªÀiÁvÁ ¨sÁµÉ¯ÉU  «¸ÁÛgÀªÁz  ¥ÉÇÃvÁ. ¨sÁµÉq  EAa£À ªÀiÁ¥ÁðqÀÄ®Ä ªÀÄÆf «zsÁ£À¯Éq  £ÀqÀ¥ÀŪÀ: (1) ¸ÀQæAiÀÄ ¥ÀæAiÀÄvÀßzÀ ¥sÀ®ªÁz , (2) vÉjAiÀÄAzÉ £ÀqÀw£À QæAiÉÄm  ¨ÉÆPÀ (3) C£Àå ¨sÁµÁ ¸ÀA¥ÀPÉÆðq Ý.

6.21 ¸ÀQæAiÀÄ ¥sÀ®ªÁzÀ DAiÀiÁ ¨sÁµÉ¯Éq Ý ±À§ÞgÀZÀ£É D¥ÀÅAqÀÄ ªÀÄÄRåªÁz  ªÀÄÆ®zsÁvÀÄ ¥ÀævÀåAiÀÄ ¸ÉÃz ð. GzÁ: QæAiÀiÁ zsÁvÀįÉq Ý QæAiÀiÁ¥ÀzÀ, £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, UÀÄtªÁZÀPÀ, QæAiÀiÁ«±ÉõÀt EvÁ墮Ä, ¥Ávɦð£ÀPÀļÀÄ QæAiÀiÁvÀäPÀªÁz  ªÀiÁ¼ÀÄà£À ±À§ÞgÀÆ¥À®Ä. vÀÆ zsÁvÀÄq Ý-  vÀÆz , vÀÆAiÉÄ, vÀÆ¥É, vÀƪÉ, vÀÆzÀÄqÀĪÉ, vÀÆ¥ÀUÉð, vÀƪÀ£ÀUÀ, vÀƦ£ÀAa£À, vÀƪÀA¢£À EvÁå¢.

6.22  vÉjAiÀÄAzÉ £ÀqÀw£À QæAiÉÄm ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀºÀdªÁzÀ ¨sÁµÉq  «ÄvÀªÀåAiÀÄ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÉ ªÀÄÄRå ¥ÁvÀ æ ªÀ»¸ÀÄAqÀÄ. EAzÉmï £Á£Á ¥ÀæPÁgÀzÀªÀÅ G¼Àî. GzÁ: ¸ÀégÁPÀëgÀ ¸ÉøÁðz  (prosthesis). C£Àå¨sÁµÉzÀ ªÀåAd£Á¢ ¥ÀzÀ¯É£ D¢qï ¸ÀégÁPÀëgÀ ¸ÉøÁðz  GZÁÑgÀuÉ ¸ÀÄ®¨sÀ ªÁ¦£À ¯ÉPÉÆÌ  ªÀiÁ¼ÀÄà£À PÀæªÀÄ vÀ«Ä¼ÀÄ ¨sÁµÉqï ¢Ad. vÀ«Ä½q   AiÀĪÀÄ£ >EAiÀĪÀÄ£  D¥ÀÅAqÀÄ. ®PÀë÷ät£ > E®PÀë÷ät£  D¥ÀÅAqÀÄ. EAzÉP  ªÀåwjPÀÛªÁz  vÀļÀÄ zÉò ±À§Þ¯Éq  DgÀA¨sÀzÀ ¸ÀégÁPÀëgÀ ªÀiÁeÁªÀÅ£À PÀæªÀÄ EvÀÛAq .

GzÁ: EgÀAq [vÀ«Ä¼ÀÄ] >JgÀqÀÄ [PÀ£ÀßqÀ] > EgÀq , gÀq Ø [vÀļÀÄ]  DAqÀ, JgÀAPÉ [vÀ.] > gÉAPÉ [vÀÄ.] DAqï. ¥ÀzÀvÀ D¢qï gÀqïØ ªÀåAd£ÁPÀëgÀ zsÀ餪ÉÄ®Ä EwÛ£ÀªÀÅ®Ä ªÀiÁvÀæ ¸ÀégÁPÀëgÀ DgÀA¨sÀªÁ¦£À PÀæªÀÄ vÀļÀÄlÄ ªÀiÁvÀæªÀvïÛ, ¨ÉÃvÉ ¨sÁµÉ¯Éqï¯Á ¨ÉÊ¢Aqï. GzÁ: ¥ÁvÉgÀÄ£À GzÀÄð ¨sÁµÉqï EAVèõÀÝ  ¸ÀÆ̯ï >E¸ÀÆ̯ï, ¸ÀÆÌç >E¸ÀÆÌç D¥ÀÅAqÀÄ. CAvÀÆ PÀp£À ªÁ¢wÛ£À GZÀÑgÉÆUÀÄ ¥ÀvÀÛA¢£À ªÀåAd£Á¢ ¥ÀzÀ¯É£  ¸ÀégÁPÀëgÀ DgÀA¨sÉÆqÀÄ ¥ÀvÁÛªÀÅ£À PÀæªÀÄ ºÉaÑ£À ¨sÁµÉ¯Éqï vÉÆÃdÄAqÀÄ.

6.23 CªÀzsÁgÀuÉ (emphasis) : ¥ÀzÀvÀ £ÀqÀÄm  ªÀåAd£À ¸ÉøÁðz  ¥ÀŸÀv  CxÀ𠧥ÁðªÀÅ£À CxÁªÀ EwÛ£À CxÀðzÀ ¥ÀŸÀgÀÆ¥À GAqÁ¦£À PÀæªÀÄ EAz . EAVèõ Ø ªÉĸÉe  (message) E¤à ¥ÀzÀvÀ £ÀqÀÄm  ªÀåAd£À ¸ÉÃz ð  ªÉĸÉìAdg  (messenger) D¥ÀÅAqÀÄ. ¥Á¸ÉÃe > ¥Á¸ÉAdg  EvÁå¢ D¥ÀÅAqÀÄ. zÁæ«qÀ ¥ÀzÀ PÀ§Äð vÀļÀÄlÄ PÀgÀÄA§Ä Dw¤ EAzÉ jÃwq .

6.24 CPÀëgÀ¥À®èlªÁ¦£ÀªÀÅ (metathesis): ºÀPÁgÀ GZÁÑgÀuÉ EdÓAzÉ EwÛ£À vÀļÀĪÉÇqÀÄ DºÁgÀ > DgÀ D¦£ÀªÀÅ, ¥ÀjºÁgÀ> ¥ÀjDgÀ D¦£ÀªÀÅ ªÀtð- GZÁÑgÀ ¥À®èlzÀ zɸÉm .

6.25 ªÀiÁ£ÀªÀ ¸ÀºÀdªÁ¢wÛ£À «ÄvÀvÀé (economy): vÉPÉÆðAqÁ¤> PÉÆAqÁ¤>PÀAqÁ¤. ®Që÷äãÁgÁAiÀÄuÉ > ®ZÀÑ£É >JZÀÑ£É, JZÀÑuÉÚ EvÁå¢.

6.26 gÀÆ¥À¸ÁªÀÄå (analogy): ¨Á>§¯Á, ¥ÉÇÃ>¥ÉÇïÁ, PÀļï>PÀļÁî EvÁå¢. ªÀÄÆ®zÁæ«qÀ zsÁvÀÄgÀÆ¥ÉÇ®Ä vÀļÀÄlÄ gÀÆ¥À¸ÁªÀÄå EvïÛ zÉà PÀ¤µÀÖ gÀÆ¥ÀzÀ QæAiÀiÁ¥ÀzÀªÁvÀ.

6.27 ¢égÀÄQÛ (tautology): gÀqïÝ ¥ÀzÀ®Ä ¸ÀªÀiÁ£À CxÀð «vÀÛAqÀ¯Á, ¥ÁvÉgÉÆqï ¤¢ðµÀÖ «¸ÁÛgÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£À jÃwqï ªÀwð¸ÀĪÁ. GzÁ: ¥ÀzÀZÀgÀt, ¸ÀºÁå¢æ ¥ÀªÀðvÀ, PÀÆqÀ®¸ÀAUÀªÀÄ, PÁqÀÄUÀÄqÉØ EvÁ墮Ä.

6.28  vÀ¥ÀÅöà ¸ÁºÀZÀAiÀÄð ( false association): EAVèõÀÝ «Ä±À£ > «Ä²£ , «Ä¹£ , «Ä¸ÉÖÃP >«Ä¹ÖP EvÁå¢.

6.29 ¨sÁµÁUËgÀªÀ (euphemism ): vÀ«Ä¼ÀÄqÀÄ CA§l E£ÀßUÀ ªÉÊzÉå, EvÉÛ CA§l E¤à ¥ÀzÀ PÉ®¹UÀ ¥ÀtÂà£ÀªÀÅ, ªÀÄAiÀiÁðzÉ ¸ÀÆZÀPÀªÁz .

vÀļÀÄ zÉò ¥ÀzÀ®Ä

6.30 vÀļÀÄzÉò ±À§Þ®Ä F £Áq q  D¢rÝAa d£ÀªÀiÁ¤£À ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ CPÀ¼À£Éà ªÀåªÀºÁgÀ-¸ÀA¥ÀPÀð ¸ÁzsÀ£ÉzÀ «Äv Û §wÛ£ÀªÀÅ. F vÀļÀĪÀ £ÁqÀÝ d£ÀªÀiÁ¤ M®ÄÛq Ý §vÉÛgÁ E¤à «ZÁgÀ MvÀÛm ÖU  ¢ÃAqÀ¯Á, ªÉÆPÀļÀÄ F C¥ÁgÀ §¸Àð §ÆgÀÄ£À, §gÉUÁ® zÁAw£À eÁUÉÆUÀÄ §wÛ¤ ¨É¤ßzÀ PÉ®¸ÉÆUÀÄ. Cj¨ÁzÀð F £Áq q  E¼ÀĪÀj    PÀ«Ää AiÀiÁ¢v ÛAqÀ¯Á, C¬ÄvÀ PÀ¸ÀÄ§Ä ¨sÁgÀvÀzÀ ¤¯ÉÆlÄ DgÀA¨sÀªÁ¦£À PÁ¯ÉÆqÀÄ F £Áq  PɬÄ-¨ÁzÀð ¤¯É Dz  ¥ÀzÉÃð±ÉÆÃUÀÄ gÀ¥sÀÅöÛ ªÀiÁ¼ÀÄà£À ªÀ¸ÀÄÛ¯Éq  Cj¯Á ¸ÉâðwÛ£ÀªÀÅ.  CAZÀ, ¨É¤ßzÀ PÀ¸ÀħÄq , ªÉÆPÀļï, ¥ÉvÀÛ, Kq ,  JgÀÄ, £Á¬Ä, ¥ÀÅZÉÑ, PÉÆÃj¯É£  vÁAPÀuÉ ªÀiÁ½Û£ÀPÀļÀÄ.

  vÀļÀĪÉgÉ ¨Á¼Ééq  ¢Ad ¸ÀÄR-¸ÀA¥ÀvÀÄÛ EwÛfqÀ¯Á ¨É¤à£Áv  ¨ÉÃ¯É EvÛ z , PÉʪÉÄzÀ §zÀÄP q  ¥ÉÇ®Äð vÀƬģÀPÀļÀÄ. E¯ïè-¦wÛ¯ï ªÀiÁ¼ÉÆÛAzÀÄ ¨Á¼ÉéqÉ JqÉØ ¥ÀqÉwÛ£ÀPÀļÀÄ. ¤®. PÀAqÉÆ,vÉÆÃl EvïÛzï ¤ÃgïUï PÉzÀÄ, UÀĪɯï, ¸ÀÄzÉ, vÁgï, vÉÆÃqÀÄ, PÉÊvÉÆÃqÀÄ, PÁ®ÄªÉ, ªÀÄzÀUÀzÀ D±ÀæAiÉÆqÀÄ, PɬÄ-¨ÁzÀð, ¥ÀmÉÖ-¥ÀfzÀð, ¥ÀfÓ ¤®vÀ £ÀqÀÄmÉÃ, UÀÄr-UÀÄrѯï, ¥ÀmÖ, E¯ïè, ªÀÄ£É, CgÀªÀÄ£É,UÀÄvïÛzÀ E¯ïè, §ÆqÀÝ E¯ïè PÀmïÖzï, PÉÊvÀ¯ÉØà QzÉ, PÉÆmÉÖ (PÉÆlå), PÀmïÖzï C¥Éà, CªÉÄä, vÀUÉ, vÀAUÀr, ªÉÄUÉÎ, ¥À®AiÉÄ, ªÉÄUÀÄ¢, ¥À°, CgÀĪÁvÉ, ªÀĪÀiÁð¯ï, §ÄqÉ¢, PÀAqÁ£É, eÉÆÃPÀļÀÄ, ¨Á¯É®Ä, §¥ÀÅöà®Ä D¢wÛ£ÀAa£À  ¸ÀA¸ÁgÀªÀA¢PÉgÁzï,  E¯è ¤®ÄPÉ d£À, ¨É¤à£ÀPÀļÀÄ EvïÛzï PÀÄvÀÛmÉÆÖqÀÄ ¨ÁzÀðªÀÄÄr, PÀ¯ÉA©qÀj, ªÀÄjAiÀiÁ¯ÉÆUÀÄ ¨ÉÆÃqÁ¬Ä£Ávï vËvÉ, ¨ÉÆPÀÄðA§ÄqÀ, (PÀPÀÄðA§ÄqÀ), PÉA§Äqɯɣ ¸Á¯ïqï PÀmïzï, Crà®èqï, G¥Ààqï,C¥Àà¼À, G¥ÀàqÀaÑgï §gÉÆÃtÂ-eÁr¯Éqï ¢ÃªÉÇAzÀÄ, eÁ¯ïqï ¨ÉÊvÀªÀÄÄmÉÖ,CmÉÆÖÃqÀÄ ©wÛzÀ ªÀÄÄr EvÉÆÛAzÀÄ, ¥ÀqÁØ¬Ä ¨Á£ÉÆqÀÄ PÀ¥ÀÅöà ªÀÄÄV®Ä®Ä dªÉÄ D¦£À vÀÆzÀÄ ¸ÀAvÀ¸ÀzÀ ¤lÄÖ¸ÀÄ®Ä §ÄqÀĪÉgï.

QzÉnÖwÛ£À ¥ÉvÉÆÛ PÀAf®Ä ¨ÉƦð£À¬ÄPÀļÀÄ, vÀ£É EwÛ£ÀªÀÅ, PÀ¨É¯É, ªÀÄAUÀ¼É, ªÀÄ®èPÉAzÉ®ÝðªÀÅ, PÉÆqÀ¥Á£À ¥ÉÃzÀðªÀÅ, Q¤ßPÉÆA§ÄzÀªÀÅ, E¤à £Á£Á «zsÀzÀ ¥ÀÅzÀg qÉà C¬ÄPÀļɣÀ vÁAPÉÆAzÀÄ PÁ¯É,¨ÉƼÉî,PɪÉÄäöÊgÉ E¤à JgÀÄPÀļÀÄ ¨ÉÆÃj®Ä, zÀ¥Àà ¥ÉÃzÀð JªÉÄð®Ä PÀÆqÁ QzÉmï EvïÛzï, QzÉPï PÁqÀÝ ¥ÀfÓ vÀ¥ÀÅöàzÀ ¥ÀÅzÉ PÀ£Àvïzï ¥ÁqïÝ UÉƧâgÀ zÉvÛ z , UÉƧâgÀ UÀÄjnÖwÛ£À UÉƧâgÀ, gÁ² ¥ÁrÝ£À ¨ÉÆ£Éß  PÀAqÉÆUÀÄ ¥ÁqÝ  ªÀÄjAiÀÄ®zÀ UÁ½ §¸ÀðzÀ PÁ¯ÉÆqÀÄ, ©Ã¸ÀÄUÁ½U , zÀ¥ÀÅ𠧸ÉÆðU , ¥ÉÇÃrAiÀÄAzÉ, vÀgÉPÉÆAf PÉÆgÀA§Ä EfAqÀ ªÀÄÄlÖ¯É ¥ÁqÉÆAzÀÄ PÉÃzÀ PÀAqÉÆqÀÄ d¥ÀÅöà£À zÉÊAiÀÄð±Á°®Ä. MqÀPÁÝAw£À §¸ÉÆð §gÉÆA¢¥ÀÅöà£ÀUÀ, £ÁAiÉÄgï, ªÀÄÄlÄÖ¥À®¬Ä¯É£ UÉÆÃuÉ JgÀÄPÀļÉU  PÀmïz , PÀAqÀ zÀ¥ÀÅöà£ÀPÀļÀÄ.  CAZÀ£É ¥ÉÇtÄÚ®Ä, §¦ð §¸ÉÆð£ÀÄ ¯ÉPÀÌ ¢ÃªÀAzÉ, £ÉÃf ¥Àv Ýð , £ÉÃf £Érà£À PÁ¯ÉÆqÀÄ, MlÄÖUÀÆqïÝ ¥ÁqÀÝ£À ¥ÀuÉÆAzÉ ¨É¤à£ÀPÀļÀÄ ªÉÆPÀļÀÄ. ¥ÉÃgï,C¼É, PÉÆd¥ÀÅ, ¨ÉAeÉÆt, ¨ÉƼÀģɬÄ, £É¬Ä, EvÁå¢ E®èqï EwÛ£ÀPÀļÀÄ.

EeÁÓAw£ÀPÀļÀÄ ªÀÄjAiÀÄ®zÀ ¸ÀªÀÄAiÀÄ PÀj£À ¨ÉÆPÀ, UÉ®ªÀÅ-M®ªÀÅzÀ ¥À§ð, CAPÀ-DAiÀÄ£ÀzÀ ¢£ÉÆlÄ, £ÉªÀÄä¢ vÀƬģÀPÀļÀÄ. PÀf¥ÀÅqï vÀgÀPÁj, GzÀÄð, PÀÄqÀÄ, ¥ÀzÉAV, gÁV, ªÀÄÄtÂÑ, JuÉä,QgÉAUï §Ä¯É¥ÁªÀÅ£À PÀ¸À§Ä¯É£ï F EqÉmï £ÀqÀ¥ÁªÀÅ£ÀPÀļÀÄ. Jt¯ï(PÁwð),¸ÀÄVÎ,PÉƼÀPÉ E¤à  ªÀÄÆf §Ä¯ÉPÀļɣÀ £ÀqÀÄlÄ ¥Àlè PÀAqÉÆ,PÀĪÉÄÃj PÀAqÀ¯É£ï ¸ÁUÀĪÀ½ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀªÀÅ, ±ÀÄAp, PÀgÀÄA§Ä,EvÁå¢ §Ä¯É¥ÁªÀÅ£À PÀ¸ÀÄ§Ä vÉj¢wÛ£ÀPÀļÀÄ. ªÀÄÆf §Ä¼ÉPÀļÉUï C¥ÀUÀ¥ÀUÀ PÀAqÀÝ¥ÀÅöà£À,PÀAqÀ ªÀÄÄlÄÖ£À, §jPÀqÀÄ¥ÀÅöà£À £ÉÃf¥ÁqÀÄ£À,£ÉÃf£Àrà£À, ¤ÃªÀÄðUÀ¥ÀÅöà£À, ¤ÃPÀðlÄÖ£À EvÁå¢ PÉ®¸ÉÆUÀÄ UÀnÖUÉgï EAzïzï ¨ÉÃvÉ ¥ÀuÉÆqÁ? vÁgÉ, ¨ÁgÉ PÀAUï, PÀÄPÀÄÌ, ¥É®PÁ¬Ä, ¤ÃgÉÆýUÉ, ¥ÀÅuÉÌzÀªÀÄgÀ, vÉÆÃm ªÀiÁ¼ÀÛzï ¨ÉÆAqÀ, vÁgÁ¬Ä,¨ÁgÉzÀ ¥ÀgÀAzï,UÀÄeÉÓ ¥É®PÁ¬Ä KgÁ¼À w£ÉÆAzÀÄwÛ£ÀPÀļÀÄ.

 §aÑgÉ,§eÉÓ¬Ä,¸ÀÄtÚ,¨ÉgÀ¸Ázï, ¨Á¬Ä ¤®ÄPÉ CVÎAiÉÆAzÀÄ EwÛ£ÀPÀļÀÄ. ªÀÄĺÀÆvÀð vÀƪÀgÉ,ªÁUÁÝ£À PÉÆgÉgÉUï, zÉêÉgÉUï ¸ÀªÀÄ¥ÀðuÉ ªÀiÁ¼ÀàgÉ §aÑgÉ£ï AiÉÆÃUÀåªÁ¢wÛ£À, ¸ÀªÀð eÁw¯ÉUï MA§Ä£À ªÀ¸ÀÄÛ vÁA§Æ® EAzïzï vÉj¢wÛ£ÀPÀļÀÄ.

PÀqÀ®Ý PÉ®¸ÉÆqÀÄ vÉ¥Àà, NqÁ, ¥ÁAr, ¥ÀqÀªÀÅ, ªÀÄZÀÄѪÁ, ªÀÄAf, £ÀUÀ, £ÁªÉ, PÀ¥Àà¯ï,ºÀqÀÄUÀÄ PÀmïÖzï d¼Àî, ¥À¯ÁªÀÅ,zÀAqÀ, ZÀÄPÁÌtÂzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀ UÉÆwÛvïÛzï, JvÀð, d¥Éà¯ï, wAUÉƼÀÄ ªÀÄÆqÀ¤Ãgï, wAUÀ¼ÉÆ PÀAwßÃgï, C½ªÉ, §AzÀgÀÄ, ¨ÉAUÀgÉ, CªÀiÁ¸É, ¥ÀÅtÚªÉÄ, C¬ÄPÀļɣÀ ¥ÀÇªÉ EvÁå¢ UÉÆwÛwÛ£ÀPÀļÀÄ. JuÉäqï, vÁgÁ¬Äqï JuÉÚzÉ¥ÀÅöà£À, ¨ÁzÀð §f¯ï,PÀÄ®Äð, ¥ÉÇzÀÝ®Ä,EvÁ墯ÉUï ªÀiÁ¼ÀÄà£À, £ÀÆ®ÄqïÝ PÀÄAlģɬĦ£À, ªÀÄuïÚqïÝ PÀgÉÆ,©¸À¯É,PÀÄzÉà ªÀiÁ¼ÀÄà£À, §ÆzÀð £Áqïð,¥ÁAqÉƯïÝ £ÀjPÉqï, ¨ÉvÀÛzÀ vÀ®PÉqïÝ PÀĪÉð ¥ÀÅqÁ¬Ä, PÉÊ¥ÀÅqÁ¬Ä, PÁAmÉ ªÀiÁ¼ÀÄà£À,ªÉÆÃ¥ÀÅzÀ ªÀÄgÉÆqïÝ ªÀÄÄPÀ̯É,¥ÉgÀzÁ£É,ªÀÄÄlÄÖUÀwÛ,ªÀÄuÉ, E¯ÁèUï ¨ÉÆÃqÁ¬Ä£À PÀAr,¨ÁQ¯ï, zÁgÀAzÀ, ¥ÀPÁ̸ï, jÃ¥ÀÅ, dAw, ¤ÃªÉÆðUÀ¥ÀÅöà£À ªÀÄgÁ¬Ä, Cj ®¥ÀÅöà£À PÀ¼À¸É,§¼Àî EvÁå¢¯É£ï ªÀiÁ¼ÀÄà£À ªÀÄgÀUÉ®¸À¯Á UÉÆwÛwÛ£ÀPÀļÀÄ. £Á£Á zÉêÉgÉ£ï, ¨sÀÆvÀ, zÉʪÉǯɣï, £ÁUÉ,¥ÉvÉÆÛ EvÁå¢¯É£ï ¥ÀÇeÉ ªÀiÁ¼ÀÄà£À vÀA©®, £ÉêÀÄ, PÉÆî,qÀPÉÌzÀ§°, £ÁUÀªÀÄAqÀ®, CAPÀ, DAiÀÄ£À, vÉÃgï EvÁå¢¯É£ï £ÀqÀ¥ÁªÉÇAzÀÄ EwÛ£ÀPÀļÀÄ.

¥ÀlÖ¥ÀgÀPÉ, ¥ÀÅzÉ, ªÀAwUÉ PÉƦð£À, ¤ÃwzÀ PÀæªÀÄ EwÛ£ÀPÀļÀÄ. PÀA§¼À, PÉÆÃjzÀAPÀ, vÉ¥ÀàAUÁ¬Ä, vÁ¼ÀªÀÄzÀݼÉ, E¤à ZÀlĪÀnPÉ EvïÛzï, zÀ±ÁªÀvÁgÀzÀ Dl, £ÁlPÀ vÀƦ£ÀPÀļÀÄ. NªÀÄ, ªÀÄAvÀæ, vÀAvÀæ ªÀÄÄSÁAvÀgÀ qsÀtqsÀt eÁUÀAmÉ ¨Á¸ÉÆðAzÀÄ, UÀªÀÄUÀªÀÄ PÀªÉÄä£ÀzÀ ªÀÄ°èUÉ ¥ÀǪÀÅ ¹AUÀj¸Ázï zÉêÉgɪÀÄÆwðUï ªÀÄAUÀ¼ÁgÀw ªÀiÁ¼ÉÆÛAzÀÄ,PÀÆrÝ£À d£ÀªÀiÁ¤Uï UÀAzsÀ ¦¸ÁðzÀ PÉÆzÀÄð, §f¯ï-¥ÉÇzÉÆÝ®Ý ¥ÀAZÀPÀeÁÓAiÀÄ ¥ÀlÖzÀ PÀqÀ¥ÀÅ£ÀAa£À UÁæªÀÄzÉêÀvÉ£ï ±ÀÈzÉÝqï £ÀA§Ä£ÀPÀļÀÄ. ¥ÀAZÁAUÀ vÀAiÀiÁgï ªÀiÁ¼ÀÄà£À, AiÀÄÄUÁ¢ ¥À¯ÉÆ£ÀÄ vÉj¥ÁªÀÅ£À gÀÆrü¯Á EvÀÛAqï.

 NzÀħgÀªÀÅ PÀ«ÄäzÀPÀļÀÄ vÀļÀĪÀ ¥ÁvÉgÉÆ ¨ÁAiÀÄÝgÉAiÀiÁzï ªÀiÁvÁ ¥ÀlÖ¥ÀgÉPÉUï d£ÀªÀiÁ¤ G¥ÀAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ÉÛgï. £ÀÄrPÀmïÖ vÀļÀÄmï¯Á, PÀ£ÀßqÉÆqÀįÁ EvÀÛAqï. PÀ£ÀßqÀzÀ £ÀÄr¥ÁvÉgÉÆ£ÀÄ ªÀÄÄPÁÌ°, ªÀÄÄPÉÛøÀgÀ, ªÀÄÄRå¥ÀÇeÉzÁgï E¤à£ÀPÀļÀÄ vÀļÀÄmï ¦£ÁàªÀÅ£À¯Á gÀÆrü EvÀÛAqï.

 ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀåªÀºÁgÉÆqÀÄ, ¨ÉÃ˚gÉÆqÀÄ ¦gÀ EwÛ£ÀPÀļÀÄ CvïÛ. ¥ÀgÀzÉñÀzÀ ¨ÉÃDgÀ £ÀqÀwÛ¤ F £ÁqÀÝ §AzÀgÀįÉqï. PÉ®ªÉgÉUï ªÀÄÆf £Á¯ï ¥ÁvÉgÉÆ UÉÆwÛwÛAqï. ¨ÉÆPÀ PÉ®ªÉgÉUï vÀļÀĪÉà UÉÆvÀÄÛzÀ MAeÉ MAf ¨sÁµÉ, D¢wÛAqÀ, CgÀ¸ÁÛ£À ªÀiÁqÉÆAzÀÄ EvÉÛgïqÀ  gÀqÁ¬Ä, M¥ÀàAzÀ, ±ÀvÉÆð EvÁå¢ ªÀåªÀºÁgÉÆqÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀ£Éà ¢Ad EwÛAqï. gÁeÉÆåUÀÄ ¸ÀA§AzsÀ«wÛ£À, ±Á¸À£ÉÆ®Ä,vÉÊw£À «ÃgÀgÉUï PÀªÀÄä PÉw¢£À, MPÀÌuÉ §gÉ¥Á¬Ä£ÀªÀÅ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉqï. CAZÀ£É zÉêÀ, zÉêÀ¸ÁÛ£ÉÆUÀÄ, GA¨Éƽ zÀvïÛ §ÄrÛ£À, vÉjUÉ ¸ÀÄAPÀ PÀ«Ää ªÀiÁ¼ïÛ ¢£À «µÀAiÀÄ ±Á¸À£ÉÆ®Ä vÉj¥ÁªÀŪÀÅ£ÀÄ PÀ£ÀßqÀ ¨sÁµÉqï. d£ÀªÀiÁ¤ vÀļÀĪÉgï, ±ÀÄzÀÞ vË®ªÉgï, zÉò vÀļÀÄ ¥Ávɦð£ÀPÀļÀÄ-CgÀ¸ÁÛ£À ªÀiÁqÉÆAzÀÄ EwÛ£ÀPÀļÀÄ PÀ£ÀßqÀ gÁeÉgï, ZÀPÀæªÀwð®Ä. vÀļÀĪÉgï C£ÁåAiÀÄ, CzsÀªÀÄð ªÀiÁ½Û£À¬ÄPï DzsÁgÀ«fÓ. CPÀļÀÄ JqÉÝ ªÀiÁ½Û£À¬ÄPï ¯ÉÃR£À«fÓ, ¥ÀÅUÀjPÉ EfÓ, ¤AzÀ£É EfÓ E¤à£À¬Ämï vÀļÀÄ ¥ÁvÉgÉÆzÀ C¹ÛvÀé vÉjAiÀÄAzÉ MjAqÁ?

¥ÁvÉgÉÆ MAeÉà ¯ÉPÉÆÌ £ÀqÀvÉÆAzÀÄ, ¸ÁªÀiÁ£Àå ªÀåªÀºÁgÉÆqÀÄ ZÀ¯ÁªÀuÉ C¦£Ávï zÉò ±À§Þ¯É G¼Àî. F PÀÈwmï CªÉ£ï ¥ÀÇwð PÉÆjAiÀÄgÉUÁªÀAzï. ªÀÄÄ®à PÉÆwð£ÀªÀÅ ªÀiÁzÀjUÁzï ªÀiÁvÀæ. ¨sÁµÉ PÀ®Äà£ÀPÀļÀÄ, vÀļÀĨsÁµÉzÀ ¥ÉæëĮÄ, EAa£À ¸Á«gÀ ¸Á«gÀ zÉò ±À§Þ¯É£ï £ÁqïÝ vÀƪÉÇ°. d£ÀªÀiÁ¤£À PÉ®¸À PÀ¸ÀħÄUï ¸ÀA§AzsÀ«wÛ£À, UÁæªÀiÁAvÀgÀ ¨sÁµÉ ¥Ávɦð£ÀPÀļÀÄ GZÁÑgÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£À ±À§Þ¯Éqï, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ, PÀ£ÀßqÀ, »AzÀƸÁÛ¤, GzÀÄð ±À§Þ®Ä CvÁÛªÀAzÉ EwÛ£À ±À§Þ®Ä zÉò vÀļÀĪÀ ¨sÁµÉzÀ ¥ÁvÉgÉÆ EAzïzï vÉjzï C¬ÄPÀļɣÀ ¥ÀnÖ ªÀiÁ¼ÉÆàqÀÄ, «±ÉèõÀt ªÀiÁ¼ÉÆàqÀÄ.

¥ÁæPÀÈvÀ-¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀ®Ä, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ vÀzÀãªÀ gÀÆ¥À®Ä

6.40  ¥ÁæPÀÈvÀ-¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ C¥À¨sÀæA±À®Ä: ¸À«ÄÃ¥ÀªÀwðAiÀiÁ¢wÛ£À ¥ÁæPÀÈvÀ C¥À¨sÀæA±À ¨sÁµÉ®Ä vÀļÀĪÀzÀ «ÄvïÛ ¥Àæ¨sÁªÀ ©ÃeÁ¢£ÀªÀÅ Dzï, PÉ®ªÀÅ ¥ÀzÀ®Ä vÀzÀãªÀ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ vÀļÀĪÉÇUÀÄ gÀÆr ¥ÀzÀ¯ÁzÀļÀî. PÀ£ÀßqÀzÀ ªÁåPÀgÀtzÀ PÉògÁd£À C¥À¨sÀæA±À ¥ÀæPÀgÀt, C¥À¨sÀæA±À ªÁåPÀgÀtzÀAZÀ£É GAqÀÄ. PÁgÀt ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ vÀzÀãªÀ gÀÆ¥ÉÇ®Ä gÀÆrüzÀ ¨sÁµÉqï ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ ¸ËPÀAiÀÄð ¸ÁzsÀ£É, ªÉÃUÀ¸ÁzsÀ£ÉzÀ jÃwqï MA§Äzï ¨ÉÊ¢£ÀªÀÅ. D ¥ÁvÉgÉÆ£ÀÄ PÉÃtÂÝ£À vÀļÀĪÀ-PÀ£ÀßqÀ d£ÀªÀiÁ¤ D gÀÆrüzÀ ¸ÀÄ®¨sÀ GZÁÑgÀzÀ ¥ÀzÀ¯É£ï CAZÀ£Éà gÀÆrüUï PÀtvÉÛgï E¤à£ÀªÀÅ ¸ÀªÀÄAd¸À. GzÁ: ±À²>¸À¹, ±ÀAPÉ>¸ÀAPÉÊ,±ÁAw>¸ÁAw EvÁ墯Éqï ±ÀPÁgÀªÀÅ ¥ÁæPÀÈvÀzÀAa£À ¥ÁæPÀÝ ¨sÁµÉ¯Éqï, gÀÆrüzÀ ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ E¥ÀÅöà£À ¸ÁzsÀåvÉ PÀ«Ää. PÀ®±ÀA>PÀ¼À¸À, CAPÀıÀ>CAPÀĸÀ, ±Á¯É>¸Á¯É, ±ÀPÀÄ£À>¸ÀPÀÄ£À, ±Á¥À>¸Á¥À, ±ÀA§¼À>¸ÀA§¼À, DPÁ±À>DPÁ¸À, ¸ÀA±ÀAiÀÄ>¸ÀA¸ÀAiÀÄ, ±ÁjÃgÀ> ¸ÁjÃgÀ, zÀ±É>¢¸É, gÁ²>gÁ¹, ±ÀÄ¢Þ>¸ÀÄ¢Ý, ±ÀÄAp>¸ÀÄAn, ²ÃvÀ>¹ÃvÀ, EvÁå¢ ±À>¸À ªÀiÁ¥ÁðqÀÝ ±À§Ý®Ä vÀļÀĪÉÇqÀÄ gÀÆrüqÉ G¼Àî. ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ ¥ÀvÀÛzï ¥ÉÇÃAiÀiÁ,¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ eÁÕ£ÀzÁAvÉ£É. CAZÁzï, F ±À§Ý®Ä ¥ÁæPÀÝ ¨sÁµÉqï EwÛ£ÀªÀÅ gÀÆrüzÀ ¥ÁvÉgÉÆ ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ zɸÉmï C¬ÄPÀļÀÄ ¸ÀĪÀiÁgÁzï ¥ÁæP q ¢AZÉà vÀļÀĪÉÇqÀÄ ¸Éâð£ÀªÀÅ. ¨sÁµÉ>¨Á¸É, ªÉõÀ>ªÉøÀ, K¸À (GzÁ: DAiÉÄ ¸ÀªÀiÁ ¨Á¸É ¥ÁrAiÉÄ ; DAiÉÄ ªÉøÀ/K¸À PÀlÄÖªÉ- EvÁå¢ ªÁrPÉzÀ vÀļÀÄ ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ ªÀiÁdAzÉ G¼Àî). UÀgÀUÀ¸À E¤à ¥ÁvÉgÉÆzÀ ±À§Þ £ÀAPï UÉÆvÀÄÛAqÉ «£Á,  CªÀÅ PÀæPÀZÀ E¤à ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§ÞzÀ vÀzÀãªÀ EAzï vÉjAiÀÄAzï. F UÀgÀUÀ¸À PÀ£ÀßqÀzÀ ±À§ÞªÁzÀÄ¥ÀÅöà£À ¤dªÁAqÀ¯Á, C¬ÄmÁè ªÀåvÁå¸ÀªÁzï vÀļÀÄmï UÀUÀð¸À DAqï. F ¥ÀzÀ ªÀÄÆ®zÀ PÀæPÀZÉÆUÀÄ zÀÆgÀ¸Àjzï ¥ÉÇìģÀªÀÅ, ªÁåPÀgÀtPÁgÉ ¥ÀtÂÛ£ÀªÀÅ CvïÛ. ¥ÁvÉgÉÆzÀ C£ÀÄPÀgÀt ¤Ãw£É EAzÉPï PÁgÀt. ²æÃ>¹j, ªÀµÀð>§¸Àð,±À§Þ>¸À§ÄzÀ (GzÁ: CAiÉÄ C¬ÄvÀ ¸À§ÄzÀ zÉwÛeÉ), zÀ±Àð£À>zÀ¸Àð£À Dw£ÀªÀÅ EAzÉ jÃwqï, ¥ÁvÉgÉÆqÉ ªÀÄÆqïÝ ¨ÉÊ¢£ÀªÀÅ EfAqÀ C£ÀÄPÀgÀuÉ ªÀiÁ½Û£ÀªÀÅ.

6.41  £À£À ¥ÁæAiÀÄ>¦gÀAiÀÄ, ¥Áæt>¦gÀt, vÁæt>wgÀt, CAZÀ£Éà ªÀwð¹zï ¨ÉÊ¢£ÀªÀÅ. ªÀÄ°èUÉ < ªÀÄ°èPÀzÀ vÀzÀãªÀ EAzï zï vÉÆÃfAqÀ¯Á, ªÀÄ°èUÉ ±À§Þ zÁæ«qÉÆqïÝ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÉÆUÀÄ ¥ÉÇÃw£ÀªÀÅ. CAZÀ£É vÀ«Ä¼ÀÝ wà (=¨É¼ÀUÀĤ, ¥ÉÇvÀÄÛ¤) zsÁvÀÄqïÝ, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÉÆqÀÄ ¢Ã¥À D¬Ä£ÀªÀÅ. CªÉ ¯ÉPÉÆÌ PÀ£ÀßqÀzÀ ¢Ã«UÉ, ¢ÃªÀnUÉ ¢Ã¥ÀzÀ vÀzÀãªÀ EAzïzï PÉ®ªÉgï ¥ÀuÉÛgï, DAqÀ CªÀÅ  wà ªÀÄƯÉÆqïÝ §vÀÄÛ¥ÉàgÉAiÀiÁªÀÅ. CAZÁzï, F vÀzÀãªÀ ¸ÀAUÀæºÀ¯É£ï zÁæ«qÉÆqïÝ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÉÆUÀÄ ¥ÉÇÃw£À ±À§Þ ªÀÅöåvÀàwÛ¯ÉUï ºÉÆðPÉ ªÀiÁ¼ïÛzï vÀƪÉÇqÀÄ. ¸ÀÆa >¸ÀÆf, PÉÆÃqÉ >PÉÆÃr, PÉÆÃmÉ>UÉÆÃqÉ, eÁw>eÁ¢, ªÀ¸Àw>§¹Û, §¸À¢, Dw£ÀªÀÅ vÀļÀÄlļÀî. ªÀÄAvï(C¼É vÀÄ°¥ÀÅ£À ªÀÄgÀvÀ PÉÆîÄ) ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀÄAxÀ(£À) E¤à£ÉqïÝ ¨ÉÊ¢£À ¸ÀA±ÀAiÀÄzÀªÉÃ. ªÀÄAvï ¥ÀzÀ gÀÆrzÀ vÀļÀĪÀ-PÀ£ÀßqÀ-¥ÁæPÀÈvÉÆqÀÄ ¸Àj¸ÀªÀĪÁzÀ MªÉÇé MAf PÁ¯ÉÆqÀÄ EvïÛ zï, CzÀUÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¹éÃPÁgÀ ªÀiÁ½Û£À ¥ÀzÀªÁzÀÄ¥ÀÅöà. WÀAmÉ ¥ÀzÀvÀ ªÀĺÁ¥Áæt C®à¥ÁætzÀ  UÀAmÉ C¦£ÀªÀÅ, ¤WÀAlÄ > ¤UÀAmÁ¦£ÀªÀÅ £ÉÃgÀªÁzï ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀA¥ÀPÀðzÀ zɸÉmï ¸Áé¨sÁ«PÀ. CAZÀ£É ªÀĺÁ¥ÁætzÀ bÁAiÉÄzÁAw£À zÁæ«qÀzÀ «ÄvïÛ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ±À§Þ®Ä gÀÆrüUï ¨ÉÊ¢£ÀªÀÅ, GzÁ: zsÀÆ¥À> zÀÆ¥À, ¤¢ü>¤¢, ¤zsÁ£À>¤zÁ£À, ¸ÁzsÀ£É>¸ÁzÀ£É, zsÁgÉ>zÁgÉ EvÁå¢. PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ PÉògÁeÉ bÀwæPÁ>¸ÀwÛUÉ vÀzÀãªÀ vÉÆÃeÁzÉ. DAqÀ vÀļÀÄlÄ ¸ÀÆwæPÉzÀ vÀzÀãªÀªÁzï ¸ÀÄwÛUÉ gÀÆrqï EwÛ£ÀªÀÅ. PÀÄqÁj>PÀÄoÁgÀ [¸ÀA.] D¬Ä£À ªÀÅöåvÀàwÛ vÉÆÃeÁzÀ. CªÀ¸ÉÜ>CªÀvÉ C¥ÀÅAqÀÄ. ¸ÀA¸ÉÜ> ¸ÀAvÉ vÀzÀãªÀ D¦£ÀªÀÅ  ¸ÀªÀĪÁAqÀ¯Á CxÀð ¸ÀªÀÄAd¸À«fÓ. ¸ÁÜ¥À£É PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ vÁªÀuÉ DAqÀ, vÀļÀÄlÄ vÁ¥À£É Dzï gÀÆrqÀÄAqÀÄ. CAZÀ£É ¸ÁÜ£À > vÁt[PÀ£ÀßqÀ], ¸ÁÜ£À>¸Á£À[vÀļÀÄ] CzÀÄAqÀÄ. PÀÆ¥À¸ÀÛA¨sÀ > PÀƪÉPÀA§ [PÀ£ÀßqÀ] >PÀƪɪÀÄgÀ, PÀƪÉPÀªÀÄä [vÀļÀÄ] EAzï ªÀÄÆ® CxÀð ªÀåvÀåAiÀĪÁªÀAzÉ DvÀAqÀÄ.

6.42  «Ã¢ü> ©Ã¢, ªÉÃUÀ>¨ÉÃUÀ, «ÃgÀ>©ÃgÉ, AiÀÄÄUÀ>£ÀÄUÀ, AiÀĪÀé£À>dªÀé£À, AiÀÄAvÀæ> AiÀÄAwgÀ, AiÀiÁvÉæ > AiÀiÁwgÉ, eÁwgÉ, eÁvÉæ, zsÁå£À >eÁ£À, ±ÁæªÀt>¸ÉÆÃt, CPÀëgÀ>CZÀÑgÀ, ZÀªÀÄðPÁgÀ>¸ÀªÀÄUÁgÀ, AiÀÄÄQÛ>AiÀÄÄPÀÄw, PÀ¸ÀÆÛj>PÀvÀÄÛj, PÀĸÀÄÛA§gÀ>PÉÆvÀÛA§j, PÉÆvÀÛªÀÄj, §æºÀä>¨ÉªÉÄð(gï). PÉògÁd£À ¥ÀæPÁgÀ PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ §æºÀä>§ªÀÄðA. ±ÀÈAUÁgÀ>¹AUÁgÀ D¦£ÀªÀÅ ¸ÀgÀ¼ÀvÉzÀ ¤AiÀĪÉÆqÀÄ. ªÀåªÀºÁgÀ PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ ¨ÉúÁgÀ DAqÁ, vÀļÀÄlÄ ºÀ>C ¤AiÀĪÀÄzÀ ¯ÉPÉÆÌ ¨ÉÃDgÀ, ¨ÁågÀ DAqï. ¨ÁågÀ ªÀÄ®Äà£ÁAiÉÄ ¨Áåj. F ºÀPÁgÀ>CPÁgÀ ¥ÀvÀÄÛ£À PÀæªÀÄ PÀ£ÀßqÉÆqÀįÁ EwÛ£ÀªÉ. GzÁ: ºÀA¸É>CAZÉ, »AUÀÄ>EAUÀÄ, EvÁå¢. «ÄãÀA>«ÄãÀ, ¤ÃgÀA>¤Ãgï, ªÀÄÄPÀÄ®A>ªÀÄÄUÀļÀÄ EvÁå¢ ªÀÅöåvÀàwÛ ±Á¸ÀÛçzÀ ¥ÀæPÁgÀ zÁæ«qÀ zsÁvÀįÉqïÝ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÉÆUÀÄ ¥ÉÇÃw£ÀªÀÅ EAzïzï ¦£ÁàzÀÄAqÀÄ.

6.43  ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¥ÀzÀ®Ä CªÉ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ vÀļÀĪÉÇqÀÄ gÀÆrUï ¨ÉÊzÁ. GzÁ: ¨sÀÆ«Ä,gÁwæ,¢£À, ªÀÄĤ, ±Á¸ÀÛç, ªÁPï, ªÀÄ£À¸ÁÛ¥À, ªÁYÆä®, ªÁUÁÝ£À, PÉÆÃmÁå¢üñÉ, UÁAiÀÄ£À, zÉêÉÃAzÀæ,¸ÀA¥ÀvïÛ,AiÀÄAvÀæ,«¥ÀvÀÄÛ,GzÉÆåÃUÀ, ¥ÀPÀë,wy, ¥ÀwªÀÈvÉ, ZÀªÀÄð, ¤vÀå, gÀvÀß, ¥ÀŸÀÛPÀ, ªÀÄÈUÀ, ²®à,¤AiÀĪÀÄ, vÁA§Æ®, ¥ÀæAiÀiÁt, ªÀiÁ£ÀĵÀ, AiÀiÁUÀ, AiÀÄdÕ,D±ÀÑAiÀÄð,CAUÀĵÀÖ EvÁå¢.

6.44 vÀļÀÄPÀÄ gÀÆrüUï ¸Éâð£À ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀªÀÄÆ®zÀ F ±À§Þ¯É£ïvÀƪÉÇ°: CUÀÎ, ¢ÃnUÉ,  §¸ÀªÉ, PÀvÉÛj, ¸ÀA¥ÉÇvÀÄÛ, DDgÀ, ªÀiÁ¸À(<ªÀiÁA¸À), dgÀ

6.45  ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§Þ¥ÀæAiÉÆÃUÀ vÀļÀĨsÁµÉUï CUÀvÀå. ªÀÄÈzÀĨsÁµÉzÀ ªÀÄÈzÀÄvÀé Mj¥ÁªÀgÉ, ¢Ad CxÀ𠦣ÁàªÀgÉ, ¸ÀgÀ¼À ±ÉÊ°zÀ ªÁPÀågÀZÀ£É ªÀiÁ¼ÀàgÉ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀÄÆ®zsÁvÀÄ®Ä, PÀÈzÁAvÀ, vÀ¢ÞvÁAvÀ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ PÉ®ªÁgï ¥ÀzÀ¯É£ï C£ÀħAzsÀ 4 qï PÉÆvÀÄðAqÀÄ. ªÀÄÆ®zsÁvÀÄ CxÀð£Éà ¸ÀªÀÄUÀæ C©ü¥ÁæAiÀÄ vÉj¥ÁªÀÅ£À ¸ÁzsÀ£É. CªÀiÁAiÀÄ ¥ÀzÀgÀÆ¥À®Ä ªÀÄÆ® CxÀð ¥ÀvÉÆÛAzÉà gÀÆrüqÀļÀî. F ¥ÀnÖ£ï vÀļÀÄ ¨sÁµÁ «zÁåyð®Ä ¸ÀÆPÀë÷äªÁzï vÉjzï ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ÉÆàqÀÄ.

zÁæ«qÀ ¥ÀzÀ®Ä

6.50  PÀ£ÀßqÀ-vÀ«Ä¼ÀÄ, vÀļÀĪÀzÀ «ÄvïÛ F gÀqïظÁ«gÀ ªÀ¸ÉÆÃðrÝAa, ¥ÀjuÁªÀÄ ©Ã¢ð£À ¨sÁµÉ®Ä. ªÀÄÄRåªÁzï C¥ÀUÀ£É vÀļÀĨsÁµÉzÀ ªÁåPÀgÀt ¤AiÀĪÀÄ zÁæ«qÀ gÀÆ¥ÉÇUÀÄ §vïÛzï, ¥ÁæPÀÝ C¥À¨sÀæA±À gÀÆ¥À vÀvïÛzï, ªÀÄÆ®zÁæ«qÀzÀ MAf ±ÁSÉAiÀiÁzï §wÛ£À F vÀļÀĪÀ ¨sÁµÉ, ¸ÀĪÀiÁgÁzï MAf ¸Á«gÀ ªÀµÀðzÀ ªÀÄÄlÖ, ºÀ¼ÉUÀ£ÀßqÀ, £ÀqÀÄUÀ£ÀßqÀ D¦£À ªÀÄÄlÖUï, ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ wÃgÁ PÉÊvÀ®Ý ¸ÀA¥ÀPÀð ¥ÀqÉwÛAqï. £ÀqÀÄUÀ£ÀßqÀ-¥ÀŸÀUÀ£ÀßqÀ D¦£À ¸ÀªÀÄAiÉÆqÀÄ F ¸ÀA¥ÀPÀð PÀrzï, vÀļÀĪÀ ¨sÁµÉ vÀ£Àß ªÀÄÆ® gÀÆ¥ÉÇqÉ, ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄmïÖqï MjAqï. DªÉqïÝ £ÀAvÀæ PÀ£ÀßqÀ gÁd, ªÀĺÁgÁeÉgï F vÀļÀĪÀzÀ «ÄvïÛ CgÀ¸ÁÛ£À ªÀiÁ¼ÉÆÛAzÀÄ §vÉÛqÀð¯Á, ¥ÀŸÀUÀ£ÀßqÀzÀ ¥Àæ¨sÁªÀ vÀļÀĪÀzÀ «ÄvïÛ D¬Ä¤ wÃgÁ PÀ«Ää; vÉÆÃdA¢£ÀªÀÅ. GzÁ: ªÀiÁ¼ÀÄà zsÁvÀÄ F gÀqïØ ¨sÁµÉ¯Éqï Qæ¸ÀÛ ±ÀPÀ 15C£É ±ÀvÀªÀiÁ£À ªÀÄÄlÖ JAZÀ£É MAeÉPÉÆAf ¥ÀgÀ¸ÀàgÀ ¸ÀA§AzsÀ«wÛ£À MAf ªÀÄÄRå ±À§Þ. PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ ¼ÀPÁgÀ qÀPÁgÀªÁzï ¥ÀŸÀUÀ£ÀßqÉÆqï ªÀiÁqÀÄ zsÁvÀÄgÀÆ¥À ¥ÀqÉvÀÛAqï. vÀzÀ£ÀAvÀgÀ, PÀ£ÀßqÀzÀ ¸ÀA¥ÀPÀð ¥ÀqÉwÛ£À PÉÆqÀUÀÄ ¨sÁµÉqï ªÀiÁqÀÄ zsÁvÀÄ gÀÆrüAiÀiÁAqï. vÀļÀĪÀzÀ ªÀiÁ¼ÀÄà (ªÀÄ®Äà) zsÁvÀÄ CAZÀ£É Mjzï, EvÉÛ vÀļÀÄmï ªÀiÁqÀÄ zsÁvÀÄ£ï D¼ï zsÁvÀÄzÀ CxÉÆðqÀÄ G¥ÀAiÉÆÃUÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£À GAqÀÄ. EAzï PÉÆqÀUÀÄ ¸ÀA¥ÀPÀðªÁ¬Ä£À £ÀAvÀæzÀ §zÀ¯ÁªÀuÉ EAzï vÉj¥ÀÅAqÀÄ. F jÃwqï «ZÁgÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀUÀ, PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀÄÆ®gÀÆ¥ÀzÀ ±À§Þ®Ä, vÀļÀĪÀzÀ ¸ÁªÀÄå ¥ÀqÉwÛ£À ¥ÀnÖ£ï C£ÀħAzsÀ 1mï PÉÆvÀÄðAqÀÄ.

6.51 EvÉÛ, £À£À PÉ®ªÀÅ vÀļÀÄ-PÀ£ÀßqÀ-zÁæ«qÀ gÀÆ¥ÀzÀ ¥ÀzÀ®Ä vÀļÀĪÉÇqÀÄ gÀÆrüqï EwÛ£À¬ÄPÀļɣï vÉjUÁ:

CAPÉ,CAV,CAd£À,CAlÄ,ZÀAzÀ,CA§j,CUÀvÉ,CUÀ¸É,CUÀÎ,CZÀÄÑ,CdÓ,CfÓ,ClÖ,ClÖt,CqÀZÀuÉ,CqÀ¥À,CqÀªÀÅ,CqÀªÀiÁ£À,DqÀ«,CqÀÄUÉ,CqÀØ,CrØ,CvÉÛ,CwÛUÉ,CzÀ®Ä§zÀ®Ä,UÉÆÃAzÀļÀÄ>UÉÆÃAzÀ¼À, J¤PÉ>C¤PÉ, C¤UÁ®(=K¥À®), C¤ßUÉ(=¨ÉÃvÉ KgÉÆMj), C¥ÀàAvÉ, C¥ÀàmÉ(=±ÀÄzÀÞ), C¥ÀÅöàUÉ, CªÀÄPÉð(=¸ÀAzÀÄ), Cwð(=¦æÃw,¸ÀÄR), C®¸ÀÄ,CªÀvÉ(=CªÀ¸ÉÜ), D¸À£À, DvÀÄgÀ, DªÀÄzÀÄ, D¬ÄvÀ(=¥ÉÇ®Äð), DAiÀiÁvÀ(=DªÀÄzÀÄ), D¥ÀÅð(=QgÀÄZÀÄ), D¯É, CgÀ¸É, C¸ÀgÀÄ(=¨Áeɯï),EnÖUÉ,EqÉ, EAiÀiÁAqÀÄ, EAiÉÆÃqÀÄ, EgÁzÉ, E¯ïð, Fqï, FgÀ(¥Éãï),

GAqÉ, GPÀÄð, GUÀÄgÀÄ,GZÀÄð,GzÀÄð,GdÄÓ, GzïÝ, G¥ÀàgÀ, G¥ÀàjUÉ, J¥ÀàgÀ, G¬Ä®Ä, Gj¥ÀÅ, GgÀļÀÄ, GPÀļï, GUÀÄð, G¸ÀĽ, G¹gÀÄ, (G¸ÀÄ®Ä), HzÀÄ, HgÉ, HgÀÄ(£Éqï),JPÀgÉ, JPÀ̼É(CPÀ̼É), JqÀªÀlÄÖ, ªÀÄÄlÄÖUÀr, JzÀÄgÀÄ, JgÀPÀ,MAn, NPÉÆt,MPÀÄÌ, MUÀgÀÄ, MUÀÎlÄÖ, MUÀÎgÀuÉ, MUÀÄÎ (MA§Ä), MmÁÖgÉ,MlÄÖUï, MmÉÖ, MqÀPÀÄ, MqÀÄØ, MvÉÛ,MzÀUÀÄ, MªÀÄÄä>MA§Ä, MªÉÄð, NPÀĽ, NtÂ,NªÀÄ, OAvÀÄ, 

PÀAUÁ®Ä, PÀAZÀÄ, PÀAqÁ§mÉÖ, PÀArvÀ, PÀAwæ, PÀAzÁAiÀÄ, PÀPÀ̸ÀÄ, PÀmÁÖ, PÀqÀUÀ, PÀqÀªÉÄ, PÀqÉè, PÀqÁØAiÀÄ, PÀt,PÀuÉÆÚÃf, PÀ£ÀßqÀPÀ, PÀ§ð

PÀ¨Ámï, PÀZÉ>PÀ¨É,PÀd¥ÀÅ>PÀ²¥ÀÅ, PÀ¸À, PÀ¸ÀgÀÄ, PÀ¸À§Ä, PÀ¼ÀªÀÅ, PÀvÉÛ

PÁwð, PÀ¸ÀÄ, PÀAr,QAr, Q£Àß>QtÚ, QÃl¯É, Q¼ï, VøÀÄ, QøÀÄ , PÀÄAzɯï, UÀÄeÉÓ

UÀAf,UÀAmɯï,UÀAlÄ,UÀAqÁUÀÄAr,UÀUÀÎgÀ,UÀeÁ®Ä,UÀqÀAUÀÄ, UÀqÀzÀÄÝ, UÀqÀ¥ÁgÉ, UÀr©r, UÀqÀ¸ÀÄ UÁwð, UÀvÀÄÛ,UÀ¢ÝUÉ, UÀgÀĪÀ,UÀ£Áð®Ä, UÀ°ÃdÄ, UÀ½UÉ,UÁA¥À,UÁr(§Ar),UÁªÀÅzÀ,UÁ½, VqÀ, VgÁQ,VÃZÀÄ, VÃgÀÄ, UÀÄAr, UÀÄAqÀÄ, UÀÄ¢, UÀÄqÀÄØ, UÀÄwÛUÉ,UÀÄzÁªÀÄÄ, UÀÄzÀÄÝ,UÀÄgÀÄvÀÄ, UÀÄPÁðgÀ, UÀįÁªÀÄ, UÀįÁ©, UÀļÉî, UÀÆAqÁ, UÀÄqÁgÀ, UÉeÉÓ,UÉÃtÂ, UÉÆÃgÀÄ, UËdÄ,

ZÀPÀÌAzÀ,ZÀPÁgÀ, ZÀlÖ, ZÀr, ZÀ¥ÀàgÀ,ZÀ¥Àà¼É,ZÀgÀAr,ZÀ¢ð, aAvÉ, a®ègÉ,aÃmï,ZÀÄgÀÄPÀÄ,ZÀÆ¥ÀÅ, ZÀÆgÀÄ,ZÉAqÀÄ, ZÉAqÉ,ZÉA§Ä, ZÉÆmÉÖ, ZËPÀ, ZËQ, ZËw,ZËl, dAUÁ¯ï, dAqÉ, dAw,dA§, dUÀ°, d§Äâ, dlPÁ, dmÉÖ,dr¥ÀÅ, dvÉ, d£À, d¤ªÁgÀ,d®èqÉ, d°è,dªÀŽ, lPÉÌ,mÁPÀÄ-pÃPÀÄ,mÁªÀÅ-PÁtÂ,n¥ÀàtÂ, mÉƦà, qÀAUÀÄgÀ, qÀUÉ>zÀUÉ, qÀ§â, zÀªÀÅqÉ, qÁ§Ä, qÁªÀÄgï, rAUÀÄ,rQÌ, qÉÆÃAV, zÉÆUÀÄÎ,

vÀAqÀ, vÀAqÀ¸ÀÄ, vÀAw, vÀA¥ÀÅ, vÀA§mÉ, vÀA©UÉ, vÁA§Æ®, vÀPÀÌr, vÀPÀ̽, vÀPÀÄ̪ÉÄ(AiÉÆÃUÀå), vÀUÀqÀÄ, vÀUÀÄuÉ, vÀUÀļÉ, vÀUÀÄÎ, vÀlPÀÄ, vÀlÖ, vÀmÉÖ,vÀqÉ¥ÀÅ, vÀqÀªÉÄ,vÀuÁν, vÀtÂÚÃgï, vÀwÛ, vÉwÛ,(PÉwÛ), vÀzÉ¥ÀÅ, vÀzÉ,vÀgÀPÁj, vÀgÀUÀw,vÀ¯ÉªÀiÁgÀÄ,vÀ¯ÉºÀgÀmÉ, vÀ¼ÀPÀÄ,vÁUÀÄ, vÁAmï, vÁªÀÄw, vÁ¥ÀÅ, vÁPÀðtÂ, w¥ÀàgÀ¯ÁUÀ, w«ÄgÀ, wgÀÄUÀuÉ, wÃ, vÀÆ,wÃgÀÄ,vÀÆPÀ vÉUÀ¼ï>wUÀ¯É, vÉÃ¥É,vÉÃAPÀÄ, vÉÆAzÀgÉ, zÀAUÉ, zÀAlÄ, zÁAlÄ,zÁAiÀiÁ¢, zÁgÀAzÀ,zÁ¸À, zÁ¸Á¼À, ¢l, ¢£À¸ÀÄ, ¢§ât, ¢gÀ¸ÀÄ, ¢ªÁ½, zÀÄrvÀ, zsÀPÉÌ, zsÀtÂ, £ÀAl¹ÛPÉ, £ÀUÀ,£ÀUÀzÀÄ,£ÀUÁj, £Àl£É, £ÀqÀ¥ÀÅ, £À®Äßr, £À°¥ÀÅ, £À«gÀ, £À¸ÀÄPÀÄ, £À¸É,£ÁUÀªÀÄj, £ÁUÀ¸ÀA¦UÉ>£ÁUÀ¸ÀA¥Á¬Ä, £ÁaPÉ, £Ár, £ÁqÀÄ, £ÁvÀ, ¤ÃgÀĽî, £ÀÄUÀÄt>£ÀÄPÀÄð, £É®, ¤®, £É¯É, ¤¯É, £ÉøÀgÀÄ,

¥ÀAUÀqÀ, ¥ÀAZÁAiÀÄw, ¥ÀAdgï,¥ÀUÀqÉ, ¥ÀlÖqÀ,¥ÀmÁÖAUÀ, ¥ÀlÖt,  ¥ÀmÉÖ, ¥ÀmÉî, ¥ÀqÀ¸Á¯É, ¥ÀqÉ, ¥ÀtªÀÅ, ¥ÀvÁPÉ, ¥Àwð>¥ÀwÛ, ¥ÀvÉÛ, ¥ÀvÉæ,¥ÀzÀ, ¥ÀzÀgÀÄ, ¥ÀgÀAV, ¥ÀgÀPÉ, ¥ÀgÀzÉ,¥ÀgÀ¨sÁgÉ, ¥Àgɯï>¥ÀgÀ®Ä, ¥ÀgÁvï, ¥ÀgÁj, ¥ÀzÀÄð(Vr), ¥À®èQ,¥À®èAQ, ¥À¸À¼É>§¸À¼É, ¥À¼ÀzÉ, ¥ÁUÁgÀ, ¥Àa, ¥Álè, ¥Ár, ¥ÁzÀÄ, ¥ÁqÀÝ£À, ¥Áwæ, ¥ÁvÉæ, ¥ÁzÀ, ¥Á£Àj, ¥Á¢>vÁ¢, ¸Á¢, ¥Á¥Á¸ÀÄ, ¥Á¥É,¥ÁªÀw,¥ÁªÀ°, ¥Á¥ÀÅ,¥Á¥ÀUÉ>D¹UÉ, ¥ÁgÁªÀgÀ(¸ÀªÀÄÄzÀæ), ¥ÁgÀÄ¥ÀvÀå, ¥ÁgÀÄ >ºÁgÀÄ, ¥Á¼É(¯É) >ºÁ¼É, ¦AUÁtÂ,¦AZÀtÂ,¦PÁ¹, ¦ZÀÄÑ, ¦vÀÛ, ¦vÀÛ¼É, ¦wÛ¯ï, ¦Ã¥Á¬Ä, ¥ÀÅAZÀ>ºÀÄAZÀ>ºÀÄvÀÛ, ¥ÀÅAd>¥ÀÇAd, ¥ÀÅAqÀÄ, ¥ÀÅPÀÌ®Ä>¥ÀÅPÀ̯É, ¥ÀÅtÂÚ>¥ÀÅtÚªÉÄ, ¥ÀÅzÀÄ>¥ÉÇzÀÄ, ¥ÀÅzÉ,¥ÀÅgÁªÉ, ¥ÀÅ°>¦°, ¥ÀŽ, ¥ÀÇA¨É, ¥Éuï>¥ÉÇuï, ¥ÉÇtÄÚ, ¥ÉgÀ>¦gÀ, ¥É¸Àgï>¥ÀÅzÀgï, ¥ÉÃmÉ >¥ÉÃAmÉ, ¥ÉÃzÉ, ¥ÉÊgÀÄ, ¥ÉÇ£ï+vÉÃgï=¥ÉÇAzÉÃgï(§AUÁgÀzÀ gÀxÀ), ªÀÄÄA¨ÁgÉ, ¥ÉÇUÀgï> ¥ÀÅUÀgï, ¥ÉÇUÉ> ¥ÀÅUÉ, ¥ÉÇmÉÖ(ºÉÆmÉÖ), ¥ÉÇuÉ>¥ÀÅuÉ, ¥ÉǼÀÄÛ>¥ÉÇvÀÄð, ¥ÉÇzÀgï> ¥ÀÅzÀgï, ¥ÉÇ£Éß, ¥ÉÇ°UÉ, ¥ÉǸÀvï>¥ÀŸÀvï, ¥Ë½,

 §Al, §AqÀªÁ¼À, §AqÀ¸Á¯É (<§Al¸Á¯É), §AqÁAiÀÄ, §Ar, §AzÀ (=PÀqÉwÛ£À »lÄÖ), §AzÀgÀÄ, §fÓ, §lªÁqÉ, §aѯï, §qÁ¬Ä, §rÛ, §vÀÛ¯É, §wÛ,§zÀÄPÀÄ, §£À, §AiÀįï, §AiÉÄÌ,§½î, §j,¨Áj, ¨Á£À, ¨ÁqÀÄ,¨ÁuÁ°, §¬Ä, ©¢gÀÄ>¨ÉzÀÄgÀÄ, ©zÀÄð, §ÄUÀÄlÄ, ¨ÉAUÀgÉ,¨ÉAqÉ, ªÉPÀÄð>¨ÉPÀÄÌ>¨ÉgÀÄ, ¨ÉãÉ,¨ÉÃgÀÄ, ¨Éð,ªÀÄPÀj, ªÀÄAUÀªÀiÁAiÀÄ, ªÀÄAZÁªÀÅ,ªÀÄAf¯ï, ªÀÄAl¥À, ªÀÄAqÀ®, ªÀÄAqÉ, ªÀÄAzÀ, ªÀÄPÀÄÌ,ªÀÄUÀÎ, ªÀÄVÎ, ªÀÄd®Ä, ªÀÄrZÀÄ(¥ÀÅ), ªÀÄrÝ, ªÀÄtÂ, ªÀÄuÉUÁgÉ, ªÀÄzÀUÀ, ªÀÄzÀ£ÀPÉÊ (<ªÀÄzÀ¤PÉ), ªÀÄzÀĪÉ>ªÀÄzÉä, ªÀÄzÀĪÀÄUÀ>ªÀÄzÀäAiÉÄ, ªÀÄzÀĪÀÄUÀ¼ï > ªÀÄzÁä¼ï,  ªÀÄzÀݼÉ, ªÀÄzÀÄð, ªÀÄ£É, ªÀÄ£ÉvÀ£À, CgÀªÀÄ£É,ªÀħÄâ PÀvÀÛ¯É,ªÉÄÊzÀÄ£À>ªÉÄÊw£É,ªÀįÉ, ªÀÄ°èUÉ, ªÀĸÁ¯É, ªÀĽUÉ, ªÀiÁl, ªÀiÁqÀÄ>ªÀiÁ¼ÀÄà, (ªÀÄ®Äà), ªÀiÁ«Ä, ªÀiÁAiÀÄPÁgÉ, ªÀiÁ¬ÄPÀ,«ÄtÄPÀÄ, ªÀÄÄAUÉÊ, ªÀÄÄAV®, ªÀÄÄAa, ªÀÄÄPÉÌ, ªÀÄÄPÀ°, ªÀÄÄV®Ä>ªÀÄÄUÀ¯ï,ªÀÄÄZÀѽUÉ,ªÀÄÄZïÑ, ªÀiÄlÖ¯É,ªÀÄÄr(¥ÀÅ), ªÀÄÄvÀÄÛ, ªÀÄÄzÀÄÝ, ªÀÄÄ£ÀßqÉ, ªÀÄĬÄ, ªÀÄÄgÀÄAlÄ, ªÀÄÄgÀÄAPÀÄ >ªÀÄÄgÀÄPÀÄÌ, ªÉÄgÀªÀtÂUÉ, ªÉÆzÀ¯ï >ªÀÄÄzɯï, ªÉƯÉ>«ÄgÉ, ªÉÆÃgÉ>ªÉÆÃuÉ, ªÉÆãÉ, AiÀÄdªÀiÁ£À, gÀA¥ÀÅ, gÀA¨Á(¥Á)l, gÀt(©¹¯ï),zÉÆA§Ä, gÀÄa, gÉAPÉ>gÉPÉÌ,gÉʸÀÄ(=ªÉÄgÉAiÀÄÄ),gÀmÉÖ,®AUÀgÀÄ, ®AZÀ, ®qÁ¬Ä >gÀqÁ¬Ä, ¯ÁUÀÄ, ¯ÉøÀÄ, «qÀÄØgÀ>EqÀÄØgÀ,¸ÀA¦UÉ>¸ÀA¥Á¬Ä, ¸ÀzÀgÀ, ¸À°UÉ, ¸À¸ÁgÀ, ¸ÁUÀĪÀ½(¸ÁUÉÆý),¸Án,¸ÁuÉ, ¸Á¢,¸Á¬ÄgÀ,¸Á®.

6.52  vÀļÀÄ PÀ£ÀßqÀzÀ ¤PÀl ¸ÀA§AzsÉÆqÀÄ ªÀÄÆ®zÁæ«qÀzÀ gÀÆ¥ÉÇ£ÀÄ vÀļÀÄ ¨ÁAiÀiÁÝgÉAiÀiÁzï Mj¥Á¬Ä£À MAf «zsÀmï PÀ£ÀßqÀ ªÀÄÆ®zÁæ«qÀzÀ ¥ÁæPÀÝ ¸ÀA§AzsÀ vÀƪÀgÉUï ªÀiÁUÀðªÁzÀÄAqÀÄ. «ÄvïÛ PÉÆwð£À PÀ£ÀßqÀ ¥ÀzÀ¯Éqï, PÉ®ªÀÅ EvÉÛ ªÀiÁfzÀ ¥ÉÇÃvÀļÀî: gÀqÁ¬Ä, ¯ÁUÀÄ, «qÀÆØgÀ, ¸ÀzÀgÀ, ¸À¸ÁgÀ, ¸Án, EvÁå¢ vÀļÀÄmï ¸ÁªÀiÁ£Àå gÀÆrqÉ G¼Àî. PÀ£ÀßqÉÆqÀÄ EAzÉPÀļÉUï ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ±À§Þ®Ä ¸ÉÃzïð EAzÉPÀļɣÀ ªÀiÁeÁªÀgÉ PÁgÀtªÁAqï. PÉ®ªÀÅ ±À§Þ®Ä PÀ£ÀßqÉÆqÉ EvïÛzï vÀļÀĪÀ ¥ÀqÉwÛ£ÀªÀÅ, GzÁ: ¦AUÁtÂ, ¦AZÀtÂ, ¦PÁ¹,¦vÀÛ¼É,¦vÀÛ¯ï EvÁå¢. F gÀqïØ ¨sÁµÉ®Ä MAeÉà ¥ÀæªÁºÉÆqÀÄ DgÀA¨sÀªÁzï gÀqïØ PÀ§gÁzï ªÀÄÄAzÀĪÀj¸ïÝ §vÁÛ E¤à£ÀªÉ ¸ÀªÀÄAd¸À.

»AzÀƸÁÛ¤-GzÀÄð ±À§Þ®Ä

6.60  GzÀÄð ¥À²ðAiÀÄ£ï, CgÉ©Pï, CAZÀ£É GvÀÛgÀzÀ »AzÀƸÁÛ¤ ¨sÁµÉ®Ä vÀļÀĪÀ ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ ¸ÉÃzïð ¥ÁPÀ ±À§Þ®Ä gÀÆrqÉ G¼Àî. GzÁ:

CAdĪÀiÁ£ï, CAzÁeï, CPÀ¯ï, CvÀÛgï, C¦üêÀiï, CªÀÄ£Ávï, C«Äãï, Cfð,C®Pï,LªÉÃf, C¸À¯ï, D¸Á«Ä, DRgÀ, DUÀgÀ, DdªÀiÁ¬Ä±ï, C§PÁj,DªÀÄzï, E£ÁA, EgÁzÀ, E±ÁgÀ, E¹Ûç, GªÉÄÃzÁégï, G¸ÀÄð, G¯ÁÖ,G¸ÀÄÛªÁgï, HAqÀ, JPÁéj, K®A, PÀAUÁ°(poverty), PÀZÁÑ, PÀqÀPÉ, PÀ¢ÃªÀÄ, PÀ§Æ¯ï,PÀAw, PÀªÀiÁ£ï, PÀªÀiÁAiÀÄ, PÀAzÁAiÀÄ, PÀ¯Á¬Ä, PÀ¯ÉÃeï(heart), PÁUÀeï, PÁ£ÀÆ£ÀÄ, PÁ¬ÄzÀ, PÁAiÀÄA, PÁgÀ¨Ágï, Q£ÁgÀ, Q¸Àävï, Q¸À¨ï>PÀ¸À§Ä, QªÀÄävï,PÀĦà, PÀÄjì,PÉÊ¢, P˪Á°(zÉêÉgÉ£À¥ÀÅzÀgï), PÀgÁgÀÄ, Rjâ, RgÀÄÑ, R¯Á¸À, SÁvÉ, SÁ¢, SÁ£ÉøÀĪÀiÁj, SÁ°, SÁwgï (PÁwæ), SÁ¸À, RZÀqÀ, TÃgÀÄ, RÄzÀÄÝ, RIJÃ(¹ÛçÃ.), RIJÌ(¹ÛçÃ.), SÉÆÃmÁ, UÀqÀvï, UÀgÀeï, UÀ¸ÀÛ, UÁAeï,UÁ¢, VgÀ«, UÀįÁ¨ï, UÀÄdj, UÀĪÀiÁ£À, UÀĪÀiÁ¸ÀÛ, UÀĪÀÄâeï, UÀįÁ¯ï, UÉÊgïºÁdj, UÉÆïÁä¯ï, UÀgÁ߯ï, WÁmÁägï(smuggler), WÀÆn, ZÀAzÁ, ZÀPï§A¢, ZÀnß,ZÀqÁªï, ¥ÀgÁ¹, ZÀ¥Àà¯ï,ZÀªÀÄPï, ZÀªÀÄZÀ,ZÀ©ð, ZÀ¸Áä, ZÁ¯ÁPï,amÁÖ, ZÉÆÃj, ZÀÄ£Áªï, ZÉÆð,bÀr, bÁ¥ÀSÁ£É, dAVèÃ, d¯Áì, dPÀA, dUÀºÀ(place), dªÀiÁ, d«Äãï, dgÀÆgÀÄ, eÁ«Ä£ï, d°ÝÃ, dªÁ£ï,dªÁ¨ï, eÁzÀÄ, eÁ£ï-©ÃªÀiï(life-insurance), dªÀiÁSÁ£É, eÁ»gÁvï, dĪÀiÁè, dįÁ¨ï, f¯Áä£É, eÉÆÃgï, gÀhÄqÀw, gÀhĪÀÄPï, gÀhÄ®Pï, nPÁ£À, oÀAr, oÉÆPÀgÉ, qÀ§j, qÀ§â, rAUï, rïï, q˯ï, vÀUÁzÀÄ, vÀ§°, vÀªÀiÁ±Á,vÀPÀgÁgÀÄ,vÀgÁe (PÁæ¸ï), vÀdÄðªÀÄ,vÀ¯ÁP (m),vÀ¯Á±, vÀ¯Á±É, vÀ¸ï¢ÃP (evidence), vÀ»¹¯ÁÝg , vÁPÀv , vÁQÃz (warning), vÁeÁ, vÁjÃSï, vÁjÃ¥sï, vÁ°ÃA, wgÁ¤ (bribe),vÀÄvÀÄð, vÀÄ¥sÁ£ , vÉÊAiÀiÁj, xÉÊ°, zÀAU , zÀUÁ, zsÀ¥sÀÛg , zÀgÀSÁ¸ Û, zÀfð, zÀ¨Áðg , zÀªÉÃð± , zÀ¸ÀÛVÃg , zÁªÁ, zÁ°aä(zÁgÀaä), zÁ¸ÁÛ£ , ¢¯, ¢¯+Rı , ¢¯ÁÝg , ¢ÃªÁ°, ¢ÃªÁ£À, ¢ÃªÁ¤, zÀ¸ÀÛRv , zÀĪÁ¨ , zÀÄPÁ£À,zÀĤAiÀiÁ, zÉÆùÛ, zÉÆé, £ÀPÀzï, £ÀPÀ¯ï, £ÀPÀÌ°, £ÀPÁ̱À, £ÀªÀÄPÀºÀ¯Á¯ , £ÀªÀÄƺÀ, £ÀªÀÄÆ£À, £À¸ÀgÁ¤, £À¹Ã¨ï, £ÁA¢, £ÁZÁg > ¯ÁZÁg ,£ÁdÆP , £À¥Á¸ï, £À¥sÁ, £ÁªÀÄzïð, £ÁgÉAV, £Á¯Á,£Á±ÁÛ, ¤PÁ¯ , ¤PÁº , ¤UÁº , ¤AiÀÄv , ¤±Á¤, £ÀÄPÁì£ > ®ÄPÁì£ , £ÀÆg , £ÉÃvÀ, £ÉÆÃm, £ËPÀj, £ÁågÁ, ¥ÁUÁgï, ¥ÀgÀÌmÁ(with wings cut), ¥ÀgÀzÁ, ¥ÀgÀªÀ¢ðUÁgï(God), ¥ÀgÁvï, ¥ÀgÀªÁ, ¥ÀgÉÆÃl,¥À°è,¥À¸ÀAzï, ¥ÀºÀ¯Á, ¥ÀºÀgÁ, ¥Á¬ÄeÁªÀÄ, ¦AiÀiÁðz , ¦ZÀPÁj, ¦¥À௠(peepal tree), ¦AiÀiÁg , ¦Ã¸À£Á, ¥ÀÅPÁg , ¥ÀÅZÀÑg > ¥ÀÅZÉÑ , ¥ÀÅvÀ°Ã, ¥ÀÅ°AiÉÆÃgÁ, ¥ÀÇgÁ, ¥ÀÇj, ¥sÀQÃg , ¥sÀgÁä¬Ä², ¥sÀgÁªÉÆñ , ¥sÀgÁj, ¥sÀ¸À¯ , ¥sÁ¬ÄzÁ, ¦PÀg , ¥sÀPÀv (¥ÀUÁÛ), ¦vÀÛ¯ï, ¦PÁð, ¦ügÀAUï, ¥ÀŸÀ¯Áªï, ¥sÀǯÁÝ£À, ¥sÉä, ¥sÉʸÀ¯Á, ¥sËeï, §Adgï, §Azï, §A¢ÃªÁ£ï(§A¢UÉÆãÉ), §AzÀÆPï, §AzÉÆç¸ïÛ, §PÀgÁ, §Rj(hut), §UÀ¯ï,§eÁªÀÅ, §qÁ¬Ä,§qÁªÀ (extension), §zÀ߹éÃ, §zÁߪÀiï,§zÀ¯ï §£ÁªÀmÉ(artificial),§¤AiÀiÁ, §¸Áð, §¥sïð, ¨ÁAUï, ¨ÁQ,¨ÁeÁg , ¨Á§Ä, ©®Ä̯ï, ¨ÉÃdªÁ¨ÁÝj, ¨ÉÃzÀzïð, ¨ÉãÀ¹Ã¨ï, ¨ÉãÁA, ¨ÉæÃgï(merciless), ¨ÉêÁj±ï, ¨ÉÃ¥sÁ¬ÄzÁ, ¨ÉèÁQ, ¨ÉêÀÄeÁ, ¨ÉêÀiÁ®ÆA, ¨ÉêÀi˹A(unseasonal), ¨ÉñÀ«Äð, ¨ÉòÃ, ¨ÉÃeÁg , ¨ÉÊoÀP , ¨sÀgÉÆøÁ, ¨sÁUÀqÀ, ªÀÄAeÁz , ªÀÄAr(ªÀĽUÉ), ªÀĸÀÍgÀºï(ªÀĹÌj), ªÀÄRÝA, ªÀÄRä¯ï, ªÀÄZÀªÁ, ªÀÄgÀªÀÄvï, ªÀÄd¨sÀÆvï, ªÀÄeÁ, ªÀÄvÀ®¨ï, ªÀi zÀzï, ªÀÄeïð(ªÀÄfð), ªÀĸÀPÁ, ªÀĸÀ®ºÀv , ªÀĸÁ®, ªÀĸïÛ,ªÀĺÀdgï, ªÀĺÀ§Æ©, ªÀĺÀ¸ÀÆ°, ªÀįÁªÀÄvï, ªÀiÁ¦ü, ªÀiÁªÀÄƯï, ªÀiÁªÀÄÆ°, ªÀiÁgÁªÀiÁj, ªÀiÁ¯ÁÝj, «ÄoÁ¬Ä, «ÄAiÀiÁzï,  «Ä¸Á¯ï, «Ä¹Ûç(ªÉÄùÛç),ªÀÄÄAqÁ¸Á, ªÀÄÄAqÁ, ªÀÄÄPÀzÀݪÀiÁ, ªÀÄÄPÁ©¯ï, ªÀÄÄPÀÌA, ªÀÄÄfgÁ, ªÀÄÄ£Á¥sÁ, ªÀÄĤìÃ, ªÀÄĤêÃ¥sï, ªÀÄÄ¥sÀvï, ªÀÄÄzÁð, ªÀÄÄgÀ§â, ªÀÄÆ°Ì, ªÀÄĹÌgï=ªÀĹÌgï, ªÀÄÄPÁ̯ï, ªÉĺÀ£Àvï, ªÉƺÀgï, AiÀÄQãï, AiÀÄÄ£Á¤, gÀAVä, gÀPÀA, gÀUÀqÁ, gÀzïÝ, gÀ¹Ãzï, gÁf, gÁf£ÁªÀiÁ, jªÁeï, gÀĪÀiÁ°,  gÀĸÀìA, ®qÁ¬Ä>gÀqÁ¬Ä, ¯Ávï, ¯ÁZÁj, ¯ÁAiÀÄPï, ®ÄAV, ®ÄZÀÑ, ªÀ¸ÀÆ°, ªÁjøï, ±ÀgÀ¨sÀvïÛ, ±ÀgÁ¨ï, ±ÀjÃ¥sï, ±ÀªÀiÁð, ±ÀºÀgÁ, ®ÄmÁªï, ®Æmï, ªÀPÁ®vï, ªÀQî, ªÀ¸ÁCvï, ªÀ¸ÁÛzï, ±À»Ã£ï, ±Á¢, ±Á¦ü, ±Á¨Á²,±Á«Ä¯ï, ±ÁAiÀÄzï, ±Á¯ï,±Á»zÁ, ±Á», ²PÁgï,²ÃvÁ,²Ã²,±ÀÄgÀÄ, ±ÉÊvÁ£ï, ±ÉÆÃT, ¸ÀAqÁ¸À, ¸ÀPÀ¯Ávï, ¸ÀeÁ, ¸ÀeÁÓ, ¸À£Àzï, ¸ÀgÁ¥sÀ, ¸À°Ã¸ï, ¸ÀPÁðgï,¸ÁAZÀ, ¸Á¥sÀ, ¸Á©Ãvï, ¸À¢AiÀiÁ, ¹¥Á», ¹¥sÁj±ï, ¸À¸ÀÛ, ¸ÀĨÉÃzÁgï, ºÀQÃA, ºÀeÁªÀÄvï, ºÀeÁgÀ,ºÀyAiÀiÁgï, ºÀ¥sÉÛ, ºÀgÀPÀvï, ºÀgÁA, ºÀ¯ÁÌ, ºÀªÁ, ºÁdj, ºÁ°, ºÁ®vï, »PÀävï, »¸Á¨ï, ºÀÄPÀĪÀÄvï, ºÀÄPÁÌ,ºÀÄPïÌA, ºÀÄdÆgï,ºÀÄ£Àgï,ºÉÆòAiÀiÁgï.

C¨sÁå¸À:- EAzÉPÀļÉqï vÀļÀÄmï ¸ÀªÉÃð ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzÀ ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ §¦ð£À GzÀÄð ±À§Þ¯É£ï dvïÛzÉ¥ÉÇàqÀÄ.GzÀÄð-»AzÀƸÁÛ¤ ¨sÁµÉzÀ ¸ÀA¥ÀPÀð wÃgÁ EAaªÀ¥ÀàzÀªÀÅ. CgÀ©Pï ±À§Þ®Ä ¸ÀA¥ÀPÉÆðqÀÄ ¥ÁæPïzÁAqÀ¯Á ,¥ÁvÉgÉÆqÀÄ UÉÆÃrzÀ §wÛ¤, GzÀÄð ±À§Þ¯É£À ªÀÄÄSÁAvÀgÀ£ÉÃ. EAzÉPÀļÉqï ªÀĸïÛ,"¸ÉÆÃPÁAqï" E¤à ±À§Þ®Ä CxÀð ªÀåvÁå¸À«vïÛAqÀ¯Á vÀļÀĪÉÇUÀÄ ¥ÀvïÛzï ¥ÉÇìģÁvï PÀ£ÀßqÉÆUÀÄ DvÀÄf, vÀļÀĪÀ ¨sÁµÉzÀ ¸ÀgÀ¼À GZÁÑgÀ£Éà EAzÉPï MAf PÁgÀt EAzïzï vÉjªÉÇ°.

¨ÉÃ˚vÉ ¨sÁµÉzÀªÀÅ

6.70 ¥ÀgÀzÉñÀzÀPÀļÀÄ ¨ÉÃCgÀUÁzÀ F £ÁqïUï §wÛ¤ Qæ¸ÀÛ ±ÀPÀ 15-16£É ±ÀvÀªÀiÁ£ÉÆqÀÄ. ¥ÉÇÃvÀÄðVøÉgï F £Áqïqï ªÀ¸ÁºÀvÀÄ ªÀiÁ¼ÀÄ£À ¸ÀºÁ¸À ªÀiÁ¼ÉÛgï. £ÀAvÀæ §wÛ£À EAVèõÉgï F PÁAiÉÆðqÀÄ dAiÀIJïÉgÁzï, ¥ÉÇÃvÀÄðVøÉgï  UÉÆÃªÉ£É ªÀÄÄRå oÁt Dzï £ÀqÀ¥ÉÇàAzÀÄ §vÉÛgï. ¸ÀĪÀiÁgÁzï gÀqïØ ±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ CªÀ¢üqï ¥ÉÇÃvÀÄðVøÉgï F £ÁqÀÝ «ÄvïÛ AiÀÄÄzÀÞªÀiÁ¼ÀÄà£À, M¥ÀàAzÀ ªÀļÉÆÛA©£À EvÁå¢ ZÀlĪÀnPÉ®Ä, CPÀļɣÀ ¨ÉÃDgÀzÀ EqÉmï £ÀqÀvïÛAqï. PÉ®ªÀÅ ¥ÀŸÀ ±À§Þ®Ä F £Áqïqï CPÀļÀÄ PÉÆj£ÁªÀÅ Dzï EvÉÛ gÀÆrqÀļÀî. ªÀÄÄAqÁ¸ï,gÀĪÀiÁ¯É ±À§Þ®Ä zÉò ±À§Þ¯Éà E¤à£Ávï vÀļÀĪÀzÀļÀî. ¥ÁæPÀÝ ±À§Þ®Ä »AzÀƸÁÛ¤Uï ¸ÉÃgïÝ ¥ÉÇìģÀªÁzÀÄ¥Áà.

 CAZÀ£ÉÃ, ¥ÉÇÃvÀÄðVÃ¸ï ¨sÁµÉqïÝ dAUÁ¯ï (jangada) E¤à ¥ÁvÉgÉÆzÀ ±À§Þ ¨ÉÊ¢£ÀªÀÅ EAzïzï vÉj¥ÁªÉgï. EAzï vÀļÀÄmï  ¥ÁæPÉØà EwÛ£À "¸ÀAUÀqÀ"zÀ gÀÆ¥ÁAvÀgÀªÁzÀÄ¥ÉÇàqÀÄ. ªÉÄøï(ªÉÄÃeï), lªÉ¯ï, lĪÀ¯ï(toalla), lĨÉPÉÆ (vÀA¨ÁPÀÄ), ¥À¥Á¬Ä, ±Á®Ä(cale), §mÁmÉ(batata, potato), C¥ÀǸï, ¥sÉÊj,¥sÀ£Áð¢ E¤à PÀÄPÀÄÌzÀ eÁw®Ä EvÁå¢ ¥ÉÇÃvÀÄðVøÉgÉ£À ¨sÁµÉqï §wÛ£À PÉ®ªÀÅ ±À§Þ®Ä.

¥sÉæAZï ¨sÁµÉqïÝ-  C£À£Á¸ï, ¨ÁåAPï, ¥ÉÇøïÖ, ¥ÉÇð¸ï(politia), PÉÆÃZï, PÁ¯Éeï, PÁªÉÄr, PÁå£Áé¸ï, PÉÆDPïð(cork), PÉÆÃmï, EvÁå¢ §vïÛAqï.

 EAVèöqïÝ- PÁmï, ¨Ánè, D¸ÀàvÉæ, ²®ßgï, §ÄgÀƸï, ©¹Ìvï, §PÉmï, DªÉÄèmï, PÀA¥ËAqÀÄ, ¥É¤ì¯ï, ¥sÀ¯ÁðAUï, §eÉmï EvÁ墠 §vïÛzïAqï.

=6=

-ಬುಧಾನಂದ ಶಿವಳ್ಳಿ

16.ತುಳು ಪಾತೆರೊ ೦೭- ಸಂಧಿ ಪ್ರಕರಣ

ತುಳು ಪಾತೆರೊ: ಭಾಗ ೨- ವ್ಯಾಕರಣ
¥ÀæPÀgÀt

5

¸ÀA¢ü ¥ÀæPÀgÀt

Euphonic Combination

5.1 «ªÀgÀuÉ

5.2 ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢ü¯É£À ¥ÀjZÀAiÀÄ

5.3 vÀļÀÄmï ¸ÀA¢ü®Ä

«ªÀgÀuÉ

5.10  PÀj£À ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ ¥ÁvÉgÉÆzÀ zsÀé¤®Ä CPÀëgÀ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ §gÀªÀtÂUÉq §vïÛzï, ¥ÁvÉgÉÆzÀ ¥ÀæwAiÉÆAf zsÀé¤®Ä ¥ÀÅnÖ£À «zsÁ£À, CPÀëgÀzÀ GZÁÑgÀuÉ£  zsÀ餯ÉU ºÉÆA¢PÉ ªÀiÁ¼ïÛzï, ¥ÁvÉgÉÆ §gÀªÀÅU  KPÀ ¸ÁªÀÄåvÉ£ï ¸Á¢¥ÀÅ£À AiÀÄvÀߪÁ¢vÀÛAqï. ¥ÁvÉgÉÆzÀ ªÀÄÄRåUÀÄt ªÉÃUÀ¸ÁzsÀ£É. F ªÉÃUÀzÀ ªÀĺÀvÀé F AiÀÄÄUÉÆlAvÀÆ ¢Ad. C¬ÄP GzÁºÀgÀuÉ C£ÀUÀvÀå. ¥ÁvÉgÉÆzÀ zsÀ餯ɣ  MlÄÖUÀÆqÁìz  ªÉÃUÉÆqÀÄ ªÁPÀågÀZÀ£É ªÀiÁ½Û£À, C©ü¥ÁæAiÀÄ C©üªÀåPÀÛ¯Éq  ¸ÁªÀÄxÀåð GAqÀÄ CAZÁAqÀ, §gÀªÀtÂUÉzÀ CPÀëgÀ®Ä  PÀÆqÁ F ªÉÃUÀ¸ÁzsÀ£ÉzÀ ¤Ãw£Éà C£ÀĸÀj¸ÉÆqÀÄ. ¥ÁvÉgÉÆzÀ ¸ÀªÀÄ£Áz  CªÉà ªÉÃUÉÆqÀÄ NzÀgÉ C£ÀÄPÀÆ®ªÁzÀÄ¥ÉÇàqÀÄ. F ¢¸Ém  CPÀëgÀ®Ä MAeÉPÉÆAf UÉÆÃrz  PÀ«Ää ±ÀæªÉÆlÄ, PÀrªÉÄ PÁ¯ÉÆqÀÄ ¥ÁvÉgÉÆzÀ NzÀÄ£ÀªÀÅ ªÀÄÄAzÀj¥ÉÇqÀÄ. CPÀëgÀ®Ä MAeÉPÉÆAf UÉÆÃrz  MAf CPÀëgÀzÀ gÀÆ¥À vÁ¼ÀÄ£À PÀæªÀÄ£Éà ¸ÀA¢ü. F ¸ÀA¢ü E¤à ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ±À§Ý, ¥Át¤£À ªÁåPÀgÀt£  ¥Á²ÑªÀiÁvÀå «zÁéA¸Égï CzsÀåAiÀÄ£À ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀUÀ vÉjz  §wÛ£ÀªÀÅ. ¨sÁµÁ±Á¸ÀÛç E¤vÀ ¢£ÉÆlÄ, ¨sÁj ªÉÃUÉÆqÀÄ zÀÄA§Ä ¥ÉÇêÉÇAzÀÄ EvÀÛAqÀ¯Á,  F ¸ÀA¢ü¥ÀzÀ EAVèõ  ¨sÁµÉq  CAZÀ£Éà MjzÀÄAqÀÄ. C¬ÄPï ¥ÀAiÀiÁðAiÀÄ ±À§Ý AiÀÄÄ¥sÉÇä (euphony) EAz z  DAqÀ¯Á, ¸ÀàµÀÖ CxÀð ¨sÁgÀwÃAiÀÄ ¨sÁµÉ UÉÆwÛwÛ£À £ÀAP  vÉj£Áv  §¥ÀÅðf. F ¸ÀA¢üzÀ ªÀĺÀvÀé ªÀÄÄRåªÁz  ¥ÁvÉj£ÁvÉ ªÉÃUÀ¸ÁzsÀ£É.  CPÀëgÀ®Ä N¯ÉÆÃ®Ä UÉÆÃrz  F ªÉÃUÀ¸ÁzsÀ£É Dz , CxÀð PÉqÀAzÉ E¥ÀÅöà£À, ªÀiÁzsÀÄAiÀÄð JZÁѦ£À PÁAiÀÄðPÀæªÀÄ. EAzÉ£ï ªÁåPÀgÀtPÁgÉ£Éà §zÀÞ ªÀiÁ¼ÀÄàªÉ E¤à£ÀªÀv Û. ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ ¸Áé¨sÁ«PÀ ªÉÃUÀ¸ÁzsÀ£ÉzÀ jÃwq  EAz £ÀqÀ¥ÀÅAqÀÄ. vÀļÀÄm  CPÀëgÀ EwÛf, §gÀªÀÅ EwÛf, DAqÁ: ¥ÀZÉÑ+EgÉ= ¥ÀaÑgÉ>§aÑgÉ, DzÉà ¥ÉÇÃAqÀÄ. JPÁgÀ ªÀiÁAiÀĪÁAq , CWÉÆõÀ ¥ÀPÁgÀ §PÁgÀªÁAq , ªÉÃUÀ¸ÁzsÀ£É DAq , ±À§ÝzÀ CxÀð CAZÀ£É MjAq , ªÀiÁzsÀÄAiÀÄð JaÑAq . EAzï ¥ÁvÉgÉÆzÀ ¸Àé¨sÁªÀ. F ¸Àé¨sÁªÀUÀÄtzÀ C£ÀĸÁgÀªÁzÉà ªÁåPÀgÀtPÁgÉ £ÀqÀ¥ÉÇqÀÄ. ¥ÁvÉgÉÆzÀ ±ÁæªÀt ªÀÄlÖzÀ C¨sÁå¸À DAiÀÄU  ªÀÄÄRå ¸ÁzsÀ£É. CvÁÛªÀAzÉ ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ MA§A¢£À CPÀëgÀ®Ä vÀ£Àß ªÀ±À GAqÀÄ EAz z  DAiÀÄU  vÉÆÃf£À ¯ÉPÉÆÌ ¸ÀA¢ü ªÀiÁ¼ÀÄà£À, ¥ÀŸÀ ±À§Ý gÀZÀ£É ªÀiÁ¼ÀÄà£À ¥ÀæAiÉÆÃUÀ ¥sÀ®PÁjAiÀÄv Û.

5.11  PÀj£À ¥ÀæPÀgÀuÉÆqÀÄ ¸ÀégÀ ¸ÀA¢ü¯É£À vÉj¥ÁzÀÄAqÀÄ. C+E =J, C+G =M, C+J =L,  C+M =O D¦£À ¤zÀ±Àð£À PÉÆvÀÄðAqÀÄ. AiÀÄÄgÉÆÃ¥ÀzÀ ¨sÁµÉ¯Éq  EAa£À ¸ÁºÀ¸À ¥ÁæPïq  £ÀqÀwÛfÓ EAz vÉj¥ÀÅAqÀÄ.  b ,e ,a,u  £Á®ZÀÑgÀ®Ä ¸ÉÃzïð ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ ¨ÉÆ(beau)E¤à GZÁÑgÉÆ£ÀÄ MAeÉà CPÀëgÉÆqÀÄ vÉÆÃeÁªÀ. DAqÁ, EAVèõï zÀAa£À PÁªÀåªÀĬÄà ¨sÁµÉq , PÀ«vɯÉq  F ¸ÀA¢üzÀ ªÀĺÀvÀé vÉj¢vÉÛg . GzÁ:

absolute form                                                   Sandhi form

is= John is ready                                              John's ready

have=I have got it                                           I've got it

them= watch them                                        watch'em       EvÁå¢

PÀ£ÀßqÀzÀ ªÀĺÁªÁåPÀgÀt PÀvÀÈð PÉògÁd£À ¸ÀA¢ü ¥ÀæPÀgÀt£Éà MAf C¥ÀgÀÆ¥ÀzÀ ªÀĺÁUÀæAxÀ, ªÀĺÁ¸ÁzsÀ£É. ¾ ¿ PÁgÉÆ£ÀÄ Mj¥ÁªÀgÉ «±ÉõÀ ±ÀæªÀÄ zÉvÉÆAzÉ E¤à C©ü¥ÁæAiÀÄ«wÛAqÀ¯Á,  PÀ£ÀßqÀ ¥ÁvÉgÉÆ DAiÀÄ£À ªÉÃUÉÆqïÝ «ÄQÌ¢£À ªÉÃUÉÆqÝ   £ÀqÀv Ûz , J¿Û =JvÁÛAqï, £É¾ ¯ï= £ÉgÀ¼ÁAqï, ¥ÁvÉgÉÆUÀÄ MA§Ä£À jÃwqï. vÀļÀÄvï, EAVèõï, PÀ£ÀßqÀzÀ GzÁºÀgÀuÉ®Ä ¸ÀàµÀÖ ªÀiÁ¼ÀÄà£À  «µÀAiÀÄ FvÉ- d£ÀªÀiÁ¤£À ¥ÁvÉgÉÆzÀ GZÁÑgÀ §gÀªÀtÂUÉzÀ °¦ gÀÆ¥ÉÇUÀÄ MAfUÀÆqÉÆqÀÄ. °¦ gÀÆ¥ÉÇqÀÄ EwÛ£À £ÀÆ£ÀvÉ¯É£ï ¥ÁvÉgÉÆ PÀ¼À¦£À jÃwqÉà ªÀwð¸ÀÄAqÀÄ. C¥ÀUÁAqÀ ¸ÀA¢ü E¤à£ÀªÀÅ ¥ÁvÉgÉÆzÀ ¸ËPÀAiÀÄðªÀvÁÛªÀAzÉ §gÀªÀtÂUÉzÀªÀvïÛ.

¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ ¸ÀA¢ü¯É£À ¥ÀjZÀAiÀÄ

5.20 F jÃwqï ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀA¢ü¯É£ï £ÀªÀÄ ¸ÀAQë¥ÀÛªÁzï vÉjAiÉÆqÀÄ. ¥ÁvÉgÉÆUÀįÁ, §gÀªÀtÂUÉU ¯Á E¥ÀÅöà£À ¤PÀl ¸ÀA§AzsÉÆ£ÀÄ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸ÀA¢ü¯Éqï vÀƪÉÇ°. GzÁ: gÁªÀiÁªÀvÁgÀ, ªÁUÁÝ£À, ¥ÁævÀBPÁ® EvÁå¢, MAeÉà ±À§Þ®Ä EAz z vÉj£Ávï GZÁÑgÉÆqÀÄ vÉÆÃdĪÁ. DAqÁ C¬ÄPÀļÉqï ¸ÀA¢ü«UÀæºÀ ªÀiÁ¼ÀÄà£ÀUÀ, D ¸ÀA¢ü gÀZÀ£Éqï ¥ÁvÉgÉÆzÀ GZÁÑgÀuÉ£Éà ªÀÄÄRå ¥ÁvÀæ ªÀ»¹¢Aqï EAz z  CAzÁeÁªÀÅ. «ÄvïÛ PÉÆwð£À ªÀÄÆf ±À¨ÉÆÝ®Ä ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ªÀÄÆf ¸ÀA¢ü ªÀUÀðzÀªÀÅ: (1) ¸ÀégÀ ¸ÀA¢ü, (2) ªÀåAd£À ¸ÀA¢ü ¨ÉÆPÀ (3) «¸ÀUÀð ¸ÀA¢ü E¤à£ÀªÀÅ.

1. ¸ÀégÀ ¸ÀA¢ü: gÁªÀÄ+ CªÀvÁgÀ= gÁªÀiÁªÀvÁgÀ. C+C= D. ¸ÀégÀ ®WÀÄ- ¢ÃWÀð EAZÀ£Éà ªÀwð¸ÀÄAqÀÄ.

2. ªÀåAd£À ¸ÀA¢ü: ªÁPï+zÁ£À= ªÁUÁÝ£À. Pï+zï= UïÝ ªÀåAd£ÀzÀ ¥ÀgÀĵÀ PÀ zsÀé¤, zÀ E¤à ¸ÀgÀ¼À zsÀé¤Pï C£ÀÄUÀÄtªÁzÀ UÀ E¤à ¸ÀgÀ¼À gÀÆ¥À ¥ÀqɪÀÅAqÀÄ.

3. «¸ÀUÀð ¸ÀA¢ü: ¥ÁæævÀgï+PÁ® =¥ÁævÀBPÁ®. gÀ+PÁ=gÉÃ¥sÀ ¸ÀgÀ¼À gÀÆ¥ÀzÀ «¸ÀUÀð ªÁ¦£ÀªÀÅ ¥ÁvÉgÉÆzÀ ¸ËPÀAiÉÆðUÁzï.

¸ÀégÀ ¸ÀA¢ü®Ä :

¸ÀégÀ ¸ÀA¢üqï £Á°ézsÀ : (1) ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð ¸ÀA¢ü (2) UÀÄt ¸ÀA¢ü, (3) ªÀÈ¢Þ ¸ÀA¢ü, (4) AiÀÄuï ¸ÀA¢ü E¤à£À¬ÄPÀļÀÄ.

(1)    ¸ÀªÀtð¢ÃWÀð ¸ÀA¢: ¸ÀªÀtð E£ÀßUÀ MAeÉà zsÀ餪ÉÄzÀªÀÅ: D-C, E-E, E-F EvÁå¢. GzÁ: ªÀĺÁ+DvÀä=ªÀĺÁvÀä, Vj+F±À=VjñÀ EvÁå¢.

(2) UÀÄt ¸ÀA¢ü: ¸ÀégÁPÀëgÉƯÉqï ¸ÀA¢ü ¸ÀégÀ®Ä JAZÀ D¥Á EAz z vÉjzÁ. C+E=J, C+G=M, C+H=N EvÁå¢. F ¸ÀA¢ü¯É£À UÀÄt. EAzÉà jÃwqï gÀqïØ ¥ÀzÀ¯Éqï ¥ÀzÁAvÉÆqÀÄ ¥ÀgÀ¥ÀzÀvÀ D¢vÀ CPÁgÀ, EPÁgÀ E¥ÀÅöà£ÀUÀ JPÁgÀ D¦£ÀªÀÅ. CPÁgÀ, GPÁgÀ E¥Àà£ÀUÀ MPÁgÀ D¦£ÀªÀÅ UÀÄt¸ÀA¢ü EAz z  ¥ÀÅzÀgï ¥ÀqÉvïÛzÀÄAqÀÄ. GzÁ: zÉê +C+EAzÀæ=zÉêÉÃAzÀæ. ¸ÀÆAiÀÄð+GzÀAiÀÄ =¸ÀÆAiÉÆÃðzÀAiÀÄ EvÁå¢.

(3) ªÀÈ¢Þ ¸ÀA¢ü: gÀqÀØ ¥ÀzÀ¯É£À ªÀÄzsÉå CPÁgÀ, DPÁgÁAvÀªÁzï, KPÁgÀ, LPÁgÀ, OPÁgÀ ¥ÀgÀ¥ÀzÀvÀ D¢mï EvïÛzï ¸ÀA¢üAiÀiÁªÀ£ÀUÀ ¥ÀgÀ¥ÀzÀvÀ ¸ÀégÁPÀëgÀ ªÀÈ¢Þ  D¦£À¯ÉPÉÆÌ ªÀwð¸ÀÄAqÀÄ. GzÁ: KPÀ+KPÀ= KPÉÊPÀ, d£À+LPÀå= d£ÉÊPÀå, «zÁå+L±ÀéAiÀÄð=«zÉʱÀéAiÀÄð, ªÀĺÁ+OzÁAiÀÄð= ªÀĺËzÁAiÀÄð EvÁå¢.

(4) AiÀÄuï ¸ÀA¢ü: EPÁgÉÆUÀÄ CPÁgÀ CxÁªÀ GPÁgÀ ¥ÀgÀªÁAqÀ, AiÀÄPÁgÀ §¦ð£ÀªÀÅ. ¨ÉÆPÀ GPÁgÉÆUÀÄ CPÁgÀ ¥ÀgÀªÁAqÀ ªÀPÁgÀ §¦ð£ÀªÉà AiÀÄuï ¸ÀA¢ü E£Éàgï. GzÁ: eÁw+CwÃvÀ=eÁvÁåwÃvÀ, ¥Àæw+GvÀÛgÀ=¥ÀævÀÄåvÀÛgÀ, ªÀÄ£ÀÄ+D¢=ªÀÄ£Áé¢, ªÀÄ£ÀÄ+CAvÀgï=ªÀÄ£ÀéAvÀgÀ EvÁå¢.

ªÀåAd£À ¸ÀA¢ü®Ä:

ªÀåAd£À ¸ÀA¢ü¯Éqï (1)d±Àé (2)±ÀÄÑvÀé (3)C£ÀÄ£Á¹PÀ E¤à ªÀÄÆf «zsÀ®Ä.

(1) d±Àé: d PÁgÀ DzÉñÀªÁ¦£À PÀæªÀÄ£Éà d±Àé. DAqÁ EAzï ªÀiÁvÁ ¥ÀgÀĵÀ ªÀåAd£À¯Éqï DAiÀiÁAiÀÄ ªÀUÀðzÀ ªÀÄÆf£Éà zsÀ餪ÉÄ DzÉñÀªÁ¥ÀÅAqÀÄ. ZÀPÁgÁAvÀ ¥ÀzÉÆPÀÄ AiÉĪÉÇéAf ªÀtð ¥ÀgÀªÁAqÀ dPÁgÀ PÀPÁgÀ DAqÀ, lPÁgÁAvÀ, vÀPÁgÁAvÀ, ¥ÀPÁgÁAvÀ¯ÉUï JªÉÇéAf ªÀtð ¥ÀgÀªÁ£ÀUÀ UÀ,qÀ,zÀ,§, DzÉñÀ ªÁ¦£ÀªÀÅ ¸ÀA¢üzÀ ®PÀët.

GzÁ: CZï+CAvÀ=CdAvÀ, ªÁPï+zÉë=ªÁUÉÝë, µÀqï+D£À£À=µÀqÁ£À£À, ¸Àvï+ D£ÀAzÀ = ¸ÀzÁ£ÀAzÀ, C¥ï+¢ü=C©Þ EvÁå¢.

(2) ±ÀÄÑvÀé: ±ÀPÁgÀ, ZÀPÁgÀ®Ä ±ÀÄÑvÀé ZÀPÁgÉÆqÀÄ ZÀªÀUÀð ¥ÀÇwð GAqÀÄ. GzÁ: ªÀÄ£À¸ï+±ÀÄ¢Þ= ªÀÄ£À±ÀÄ¢Þ, AiÀıÀ¸ï+ZÀAzÀæ=AiÀıÀ±ÀÑAzÀæ.  §ÈºÀvï+bÀvÀæ= §ÈºÀvÀÒvÀæ EvÁå¢.

(3) C£ÀÄ£Á¹PÀ: C£ÀÄ£Á¹PÀ E£ÀßUÀ £Á¹PÉÆÃZÁÑgÀ. ªÀÄÆAPÀÄqÀÄ ¦zÀqÀÄ£À zsÀ餪ÉÄ®Ä. ¥ÀgÀ¥ÀzÀvÀ D¢qï C£ÀÄ£Á¹PÀ «vïÛzï, £À£ÀMAf C£ÀÄ£Á¹PÀ (¥ÀǪÀð¥ÀzÁAvÀzÀ ªÀUÀðzÀ) DzÉñÀªÁ¦£ÀªÀÅ F ¸ÀA¢üzÀ UÀÄt. GzÁ: ªÁPï+ªÀÄAiÀÄ=ªÁYäAiÀÄ, (PÀªÀUÀðzÀ C£ÀÄ£Á¹PÀ Y)

¸Àvï+ªÀiÁ£À=¸À£Áä£À (vÀªÀUÀðzÀ C£ÀÄ£Á¹PÀ £À)

µÀmï+ªÀiÁ¸À=µÀuÁä¸À (lªÀUÀðzÀ C£ÀÄ£Á¹PÀ t) EvÁå¢.

(4) «¸ÀUÀð ¸ÀA¢ü:  «¸ÀUÀð(B) ¥ÀǪÀð¥ÀzÀvÀ CAvÉÆqÀÄ EvïÛ zï, ªÀåAd£Á¢ ¥ÀzÀ ¥ÀgÀªÀ£ÀUÀ «¸ÀUÀð ªÀiÁdÄ£ÀªÉà «¸ÀUÀð ¸ÀA¢üzÀ ®PÀët. GzÁ: ªÀÄ£ÀB+«PÁgÀ=ªÀÄ£ÉÆëPÁgÀ, zÀÄB+PÀªÀÄð=zÀĵÀ̪ÀÄð EvÁå¢.

5.30. vÀļÀÄlÄ ¸ÀA¢ü®Ä ¸ÁªÀiÁ£ÀåªÁzï PÀ£ÀßqÀzÀ jÃwqÉà G¼Àî. (1) ¯ÉÆÃ¥À (2)DUÀªÀÄ (3) DzÉñÀ E¤à ªÀÄÆf «zsÀ®Ä.

(1). ¯ÉÆÃ¥À ¸ÀA¢ü(elision); CxÀð PÉqÀA¢£À ¯ÉPÉÆÌ MAf zsÀ餪ÉÄ ¯ÉÆÃ¥ÀªÁ¦£ÀªÀÅ. GzÁ; ¥ÀvïÛ+Ef- ¥ÀvÀÄÛf. ¥ÁvÉgÉÆ+MAf= ¥ÁvÉgÉÆAf EvÁå¢.

(2) DUÀªÀÄ ¸ÀA¢ü(insertion): ¸ÀA¢üAiÀiÁªÀ£ÀUÀ ¨ÉÃvÉ MAf ªÀåAd£À zsÀ餪ÉÄ §vïÛzï ¸ÉÃgÀÄ£À jÃw. GzÁ: «ÄÃ+C£ÀUÀ=«ÄÃAiÀÄ£ÀUÀ, vÀÆ+C£ÀUÀ=vÀƪÀ£ÀUÀ, ¥ÉÇ+C£ÀUÀ=¥ÉÇêÀ£ÀUÀ EvÁå¢.

(3) DzÉñÀ ¸ÀA¢ ü(permitation): ¸ÀA¢üAiÀiÁªÀ£ÀUÀ MAf zsÀ餪ÉÄzÀ §zÀ¯Ázï £À£ÀMAf §vïÛ¸ÉÃgÀÄ£À PÀæªÀÄ. GzÁ; §gï+EvÉÛ=§vÉÛ, ¥ÉÇ®Äð+ PÉÃqï=¥ÉÇ®ÄðUÉÃqï, ªÀÄÄlÄÖ+PÀr=ªÀÄÄlÄÖUÀr, §¸Àð+PÁ®=§¸ÀðUÁ®, CAUÀ+PÉÊ= CAUÉÊ, ªÀÄÄ£ï+PÉÊ=ªÀÄÄAUÉÊ EvÁå¢.

F ¥ÀæPÀgÀtzÀ ¸ÀA¢ü PÁAiÀÄð MAf ªÀtð £À£À MAeÉUï PÀÆqïÝ §¦ð£À ¸ÀAPÀÄavÀ CxÉÆðqÉà GAqÀÄ. gÀqïØ ¥ÀzÀ®Ä ¸ÉÃzï𠧦ð£À «±Á¯ÁxÉÆð£ÀÄ ªÀÄÄ®à zÉvÉÆ£ÀgÉ §°è. GzÁ: J£Àß+C¥Éà=J£ÀߥÉà. ¥ÀǪÀð ¥ÀzÁAvÉÆqÀÄ (J£ïß+C) ¥ÀgÀ¥ÀzÀvÀ D¢qï C+¥Éà EvïÛzï gÀqïØ (C+C) ¸ÀégÁPÀëgÀ ¸ÉÃzïð D EAzïzÀ® J£ÁߥÉà EAz zÀ® D¥ÀÅf. D¬ÄlvÁæ MAf "C" zsÀ餪ÉÄ £ÀµÀÖªÁ¦£À (¯ÉÆÃ¥ÀªÁ¦£À) F jÃwqï vÀļÀÄlÄ ¯ÉÆÃ¥À¸ÀA¢ü zÀÄA§ÄqÉ ¥ÀtÂÛ£À¯ÉPÉÆÌ ¥ÁvÉgÉÆUï, C¬ÄvÀ ªÉÃUÉÆUÀÄ C£ÀÄUÀÄtªÁzï, D¦£ÀªÀÅ wÃgÁ ¸ÁªÀiÁ£Àå.

CAZÀ£É ¥ÀævÀåAiÀÄ®Ä («¨sÀQÛ gÀÆ¥ÀzÀªÀÅ) £ÁªÀÄ¥ÀzÀ, zsÁvÀÄ¯É£ï ¸ÉÃzïð ¸ÀA¢üAiÀiÁ¦£ÀªÀÅ ¥ÀzÀªÀÄzsÀå ¸ÀA¢ü EAz z  ¥ÀuÉàgï. ¥ÀǪÀð¥ÀzÀvÀ PÀqÉvÀªÀtð, ¥ÀgÀ¥ÀzÀvÀ ¸ÀÄgÀÄvÀ ªÀtð ¸ÉÃgÀÄ£À ¸ÀA¢ü, ¥ÀzÁAvÀ ¸ÀA¢ü E£Éàgï.

(1) ¥ÀzÀªÀÄzsÀå ¸ÀA¢ü: £ÁªÀÄ«¨sÀQÛzÀ «ÄvïÛD¦£À ¸ÀA¢ü®Ä. GzÁ: ¥ÁvÉgï+G=¥ÁvÉgÉÆ, ¥ÁvÉgï+ M£ï= ¥ÁvÉgÉÆ£ï, ¥ÁvÉgï + GqïÝ= ¥ÁvÉgÉÆqïÝ, ¥ÁvÉgï+ GUï= ¥ÁvÉgÉÆUï, ¥ÁvÉgï + C®àqïÝ = ¥ÁvÉgÀ®àqïÝ, ¥ÁvÉgï + EzÀ = ¥ÁvÉgÀzÀ, ¥ÁvÉgï + GqÀÄ = ¥ÁvÉgÉÆqÀÄ, EAzÉPÀļÉqï PÀæªÀĪÁzï ¥ÀæxÀªÀÄ «¨sÀQÛqïÝ- ¸À¥ÀÛ«Ä «¨sÀQÛ ªÀÄÄlÖzÀ ¥ÀzÀªÀÄzsÀå ¸ÀA¢üqï D¦£À gÀÆ¥ÁAvÀgÉÆ£ï vÉjªÉÇqÀÄ. ¥ÀævÀåAiÀÄ «µÀAiÉÆqÀÄ £À£À¯Á ZÀZÉð £ÀAvÀæ ªÀiÁ¼ÀàgÉUÀÄAqÀÄ.

DSÁåvÀ «¨sÀQÛ®Ä (QæAiÀiÁ¥ÀzÀ-gÀÆ¥ÀPÀ®Ä): ¥ÁvÉgï+EAiÉÄ= ¥ÁvÉjAiÉÄ, ¥ÁvÉgï+EvÉgï= ¥ÁvÉjAiÉÄgï, ¥ÁvÉgï+EAiÀÄ= ¥ÁvÉjAiÀÄ, ¥ÁvÉgï+ EAiÀÄgï = ¥ÁvÉjAiÀÄgï, ¥ÁvÉgï + EAiÉÄ˚ = ¥ÁvÉjAiÉÄ˚,  ¥ÁvÉgï + EAiÀiÁ= ¥ÁvÉjAiÀiÁ. EA¢Ãvï ¥ÀæxÀªÀÄ, ªÀÄzsÀåªÀÄ, GvÀÛªÀÄ ¥ÀÅgÀĵÀzÀ KPÀ,§ºÀĪÀZÀ£À QæAiÀiÁgÀÆ¥À®Ä. ¨sÀÆvÀPÁ¯ÉÆUÀÄ ¸ÀA§AzsÀ«wÛ£ÀªÀÅ. EAzÉPÀļÉqï gÉÃ¥sÀ CAZÀ£É GAvÀÄAzï, §¦ð£ÀªÉ£ï(¥ÁvÉjAiÉÄ, ¥ÁvÉAiÉÄð) ¸Àgï EAzï zï ¦£ÉÆqÀÄ ¥ÁvÉgÀzÀ ªÉÃUÀ ¸ÁzsÀ£ÉzÀ ªÀÄmïÖqï.

(2) ¥ÀzÁAvÀå ¸ÀA¢ü: ¥ÁvÉgÀzÀ+ DAiÉÄ=¥ÁvÉgÀzÁAiÉÄ (¥ÁvÉgÀ Mj¥ÁªÉÇuÁÚAiÉÄ), ªÀÄÄ®à ¥ÁvÉgÀ £ÁªÀÄ¥ÀzÀ ªÁzÀÄAqÀÄ. ¥ÁvÉ¥ÀÅð+DAiÉÄ=¥ÁvÉ¥ÀÅð£ÁAiÉÄ (¥ÁvÉgÀÄ£ÁAiÉÄ) ªÀÄÄ®à ¥ÁvÉ¥ÀÅð= QæAiÀiÁ¥ÀzÀvÀ PÀ¤µÀÖ gÀÆ¥À EAzïzï vÉjªÉÇ°. (9.zsÁvÀÄ ¥ÀæPÀgÀt vÀƪÉÇqÀÄ).

=5=

- ಬುಧಾನಂದ ಶಿವಳ್ಳಿ